Het vertrouwen van Nederlanders in de toekomst van de economie is naar een nieuw dieptepunt gedaald. Consumenten hadden in maart minder vertrouwen in het algemeen economisch klimaat in vergelijking met een maand eerder. Deze deelindicator van het consumentenvertrouwen, dat gemeten wordt door het Centraal Bureau voor de Statistiek, daalde met 4 punten en kwam uit op -65. De algemene indicator van het consumentenvertrouwen kwam uit op -39. Sinds begin 2011 hebben we in Nederland te maken met een heuse vertrouwenscrisis.

De stemming onder consumenten verslechterde in maart weer flink, na drie maanden van een gelijk blijvende stemming. De hoofdindicator daalde met 3 punten. Consumenten zijn met name pessimistischer over de economische situatie in de komende 12 maanden. Door de aangekondigde bezuinigingen houden steeds meer Nederlanders de hand op de knip. Niet alleen de overheid gaat fors bezuinigen, ook steeds meer huishoudens moeten rondkomen van minder geld. Hun stemming over het economisch klimaat in de afgelopen 12 maanden verslechterde ook, maar minder dan hun stemming over de economische toekomst.

Behalve over de economie waren consumenten ook somberder over hun eigen financiële situatie. Ze vonden deze tijd ongunstiger voor het doen van grote aankopen, zoals meubels, een wasmachine of een televisie. De deelindicator koopbereidheid daalde 2 punten, naar -22. De koopbereidheid is daarmee zeer gering, wat natuurlijk niet zo gek is, omdat Nederland momenteel in een recessie zit. Tevens liet het Centraal Plan Buraeu dinsdag 20 maart weten dat het begrotingstekort hoger uit zal vallen dan verwacht. Ondanks de afgesproken Europese 3%-norm zal het Nederlandst begrotingstekort volgens het CPB uitkomen op 4,6%.

Door de kredietcrisis in 2009 en de eurocrisis in 2011 is de Nederlandse economie zwaar getroffen. Zelfs zo zwaar dat we er tot 2015 wat betreft koopkracht gemiddeld 0,75% per jaar op achteruit gaan. Ook het EMU-saldo staat dik in het rood en de Nederlandse staatsschuld is in de afgelopen 7 jaar opgelopen van 46% van het bbp naar 75% van het bbp. Niet echt cijfers die goed zijn voor het vertrouwen.

Ondanks de dat de gemiddelde huizenprijs al ruim 10% is gedaald in de afgelopen jaren is het door de hypotheekrenteaftrek nog steeds gunstig om een hoge hypotheek te hebben. De Nederlandse huizenmarkt zit zwaar in de problemen en de verkoop van woningen stagneert. De HRA heeft tevens een forse inpact op de rijksbegroting, maar er wordt nog niet gesproken in de politiek over hervorming van deze fiscaal voordelige regel. Deze aftrekpost op vastgoed heeft een flink opdrijvend effect gehad op de huizenprijzen in de laatste jaren, aldus het CPB. Ondanks dat de hogere prijzen van huizen prettig zijn voor de huidige generatie huizenbezitters, is het voor de toekomstige generaties een probleem omdat het voor deze groep steeds moeilijker wordt om een normaal bestaan op te bouwen, zonder dat ze zich flink in de schulden moeten steken om een huis te kopen in een neergaande huizenmarkt.

In het rapport van de CPB staat letterlijk: ‘Het uit de weg gaan van structurele hervormingen heeft hetzelfde effect als het laten oplopen van de staatsschuld: het legt de rekening bij toekomstige generaties. Daarom is het begrijpelijk dat er een aantal onderwerpen breed op bezwaren stuiten: de huidige generatie moet de broekriem aanhalen ten bate van generaties die voor een deel nu nog niet mogen stemmen. Dat geldt voor verkleining van de staatsschuld evengoed als voor de lagere huizenprijzen als gevolg van een beperking van de hypotheekrenteaftrek. Toch heeft ook de huidige generatie belang bij structurele hervormingen: alleen door nieuwe generaties hun vleugels uit te laten slaan kan de economie weer gaan  groeien, en alleen zo blijven zorg en pensioenen voor de huidige generatie ook in de toekomst betaalbaar.’

16 reacties

  1. Dat is ook niet zo gek!! De banken hebben dit systeem kapot gemaakt, door de onremde honger naar rijkdom van de bankiers. Hierdoor is er een economie met luchtbellen ontstaan en overgewaardeerde complexe producten.

    Ik vertrouw het ook allemaal niet meer. En ik vertrouw al helemaal de aanpak van de crisis niet. Geld printen en dat vrijwel gratis aan de banken geven. Zodat ze weer dezelfde fouten kunnen maken???

  2. @1 Ik ga de komende tijd wel consumeren en dat is beslist geen reden om economisch gezien vrolijk van te worden als je beseft dat het grotendeels om uitgaven gaan die bedoeld zijn om de nakende zware crisis op te vangen.

    En het drukpers geld…. Zimbabwe, Weimar, ….

  3. @S7P: Ik let sinds de crisis ook erg op mijn uitgaven. Alles wat niet nodig is stel ik uit tot betere tijden (of goedkopere prijzen). Als die ooit nog komen gaan. Ik denk wel dat mensen bewuster omgaan met hun geld sinds de eurocrisis en de daling van de huizenprijzen. Er is ons altijd verteld dat de huizenprijzen nooit meer konden dalen. Daarom hebben genoeg Nederland een twee hypotheek, maar als de waarde van het onderpand minder wordt, moeten ze aflossen, waardoor de uitgaven dalen en het vertrouwen in de toekomst wordt hierdoor ook minder.

  4. In mijn werkzame periode betaalde ik gewoon 2/3e aan belastingen en woonlasten. Van de overgebleven 1/3e kon ik dan ook nog mijn zorgpremie, gas, water, licht betalen en andere verzekeringen en verplichtingen. Ik vind dit gewoon buitenproportioneel. Ik denk wel eens als je toch 2/3e af moet staan aan belastingen en woonlasten (dat laatste waarvan je gewoon wordt uitgebuit omdat ‘ze’ weten dat je hier in Nederland toch echt een dak boven je hoofd moet hebben onder ‘hun’ voorwaarden) Dan denk ik wel eens: Waar blijft al dat geld in godsnaam ? Je hebt het gevoel dat het gewoon verbrast wordt.

  5. @3 Deze fase van niet uitgeven ben ik voorbij aan het gaan en ik kies nu voor een crisis strategie, waarbij ik kan vertrouwen op goede en duurzame producten, die me helpen in de komende periode. Prep uitgaven is iets anders dan allerlei gadgets en andere zut kopen. De domste uitgaven, die men kan doen zijn naast gadgets, auto’s, nodeloze verbouwingen, luxe en de nog veel te dure huizen. Zaken, die je idd niet nodig heb kun je beter nu NIET kopen, maar wel zaken, die je door een zware crisis heen kunnen leiden. Die betere tijden komen denk ik niet meer (vanwege veranderde economische verhoudingen en resource problemen – peakoil),. maar een fikse crisis is wel in het verschiet. Aan zinvolle zaken uitgeven is iets anders dan het geld er door heen jassen. Dat laatste zou je mij ook nooit zien doen. Zinvolle artikelen kan idd survival gear, thermische kleding en hoge kwaliteitskleding (niet luxe maar gewoon warm etc.), goede fiets met reserve onderdelen, mogelijkheid om ergens op het platte land te zijn en dat soort zaken zijn. Het is zaak dat alle materialen zeer degelijk zijn en zeer lang meegaan. De uitgaven variëren van je gekozen prepstrategie. Wat edelmetaal is ook handig te gebruiken als geld, maar is niet de all-in-one oplossing.

  6. De meest nutteloze uitgaven van de de afgelopen 10 jaar:
    1. Een woning
    2. Een Aex-aandeel
    3. Een woekerpolis
    4. Een auto
    5. Een griekse staatsobligatie
    6. emfs
    7. ems

    Vooralsnog blijft de gecreeerde geldhoeveelheid hangen bij banken en wordt het gebruikt ter voorkoming van het failliet gaan van onze zuid-europese broeders.
    Dat dit een remmend effect zal gaan hebben op de europese economie dat moeten ze nu toch ook wel eens gaan inzien op de beursvloer van de aex.
    Maar ach, hoop doet leven.

  7. Conclusie is duidelijk, we zitten als inds 2008 in de Grote Depressie 2.0 die door dit kabinet wordt verergerd!

    Tijd dat dit gedoogkabinet valt en er nieuwe verkiezingen komen met daarna een brede coalitie die de burger weer vertrouwen zal geven!

  8. Ook ik let op de uitgaven. Voorheen dacht ik altijd dat de verschillen in supermarkten ‘dubbeltjes kwesties’ waren. Zo was ik eens aan het shoppen voor mijn moeder voor een 9 Volt batterij. Daar vragen ze doodleuk 6 Euro (andere winkel 7 Euro) voor een 9 Volt Duracel batterij. Uiteraard niet gedaan. Bij de Little-op-z’n-Duits kreeg je er 2 voor 1.75 ! Nou weet ik kwaliteit heus wel te waarderen hoor, maar die dure cell is echt niet 8 keer zo goed.

    @S7P Ik ben me wel aan het verdiepen in de preppers maar ik ben zelf nog niet zo ver. Wel zou ik graag buiten de bewandelde paden willen treden. “Oneigenlijk gebruik van het systeem”. Waar ik mij in Nederland zo vreselijk aan erger is het feit dat men hier in Nederland niet of nauwelijks zelfvoorzienend kan zijn. Je kan je eigen huis niet bouwen: OF je betaalt je blauw aan de grond en je moet je aan weet ik veel wat voor regeltjes houden. OF de grond is natuurgrond. In elk geval wordt je beboet of weggejaagd. Nee, je moet je aan hun regeltjes houden: ‘goedkoop’ huren: niet te veel verdienen en heel veel geduld hebben. Duur huren: Je blauw betalen en aantonen dat je het financieel kan bolwerken. Of (Altijd te duur) Kopen en je in de schulden werken. Dat zijn de opties om te wonen in Nederland. En grond om zelfvoorzienend te zijn door gewassen te verbouwen is er voor een individu al helemaal niet.

  9. @R
    Het hele economische systeem is erop ingericht om je in een geld-afhankelijke positie te houden. Man stel je voor dat je zelfvoorzienend bent! Dan duurt het nooit lang of ze laten je financieel (meebloeden) meebetalen.
    Stel je eens voor dat consumenten hun eigen mastjes op hun huis gaan zetten (waar niemand last van kan hebben) en we gaan via die mastjes mobiel bellen of internetten.
    Nou het duurd dan niet lang of het systeem gaat je vernietigen als initiatiefnemer.
    En als je dit dan wil doen onder de rechtsvorm van de corporatie en elke deelnemer deelt evenredig in de winst. Pfoei dat trekken die foute kapitalisten niet. Kapitalisme vinden zij prima zolang zij er beter van worden en de concurrentie op een oneerlijke manier de nek wordt omgedraaid.

  10. Aangezien de Amerikaanse economie voor circa 70% wordt bepaald door de Amerikaanse consument, is een terugval van de economie een logisch gevolg.

    De geboortepiek lag rond 1961. Wanneer we hier 46 jaar bij optellen, komen we uit op 2007, het jaar waarin de economie terugliep.

    De overheid probeert uit alle macht de Amerikanen weer te laten besteden, maar 92 miljoen baby boomers willen alleen maar sparen voor hun pensioen en hun schulden afbetalen. Ze willen geen groter huis kopen en dat inrichten. Dat hebben ze gedaan toen de kinderen opgroeiden.

    Wanneer gekeken wordt naar de ontwikkeling van de bevolking, moeten we vast stellen dat mensen, en dus de economie, op de wat langere termijn vrij goed te voorspellen zijn. We weten dat de uitgaven toenemen tot dat de kinderen het huis uit zijn. De vergrijzing in Japan en in West-Europa hebben hun weerslag op de economie en de beurzen. Het sterftecijfer overtreft in Japan het geboortecijfer als sinds 2005.

    Het afbouwen van schulden zorgt daarbij natuurlijk ook voor een negatief effect op de economie. Daarnaast zorgt de afname van het aantal werkenden voor de nodige problemen.

    Door de vergrijzing in de VS zijn er minder mensen die werken, dus het aantal werkenden neemt hierdoor automatisch af.

    Hierbij komt dan nog het probleem van de enorme schuldenlast. De totale particuliere schuld van Amerikaanse huishoudens ligt rond $ 42 biljoen. Dit staat in geen verhouding tot de voorgaande bubbels, zoals de roerige jaren ‘20 die de grote depressie in de jaren ‘30 tot gevolg hadden. De groei van kredieten ging in 8 jaar van $ 20 naar $ 40 biljoen. Alle schulden die in het verleden werden opgebouwd, verdubbelde dus in 8 jaar. Deze bubbel zal moeten leeglopen tijdens de aanstaande crisis, aldus Dent.

    Deze schuld, in combinatie met de enorme staatsschuld en de verplichtingen voor de sociale zekerheid ($ 15 biljoen), voorgeschreven medicijnen ($ 20 biljoen) en Medicare ($ 81 biljoen) vormen een onhoudbare situatie, zeker wanneer de bevolking vergrijst. De toekomstige verplichtingen zijn geen acuut probleem. Deze zorgen in het komende decennium voor druk op de economie. De particuliere schuld is echter wel een acuut probleem.

    De situatie in Griekenland is er de afgelopen week niet veel beter op geworden. De 1-jaarsrente is in Griekenland opgelopen tot 466,695%. En waar de 10-jaarsrente in Nederland terugliep tot net boven 2%, liep de rente in Portugal op tot 14,6%. Het volgende slachtoffer staat dus al klaar.

    (bron: harm van wijk, goeroe bij dft.nl)

  11. @R Tip 1. Zorg voor geloofwaardig transport zonder olie of electra. Denk aan HPV’s (Human Powered Verhicles) of een goede versie van een traditionele fiets. (Een goede rugzak als backup is geen slecht idee.) Als de pleuris uitbreekt breekt er echt de pleuris uit en dan is je groentetuin in de stad of voedselvoorraadje ook snel weg. Kunnen reizen naar meer rurale gebieden lijkt me essentieel. Kunnen reizen in een oliearme tijd is ook reuze handig ook als er geen pleuris is.

    Tip 2. Een goede kledings en survivaluitrusting is sowieso een goede investering. In peakoil tijden en door het vervallen van het systeem zullen storingen steeds vaker voorkomen. Wees voorbereid.

    Tip 3. Vergeet Nederland. Dit land is volledig kansloos. (Zeker de randstad) Hoge bevolkingsdichtheid en een kudde gedrag waar zelfs schapen nog van kunnen leren. Ook een overgeorganiseerde samenleving kan een fikse belemmering zijn. Dit leidt tot voedsel zombies als het mis gaat. En als je kiest voor wapens besef dan wel dat je die wapenwedloop toch niet wint. – Weet waar je naar toe kan. Juist in rurale gebieden is de bedilzucht van de overheid het kleinst. Hoe verder van de grote steden, hoe minder gezeik.

    Als je in de randstad woont kan je rustig nog blijven of gaan wonen, maar zorg voor een goede exit strategie.

    Sommige spullen wil je een keer kopen en dan heeeeel lang gebruiken en daar is goede kwaliteit echt voor nodig. En idd. er zijn spullen, die zijn prijs NIET waar maken en die moet je niet kopen. Zo rechtvaardigt de prijs van Duracell niet de prestaties.

  12. @S7P Bedankt voor de reactie.
    In je reactie lees ik dat je verder bent dan ik. Toch zoek ik ook in deze richtingen. Houd het volgende eens in je achterhoofd: Een fietser levert ongeveer 50 Watt om te kunnen fietsen. Een stirling motor, da’s een motor dat loopt op alles wat brand, dus (bij wijze van spreken) ook gesprokkeld hout. Als je een beetje technisch bent kun je zo’n ding zelf bouwen. Ik heb gezien op internet dat iemand zelf een ongeveer 100 Watt motor heeft gebouwd, da’s niet veel maar in vergelijking tot die fietser toch interessant. De bouwer liet de motor lopen op zonlicht en een lens ter grote van een kleine poster. In Spanje zijn ze momenteel bezig met vergelijkbare projecten maar dan in het groot.

    Enfin, een ander alternatief voor olie.

  13. @13 De oude wijsheid van eerst sparen en dan kopen is en blijft nog steeds actueel. Veel hypotheken die in de jaren ’90 en 2000 zijn afgesloten zijn gewoon absurd, net als de huizenprijzen. Ook de overconsumptie propaganda in de media is levensgevaarlijk voor je financiële welzijn. Hier had door een verantwoordelijke overheid ingegrepen moeten zijn ipv dit te laten ontsporen. Nee niet zachtjes maar stevig het mes zetten in de hypotheken branche en het reclame stelsel. Kennelijk is de bevolking zich niet in staat om zich goed te informeren met deze mainstream media die we nu hebben en slikken de leugens. Maar ja, met alleen roepen dat je staatsboekhouding op orde is kom je er echt niet.

    Visie was er niet en visie is er nu nog steeds niet. En dat vind ik zeer gevaarlijk gezien de consequenties van het pappen en nathouden van de crisis echt gigantisch kunnen zijn. Er moet geanticipeerd worden op de problemen, die komen, maar ik zie er NIETS van. Dat gezeik over elektrische auto’s als oplossing voor peakoil is gewoon puur bedrog en misleiding. De mainstream media is nog steeds de boel in slaap aan het sussen. En over het klimaat hoor je ze helemaal al niet praten. En ondertussen wordt de bevolking gepiepeld door een uitgekiende psychologische campagnes om ze tot consumeren aan te zetten en een loer voor de ogen te draaien.

  14. @R Zover ben ik ook nog niet. Ik moet alles nog gaan kopen. Ik ben me nu aan het oriënteren. Ik kies voor een meer geavanceerde ligfiets als vervoer, omdat je hiermee echt vrij bent, een gezonde manier van reizen is en ik geloof sterk in het optimaliseren van menselijke energie. Velomobielen zijn zelfs volledig aerodynamisch waardoor de menselijke energie heel efficiënt ingezet kan worden. Sommigen kunnen korte periode 70 km/h halen met zo een fiets. Ik heb het over productie modellen en niet over speciale race modellen.

    Maar aan de andere kant heeft een Sterling ook voordelen. Je bent o.a. veel minder afhankelijk van je lichamelijke prestaties, maar wel weer de mogelijkheden om hem aan de praat te houden. Meer brandstof mogelijkheden en eenvoudige constructie zijn wel 2 plussen voor deze techniek t.o.v. alle andere fossielen. Ik heb ook van iemand gehoord die een bakbrommer met reserve brandstof klaar heeft staan als prepvervoer. Een bijkomend, maar niet overkomelijk nadeel van een Sterling voertuig is wel dat er weer een of ander plaatje op moet en er weer wetten zijn waar je als bestuurder aan moet voldoen (rijbewijs – die ik zelf overigens NIET heb.). Juridisch gezeik met je voertuig wil je dan beslist niet hebben.

    Bottomline : Je moet vertrouwen hebben in de middelen die je kiest. Het ben je uiteindelijk zelf die het gaat gebruiken en er vertrouwd mee moet zijn. Zelfs in zeer moeilijke tijden.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Nieuw in de wereld van cryptocurrencies? Bekijk nu uw mogelijkheden op Nederlands grootste exchange...

Ontvang jij al een passief inkomen door het staken van crypto?

Lees meer over crypto staking op onze favo platformen: