De valutacrisis in Turkije is nog niet ten einde. De Turkse Lira verliest maandag 12 augustus nog maar eens zo’n 10% tegenover de Amerikaanse dollar en is op een nieuw dieptepunt beland na de vrije val van afgelopen week. In een jaar tijd heeft de Turkse valuta reeds 67% in waarde verloren. De waarde van de lira ten opzichte van de dollar en de euro blijft maar dalen, ondanks nieuwe maatregelen van de centrale bank en de bemoedigende woorden van Erdogan. Inmiddels krijg je voor 1 euro inmiddels bijna 8 turkse lira. Begin van het jaar was dat nog rond de 4,5.
Waar is het begonnen?
Het is allemaal begonnen met de arrestatie van de Amerikaanse dominee Andrew Bronson in oktober 2016 in de nasleep van de coup tegen president Erdogan. Bronson wordt ervan beschuldigd hieraan meegewerkt te hebben. De tenlastelegging van spionage en terrorisme kan tot een veroordeling tot 35 jaar cel leiden. De VS drongen herhaaldelijk aan op vrijlating en gingen tot sancties over. De tegenreactie van Turkije liet niet lang op zich wachten. Een en ander kan ernstige repercussies hebben voor aandelenbeurzen, de internationale economie en zelfs de wereldvrede (voor zover die al bestaat natuurlijk). Ondertussen heersen geopoitieke spanningen, staan de beurzen in het rood en heerst internationaal onzekerheid over een escalatie van het conflict.
Turkije versus Amerika
Voor de mislukte staatsgreep in Turkije in oktober 2016 acht president Erdogan de invloedrijke denker en geestelijke Fethullah Gülen verantwoordelijk. Deze verblijft sinds 1999 in de Verenigde Staten en wijst elke verantwoordelijkheid af. Toch verzocht Turkije om zijn uitlevering, wat niet ingewilligd werd. Toen begon de relatie tussen beide landen reeds te verzuren. Sindsdien staan twee machtige mannen, president en heerser in hun eigen territorium maar ook ver daarbuiten, in een patstelling tegenover mekaar. De VS bevrozen reeds de activa van de Turkse ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie voor hun rol in de arrestatie van de dominee. Plus dreigen zij ermee de importheffingen op Turks aluminium en staal te verdubbelen . De veel goedkopere lira doet de inflatie in Turkije (momenteel reeds 16 %) ondertussen fors oplopen. Heel wat producten worden duurder voor de eigen bevolking, wat tot sociale onrust kan leiden. De laatste jaren ging het Turkije economisch voor de wind en kon president Erdogan zijn populariteit verzilveren tot een alleenheerschappij. Alleen de (officieel kleine) oppositie lijkt nog te malen om het verlies van pers- en andere vrijheden. Op kritiek op het regime staan zware straffen.
Valutacrisis in Turkije: Gevolgen voor banken
De euro is ondertussen eveneens gedaald tegenover de dollar en in de bankensector heerst vrees voor de blootstelling aan Turkse kredieten en investeringen. Zo heeft de Spaanse bank BBVA de grootste exposure aan Turkije. Maar ‘onze’ ING heeft ook gewoon een flinke blottstellinge van €15 miljard in Turkije. Het aandeel INg moest sinds vorige week al bijna 8% inleveren, zoals ook veel andere bankaandelen in Europa. Niemand weet precies wat voor exacte gevolgen een verdere escalatie van de valutacrisis in turkije voor effect heeft op de bankbalansen.
De crisis is #Turkije kan zomaar voor een nieuwe #bankencrisis gaan zorgen. De Europese #banken index staat bijna op laagste punt van afgelopen 12 maanden. #eurostoxx#turkselira #EURTRY pic.twitter.com/l00cTyYHit
— Biflatie.nl (@Biflatie) 12 augustus 2018
Valutacrisis in Turkije: Gevolgen voor Europa
Hier kunt u een podcast beluisteren over de gespannen politieke situatie. Onder meer Amerika-deskundige Willem Post gaat in op de gevolgen van het getouwtrek tussen Trump en Erdogan. ‘Waarom dit een klap is voor de Turkse economie’ en zelfs ‘een gevaar kan zijn voor de rest van de wereld’. Één van de gevolgen van het conflict – buiten een Europese en zelfs internationale bankencrisis – zou wel eens kunnen worden dat Turkije politiek meer gaat aanleunen tegen China en Rusland.
Wat nu al gebeurt is dat Turkije onder Erdogan zich inkapselt. “Zij hebben dollars, wij hebben Allah”, luidt het uit de mond van de president, en “Wij buigen voor niemand”. Ondertussen roept hij zijn landgenoten op hun dollars en goud om te wisselen in lira’s, om de munt te ondersteunen Tevens waarschuwt Erdogan: er is altijd nog een plan B en C. Het is zeer interessant om te gaan meemaken welke kant deze valutacrisis in Turkije zal opgaan. Goldman Sachs komt in ieder geval al met en waarschuwing:
Further lira depreciation to 7.1 would erode all of Turkey’s banks’ excess capital.
Within the current backdrop, we view banks as being vulnerable to Turkish Lira depreciation given that it impacts:
(1) capital levels due to a meaningful portion of FC assets, which increase RWAs in local currency terms on Turkish Lira depreciation,
(2) asset quality and cost of risk, as Turkish Lira volatility can put stress on borrowers’ ability to repay as well as underlying collateral values. Moreover, Lira depreciation leads to higher provisioning requirements for FC NPLs, though banks are hedging this risk and can offset the impact through trading income.
The CET 1 ratio for Turkish banks under our coverage is around 13.2% on average on a bank-only basis and 12.2% on a consolidated basis, vs. 8%-9% fully-phased in requirement. We calculate that every 10% Lira depreciation impacts bank’s capital by c.50bp on average. Indeed, 14% Lira depreciation in 2Q18 took away around 80bp off bank’s CET 1 ratios. We estimate that the c.12% depreciation of the Turkish lira since June 30, 2018 would further reduce capital by c.60bp on average (pre internal capital generation and any management action). (via Zeroghedge)
Alle aandacht gaat nu uit naar de lira in Turkije en de mogelijke besmetting van slechte Turkse leningen naar Europese banken. Maar Turkije is niet het enige land wat beleggers bevreesd maakt. Ook de valuta van andere zogenaamde opkomende landen staan al wat langer onder druk. Het heeft grotendeels te maken met de monetaire verkrapping van de FED en de daarmee gepaard gaande renteverhoging. De dollar wordt dus duurder en dat is funest voor die landen waar vaak geld geleend is in dollars. Tegelijk wordt de import in deze landen duurder en daalt daarmee de export van de westerse economieën. Dat betekent een terugvallende wereldhandel. Tel daarbij op de importheffingen van de VS die een ketting-reactie veroorzaakt. Kortom het is weer de bekende optelsom. Een ongeluk komt zelden alleen.
Vaak is er een trigger die een breder proces van economische neergang in gang zet. Wanneer de media juist nu in deze komkommertijd de Turkijecrisis groots gaan belichten kan dat als een trigger versterkend werken op neergaande beurzen. Er kan zelfs paniek uitbreken onder beleggers die massaal hun (bank)aandelen van de hand doen en onder de spaarders die hun geld weghalen bij wankele Europese banken. Rente krijg je toch al niet dus zou weinig de rekeninghouders tegenhouden om contanten thuis te bewaren. Het gevaar van een langzame bankrun dreigt om die reden meer dan ooit. Al weer een optelsom. Wordt het een lange hete zomer of krijgen we een kouwe winter.
Een echt crisis begint altijd als banken in de problemen komen. De subprime crisis was pas echt een probleem toen banken opeens in de problemen konden komen, dat mensen geen huis meer hadden was niet spannend. Het gezwel dat de mondiale financiele sector heet is ons grootste struikelblok. Want OF moeten WIJ (via de overheid) een bailout betalen, OF de bank gaat failliet (waar onze centjes dan weer op staan). Het is mij wel duidelijk, we moeten proberen zo weinig mogelijk nog met banken te maken te hebben, alleen maar risico. De banken is waar je naar moet kijken om te zien hoe groot de crisis wordt……
Bizar dat de banken hun grenzen steeds verder verleggen. Voorheen was een Nederlandse bank actief in Nederland, dat leverde kennelijk te weinig winst op en ging men de grenzen verleggen naar Europa, tot aan Griekenland. Ondanks dat dit weinig bijdroeg aan enige winst, heeft men klaarblijkelijk niets geleerd en hup grenzen verder verleggen naar Turkije, Azië, Afrika, Zuid Amerika etc. etc. Dit moet wel in een ramp eindigen. Banken jullie hadden bij de les moeten blijven en de eigen Nederlandse markt moeten bedienen, dan was er geen risico. Oh, die financiële prikkels dwongen jullie de grenzen te verleggen! Wie heeft dit mogelijk gemaakt. Was dat niet onze politiek ,die braaf mee deed. De EU ook zo’n mislukking. Het is een puinhoop wat wel in de afgrond zal eindigen. Helaas U heeft zelf deze vertegenwoordigers gekozen, dus niet klagen.
Ik zie de oplossing al aankomen….Draghi zet de geldpers maar op volle toeren!