Waarom deert de Europese economische en financiële crisis Scandinavië niet of nauwelijks? Zou het komen omdat deze landen – Zweden, Denemarken, Finland en Noorwegen – de beste bestuurders ter wereld hebben? In zowat alle lijstjes staat Scandinavië op de hoogste plaatsen : competitiviteit, innovatie, ontwikkeling en voorspoed. Intrigerend…
Een slankere overheid
Deze koude, afgelegen landen ontsnapten zo goed als aan de zware crisis die de Mediterrane landen trof maar ook aan de sociale ongelijkheid van de Verenigde Staten. Van 1870 tot 1970 was Scandinavië al bij de snelst groeiende economieën ter wereld. De daarop volgende 20 jaar echter liet men de overheid uit haar voegen barsten – en de groei kwam tot stilstand. De recentste jaren kenden dan weer heel wat hervormingen, die overheid werd opnieuw afgeslankt en de welvaart is teruggekeerd. Toeval? We don’t think so; maar er is meer. De overheden aldaar worden door de burger aanzien als eerlijk en transparant. Wow, wat een verschil met de rest van Europa! En toch blijven deze landen hun model verfijnen, verbeteren want er blijven problemen. De overheid is nog te groot, de privésector te klein, belastingen zijn te hoog en sommige voordelen te genereus.
Investeren in “menselijk kapitaal”
Bovenal bestaat in de Scandinavische landen een groot geloof in de mens, in de waarden en het kunnen van de mens, en tegelijkertijd wordt die ook afgeschermd van de kwalijke kanten van het kapitalisme. Er bestaat in het algemeen ook “trust in strangers and belief in individual rights”. Ook dit moet de rest van Europa en zelfs de wereld luid in de oren klinken, als haast ongelofelijk overkomen. Maar : het wérkt.
Lessen voor Europa
Wij van de rest van Europa kennen vandaag hetzelfde probleem als tijdens de 20 donkere jaren-periode in Scandinavië van 1970 tot 1990 : een overheid die teveel geld uitgaf en nog uitgeeft, die gewoon veel te groot en bureaucratisch is geworden. Qua bestuur lenen deze noordelijke landen zowel van de linker- als de rechterzijde; the best of both worlds dus klaarblijkelijk…
“The Nordic combination of big government and individualism may seem odd to some, but according to Lars Tragardh, of Ersta Skondal University College, Stockholm, the Nordics have no trouble reconciling the two: they regard the state’s main job as promoting individual autonomy and social mobility. Any piece of Nordic social legislation—particularly the family laws of recent years—can be justified in terms of individual autonomy. Universal free education allows students of all backgrounds to achieve their potential. Separate taxation of spouses puts wives on an equal footing with their husbands. Universal day care for children makes it possible for both parents to work full-time. Mr Tragardh has a useful phrase to describe this mentality: ‘statist individualism’“.
Ik las laatst nog op Aftonbladet, hoe de gemeente Gotland even hard solt met werklozen als dat we laatst in Zembla hebben mogen zien. Ik weet niet op welke bronnen de schrijver zich baseert, maar ik neem aan niet op Zweedstalige (of Noors- of Deenstalige).
Verder nog gelezen:
– Een gemeente wil een vrouw van 96 zonder familie uitzetten naar een land van de voormalige Sovjet-Unie.
– kinderen hun ouderlijk huis uitgezet, omdat beide ouders overleden zijn.
– Doodzieke mensen aan het werk sturen.
– Sommige gemeenten in Norrland kennen werkeloosheidspercentages, die in Griekenland niet zouden misstaan.
– Flinke problemen met het allochtone smaldeel der bevolking.
– In Denemarken komen minima niet rond door de schreeuwend hoge prijzen.
– De mooie huizen in Noorwegen stralen rijkdom uit, maar veelal zijn delen onderverhuurd aan mensen, die geen woning kunnen vinden.
– In Noorwegen wordt de bevolking zo gepamperd, dat zelfs het edele vak van verpleegkundige er als ‘onmenselijk’ wordt gezien en Finnen het werk komen doen.
– Pesten (mobbing) op scholen is er nog erger dan hier; laatst kwam er een ‘chique’ kostschool in beeld, waar het pesten aan martelen grensde.
Is dit wat je hierboven noemt, nu het gevolg van een rechts-liberaal beleid? In Noorwegen zal het nu voor de gewone man ook slechter gaan nu er daar een rechts-conservatieve regering aan de macht is!
IJsland!
http://www.theguardian.com/world/2013/oct/06/iceland-financial-recovery-banking-collapse
Misschien zien de Noorderlingen nog wat meer dan wij, de betrekkelijkheid van een aantal zaken in. Over het algemeen staan ze dichter bij de natuur en maken daar handig gebruik van en weten vaak beter in te schatten wat nog net wel kan en wat net niet meer. Maar goed, daar hebben ze dan ook de ruimte voor.
Voorbeeld van deze betrekkelijkheid: tijdens één van de vele Vikingtochten (rooftochten!) hadden twee broers te horen gekregen van het plaatselijke orakel (één of andere heks in een hutje in het bos met wat botjes) dat zij in ieder geval van die tocht zouden terugkeren. Dus als er ergens een robbertje gevochten moest worden stonden zij altijd in de voorste gelederen. De een verloor zijn armen, de ander zijn benen, maar ze zijn teruggekomen, dat wel. Zo gaat tenminste het verhaal. Pech en geluk speelt bij hun nog sterk.
Wel, als aanvulling het artikel: Zweden was een tijd geleden (in de tijd van Abba) zo goed als failliet. Meer dan 100% belasting werd er in sommige gevallen geheven. Nou weet ik niet precies hoe de situatie nu is, maar hij lijkt me inderdaad verbeterd. Die 100% belasting is niet meer.
Nederland heeft waarschijnlijk meer inwoners dan Noorwegen en Zweden samen op een veel kleiner stukje voor mensen bruikbare grond, vandaar dat agressie bij ons vaker voorkomt. Daar is wel eens onderzoek naar gedaan met ratten in kooitje.
Overigens, dit moeten jullie zien als gewoon wat losse opmerkingen over het overigens prachtige Noorden.