In tijden van dalende rente, zelfs negatieve, wie kon vermoeden dat zoiets als inflatie opnieuw de kop zou opsteken? Is dat niet een fenomeen van lang vervlogen tijden? Ging het niet allemaal naar beneden dan, misschien zelfs naar deflatie toe? Maar wat vernemen we plots vanwege het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS): ‘Consumentenprijzen waren in 2019 gemiddeld 2,6 procent hoger dan in 2018, maakt het CBS bekend. Dat is de grootste prijsstijging na 2002. Bovendien was de prijsstijging afgelopen jaar in Nederland één van de hoogste in de eurozone. Dit hangt samen met de verhoging van het lage btw-tarief en de energiebelasting in januari 2019′.
Experiment
Oh wee wanneer dit gegeven, veel hogere inflatie, door zou zetten, misschien zelfs wereldwijd? Wat dan met al die goedkope leningen, die lage renten, en blijft geld dan toch niet ‘gratis’ voor eeuwig en eeuwig? Tja, we hadden iets kunnen vermoeden toen Zweden in 2019, tegen alle trends in, besloot de rente te verhogen. Biflatie haalde dit aan in het kader van de toekomst van de Amerikaanse dollar. ‘Zo is Zweden in december 2019 reeds het eerste land dat van dit experiment (want dat is het, of dacht u dat de beheerders van ons geld weten wat ze doen?) is afgestapt. En de rente opnieuw verhoogd heeft.’
Rente
We schreven ook eerder over de VS en hun ongebreidelde leengedrag, het op de pof leven tot in de eeuwigheid. En dat dit misschien wel inderdaad zo kan blijven duren tot…tot misschien wel, ooit, wie weet, die rente terug omhoog gaat. In ieder geval stelt het probleem zich aldaar niet, vermits er nog ampel ruimte is voor renteverlagingen. In Europa is het andere koek. Met vooreerst toch in Nederland een probleem. Het is hier zoeken naar de oorzaak: waarom valt het inflatiecijfer (over 2019) zo onverwacht hoog uit?
Prijsstijgingen
Heel ver of lang moeten we niet speuren. Net in dat jaar, nog maar een tiental dagen achter ons gelaten, steeg het algemene prijspeil. Steeg, en wel harder dan de lonen. Die stijging doet zich net voor in basisbehoeften; levensnoodzakelijke zaken. Levensnoodzakelijk toch wanneer we willen blijven het leven houden dat we gewoon zijn geworden. Huisvesting, energie, voedingsmiddelen, dranken inclusief. Wie wil niet wonen, en eten en drinken in een verwarmde omgeving? Hier (grafieken niet reproduceerbaar) merkt u dat de prijzen gemiddeld met 2,6 procent à 2,17 stegen tegenover 2018. Terwijl de lonen in 2019 er gemiddeld slechts 2,5 procent op vooruit gingen tegenover dat jaar.
Energie fors hoger
We hoeven hier de komst van de euro niet de schuld van te geven, maar wel (grootdeels) onze overheid. Het hogere BTW tarief sinds januari 2019 van 6 naar 9 procent maakte veel duurder. Plus energie werd veel kostelijker. ‘Net als in 2018 behoorde de prijsstijging van energie tot de hoogste van het jaar. Elektriciteit was in 2019 gemiddeld 15,7 procent duurder dan in 2018. De prijsstijging van gas bedroeg gemiddeld 10,6 procent. Dit is toe te schrijven aan zowel hogere leveringstarieven als heffingen op gas en elektriciteit.’ Dus de marktprijzen gingen hoger, en de heffingen daarop (dus) ook.
BTW
Saillant feit is dat we met die prijsstijgingen bij de allerhoogste van de eurozone zitten. Alleen in Slowakije werd alles nog een beetje duurder: met 2,8 procent. Ernstig is ook het volgende dat het CBS moet melden: ‘De prijsstijging in de eurozone daalde in tegenstelling tot Nederland waar deze is gestegen. Dit hangt samen met de verhoging van het lage btw-tarief in Nederland.’ Die blijkt dus inderdaad doorslaggevend. Dus of de lonen moeten omhoog, of de prijzen naar beneden. Wat geeft…?
Bitcoin ter hulp?
‘Biedt bitcoin uitkomst?’ is een titel die we even geleend hebben van Bitcoinmagazine. Ja, zeker wel, om de vraag te beantwoorden. We zullen toch nog éven geduld moeten hebben. Want het zal pas in 2140 zijn wanneer de laatste munt gemijnd wordt. Dan zal er geen sprake meer zijn van inflatie of deflatie of stagflatie, of wat voor ‘flatie’ ook. Er worden dan immers geen munten meer bijgemaakt. 21 Miljoen zullen het er zijn, en geen bitcoin of Satoshi meer (0.00000001 BTC). De cirkel zal rond zijn. Je zou zeggen: met 18,1 miljoen bitcoin reeds gecreëerd in tien jaar, zo lang kan eigenlijk niet duren? Toch, want de moeilijkheidsgraad van het mijnen (zelfs met steeds gesofisticeerder computers) stijgt met de jaren.
Controle
Tien jaar slechts om de eerste 18 miljoen te mijnen, maar nog 120 jaar voor die laatste 3 miljoen. Het is door steeds minder munten in de markt toe te laten, dat de inflatie naar nul evolueert. Steeds minder in de markt? Jawel, inderdaad net het omgekeerde van wat overheden al eeuwen lang doen: steeds méér geld in omloop brengen. Dus: hondertwintig jaar nog, bij leven en welzijn, wat zéér te betwijfelen valt (!) Maar wat voor een potje centrale banken met hun bazen, de overheden, er ook van maken? Ze zullen vast niet de hegemonie, de alleenheerschappij over het geld zomaar opgeven. Dat wordt dus nog een flink staaltje bakkeleien…
Overheden en centrale banken brengen meer geld in omloop. Maar in principe is het toch ook een beetje een gevolg van vraag en aanbod? Ofwel als de economie groeit dan is er ook meer behoefte aan geld. Alhoewel je de laatste decenia vraagtekens kunt zetten bij het beleid vd centrale banken. Die hebben inmiddels tot een paar keer toe de rente heel laag gezet en dit van de inflatie losgekoppeld zodat het bellen blazen werd in de reeele economie. Ik hoorde deze week een inflatiecijfer in nederland van plusminus 2,5 % in 2019 terwijl de rente op je spaarrekening plusminus nul is… ik ben erg benieuwd waar dit beleid vd centrale bank toe gaat leiden. Van Joost van Buren lees ik vaak genoeg dat hij er totaal geen vertrouwen heeft in dit huidige monetaire, financiele systeem waarbij hij erg overtuigd is dat de bitcoin mogelijkerwijs het ruilmiddelintiatief zal zijn in de toekomst. Ik snap zijn denkproces echter zijn er nog veel, heel erg veel believers in het huidige financiele systeem die hier niet zo snel uit zullen stappen.
Maar waar joost en ik het absoluut overmeens zijn, is dat bij het huidige monetaire systeem de wal het schip zal keren. Wanneer dit zal gebeuren daar zijn we het niet over eens.
Misschien dat de centrale banken de rente nooit meer omhoog kunnen zetten omdat simpelweg te veel particulieren en bedrijven belang hebben bij een extreem lage rentestand. Inflaitie daar kan zelfs de centrale bank niet omheen. Is het begin ingezet in 2019 voor een deceniummvan inflatie? En daarbij behorende hogere rentes? Ofmzal 2019 een uitzondering blijken te zijn? Ik denk het laatste…