Het is alweer 77 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog ten einde kwam toen het Duitse opperbevel op 5 mei het capitulatie-document ondertekende. Wat ik hiermee wil suggereren is dat na een lang tijdvak van vrede in West-Europa de tijd rijp lijkt te zijn voor een nieuwe grote oorlog op Europees grondgebied. Kijk om je heen en voel de escalerende retoriek van narcistische politici die lijden aan zelfoverschatting. In deze column schreef ik al dat de degens worden geslepen. Er wacht ons een spannende winter.

Energietransitie ondergeschikt aan energiecrisis

Niet alleen het wapengekletter geeft de nodige spanning maar ook op de financiële markten nemen de spanningen toe. Een beetje analist komt op dit moment tijd tekort om z’n aandacht te verdelen over een reeks van desastreuze ontwikkelingen. Corona lijkt te hebben afgedaan want de epidemie is endemisch geworden, toch heeft het Ministerie van VWS weer een paar miljard extra gereserveerd voor nieuwe coronamaatregelen. Bange burgers luisteren namelijk graag naar de overheid. Hoe kun je het bedenken terwijl er zoveel andere idiote ontwikkelingen zijn. De energietransitie is nu ondergeschikt geworden doordat een onstuimige energiecrisis de dure stroom en kobalt slurpende accubakken uit de markt prijst. Dan hebben we nog de bijna vergeten toeslagencrisis die ondergesneeuwd is door al die andere crises. Over de hervorming van het toeslagensysteem horen we niets meer.

Geopolitieke en monetaire spanningen

Nee, we focussen ons nu op de escalerende oorlog en de parallel oplopende spanningen op de financiële markten. Op de dalende euro, op de technocratische EU die neigt naar een dictatuur, op een nieuwe regering van Italië, op de naderende winter, op de aangekondigde CBDC en op verdergaande beperking van onze vrijheden. Kortom, we concentreren ons op veel onzekerheden in tijden van oplopende geopolitieke en monetaire spanningen. Wat zal eerst exploderen, de euromuntunie of de aangekondigde nucleaire bom van Poetin. Als het kon dan kiezen we uiteraard voor de eerste optie. Laat de euro maar vallen want een bom valt nooit lekker. Hoewel een crash van de euro ook niet lekker zal vallen. Geeft een nare bijsmaak omdat voedsel en brandstof dan nog duurder worden. De euro zakte in augustus tot pariteit met de dollar en daalde op 26 september verder weg naar 0,9608 dollar. Ook de Britse Pond daalde toen met ruim 4 procent naar 1,03 dollar, de laagste stand ooit. Europese import wordt afgerekend in dollars en zal door de dalende euro de inflatie doen stijgen. Voor centrale banken is een koersdaling van valuta een reden om de centrale rentetarieven te verhogen. De ontspoorde inflatie moest ook worden afgeremd zodat meer renteverhogingen onafwendbaar lijken.

De strijd van de ECB

Ook kijkt de ECB met spanning naar de vorming van een nieuwe Italiaanse regering waar een rechtse jongedame een ruime verkiezingszege boekte en de strijd wil aanbinden tegen de strenge Ursula en haar handlangers van de Europese Commissie en de Raad van Europa. Grote institutionele beleggers richten hun ogen op Italië. Wat voor fiscaal beleid zal de nieuwe Italiaanse regering voorstaan en wat wordt het Europese beleid. Een nieuwe regering lijkt wel de oorlog in Oekraïne te steunen dat overigens geen lid is van de EU en de NAVO. Belangrijke ontwikkelingen waarbij gezien de escalerende oorlog enige ongerustheid op zijn plaats is. Institutionele beleggers(en wie niet?) willen duidelijkheid anders mijden ze de staatsobligaties van onbetrouwbare landen met een joekel van een staatsschuld, mits een hogere rente het risico afdekt. Maar een hogere rente op staatsleningen kan Italië niet betalen en zal onder normale omstandigheden leiden tot een faillissement. Italië heeft al 200 miljard ontvangen uit het coronanoodfonds en zal gezien de huidige ontwikkelingen veel meer nodig hebben. Het wordt spannend om te zien hoe de ECB en Ursula de strijd aangaan om de euro en de EU voor een ondergang te behoeden.

Waakvlam

Maar wat is spannender, de strijd van de ECB tegen de ondergang van de euro of de economische strijd van de EU tegen Rusland, waar een dictator vervolgens een deel van Europa laat bibberen door de Nordstreampijpleidingen af te sluiten. Gelukkig hebben wij Groningen nog. Behalve de EU waakt ook onze regering over ons, Kabinet Rutte 4 zet de gaskraan op de waakvlam. Met Ursula als herderin en Rutte 4 als waakhond kunnen we gerust de winterslaap in.

GW