Een artikel van FOFOA, vertaald door Nikolaos. Zeer de moeite waard om te lezen | Deze (lange!) posting is een vrije vertaling van het artikel ‘Just Another Hyperinflation Post – Part 1‘ door FOFOA. Het is tevens een eerbetoon aan FOFOA, die wij erkentelijk zijn voor het delen van zijn kennis over dit financiële systeem en zijn mogelijke uitkomst. Nikolaos
Hyperinflatie is een onderwerp dat de gemoederen blijft bezig houden. Deflationisten blijven erbij dat hyperinflatie van de dollar simpelweg onmogelijk is. Maar wat bedoelen de deflationisten eigenlijk met ‘deflatie’? Monetaire deflatie? Prijsdeflatie? Asset deflatie? Een interessante vraag, maar het is boeiender om te focussen op een andere vraag, namelijk ‘wat is een deflationist?’. Laten we eens kijken wat FOA daar over schreef:
Al in de jaren 70 werd ik geconfronteerd met de standpunten van diverse deflationisten. Al hun conclusies kwamen op hetzelfde neer: wat er ook gebeurt, het dollarsysteem zal eindigen in deflatie. Natuurlijk waren er verschillen in de details, maar over dat ene waren ze het roerend eens. Deflatie zal de onvermijdelijke uitkomst zijn.
Dit was FOA’s antwoord
Schulden zijn de basis van een fiat, ongedekt geldsysteem. Als schulden niet worden afbetaald, wordt geld vernietigd. Hier ontlenen alle deflationisten hun geloof aan. Daarbij zien ze over het hoofd dat hyperinflatie het proces is om ALLE schulden, hoe slecht ook, overeind te houden. Ja, om ze zelfs te kopen voor 100% cash (= basisgeld). Deflatie is in deze omgeving onmogelijk, omdat het beleid altijd het printen van nieuw basisgeld zal toestaan. Alle schulden worden tot de laatste cent afbetaald, met waardeloze dollars.
De deflationist
Een deflationist kijkt heel goed naar hoe het systeem werkt. De wetten, de regels, de regulering, het toezicht, wat zou moeten gebeuren, wat failliet gaat, enzovoort. Hij overziet echter de politieke wil om het systeem koste wat het kost overeind te houden. Diezelfde politieke wil die, indien nodig, de regels verandert zoals het haar uitkomt. Het is deze politieke wil die een hyperinflatie van de dollar zeer waarschijnlijk maakt.
Het is zeer frustrerend om al die reddingen te zien: falende banken, bedrijven en zelfs landen worden met grote bedragen overeind gehouden. Ze zouden normaal gesproken toch failliet moeten gaan, nietwaar! Helaas, de waarheid is dat deze reddingen altijd al in het systeem gebakken zaten. Er was gewoon geen keuze. Ze zijn een verplichting om dit systeem overeind te houden. Dit is het element dat deflationisten continu missen. De deflationisten zagen de bailouts, de reddingen, nooit aankomen. Evenmin hielden ze rekening met QE 1, QE 2, Operation Twist en QE 3. En ze blijven weigeren te geloven dat dit zo doorgaat. Helaas is de waarheid anders: Grote bedrijven, pensioenfondsen, staten, provincies, landen, het maakt niet uit wat, allemaal zullen ze gered worden. De bailouts zullen blijven doorgaan, hoe groot de bedragen ook worden.
Een deflationist schreef:
‘Hyperinflatie, als dat al zou kunnen optreden, is als het Congres besluit om iedere Amerikaan een gratis check van $ 60.000 te geven. Ja, dat zou tot hyperinflatie kunnen leiden. Maar zal het Congres zo’n maatregel nemen? Al dat gepraat over ‘geld uit helikopters droppen’, dat is niet de manier zoals het werkt’
De deflationist maakt hier een traditionele denkfout, namelijk dat hyperinflatie het gevolg is van geld printen. Dat is niet correct, zoals ik eerder schreef: Eerst wil ik het grootste misverstand over hyperinflatie uit de weg ruimen. Wat veel mensen namelijk denken, is dat het printen van veel cash (= basisgeld) tot hyperinflatie leidt. Nee, het is precies andersom: hyperinflatie leidt tot het massaal printen van cash. Velen denken bij hyperinflatie aan de bankbiljetten van miljarden en zelfs biljoenen Zimbabwaanse dollars. Deze bankbiljetten zijn echter het gevolg van hyperinfatie, hetgeen niets anders is dan het verlies van het vertrouwen in een valuta. Eerst komt het verlies van vertrouwen (= hyperinflatie), pas daarna komt het massale geld printen om de overheid en haar verplichtingen overeind te houden.
Die checks van $60.000 zijn helemaal niet nodig voor hyperinflatie. Toen de hyperinflatie in Zimbabwe startte, hadden ze biljetten van 100 Zimbabwaanse dollar, net als wij. De biljetten van miljarden en biljoenen dollars waren het gevolg van het wegvallende vertrouwen, waarna de overheid de geldpers moest aanzetten om te overleven:
Soms is er een deflationair voorspel, vlak voor de hyperinflatie optreedt. Zoals in Argentinië, waar de kredieten opdroogden en kredietgeld werd vernietigd:
Met deze grafiek wil ik aantonen dat het wegvallen van vertrouwen in een munt ook (en zeer snel!) kan optreden als de geldhoeveelheid slinkt. Deflationisten missen dit punt volledig, omdat ze de economie zien als een machine. En een machine doet niet van het ene op het andere moment iets 180 graden omgekeerd.
Eigenlijk ben ik het eens met 99% wat de deflationisten schrijven. Ze zijn meesters in het analyseren van de details van het monetaire systeem en ze vertalen deze details moeiteloos naar een macro beeld. De Kondratieff cyclus klopt als een bus en ik ben het er roerend mee eens dat we nu in de winter cyclus zitten. Alles wat deflationisten schrijven zal gaan gebeuren, denk ik. Alleen missen ze volledig de hyperinflatie die eraan zit te komen. En ze missen de hyperinflatie omdat deze perfect past in het plaatje van een deflatoire spiraal. Ze zijn zo overtuigd over hoe het eindspel zich zou moeten voltrekken, dat ze volledig voorbij gaan aan het feit dat het collectief altijd de regels zal aanpassen als de situatie erg pijnlijk dreigt te worden.
De politieke wil (die naar mijn mening gelijk is aan de collectieve wil) zal altijd kiezen voor dat wat de minste pijn oplevert, zelfs als dat misschien later nog veel meer pijn oplevert.
Deflationisten berekenen alles in dollar termen. Ze kunnen dat niet helpen, want in dollar termen rekenen is net zo natuurlijk als ademen, voor ons westerlingen. Door de dollar als rekeneenheid te gebruiken, komen ze echter tot merkwaardige conclusies over de toekomstige waarde van de dollar. Maar dat is onmogelijk, gezien de huidige structuur van ons geld. Omdat we een puur symbolische valuta hebben, is deflatie in dollar termen niet mogelijk. Vanwege de politieke wil om dit scenario altijd te vermijden.
We zullen inderdaad een deflatoire periode tegemoet gaan. Uitgedrukt in…. de prijs van goud! En de Kondratieff winter cyclus zal er precies zo uit zien als de deflationisten voorspellen: depressie, hoge werkloosheid, prijsdalingen uitgedrukt in goud, enzovoort. Hyperinflatie is eigenlijk hetzelfde als deflatie. Het enige dat hyperinflatie gemeen heeft met inflatie, is een gedeelte van haar naam. Maar hyperinflatie ziet er verder precies hetzelfde uit als een deflatoire spiraal. In feite is het ook een deflatoire spiraal, maar uitgedrukt in een andere geldeenheid (goud). Kijk naar Zimbabwe enkele jaren geleden. Behalve de kruiwagens met geld leek dat exact op een depressie.
Je kunt je natuurlijk afvragen wat het verschil is tussen deflatie in dollar termen en deflatie in de prijs van goud. Wel, er is een heel groot verschil tussen de twee, als je naar de schuldenaren en de spaarders kijkt. In een dollar deflatie lijden de schuldenaren veel pijn, doordat de schuld in waarde stijgt. Dit is juist gunstig voor de spaarders. Bij een deflatie gemeten in de prijs van goud ligt dat volledig anders. Voor spaarders is de volgende vraag essentieel: ‘waar spaar je in’? Dat maakt het argument van de deflationist zo gevaarlijk voor de spaarder. Want volgens de deflationisten is de beste keuze in deze crisis om cash aan te houden en Amerikaanse staatsobligaties aan te schaffen. Verder denken ze dat goud een grondstof is en zal crashen naar $ 200 per ounce. Dus waarschuwen ze hun lezers voor het sparen in goud. Zie je hoe een kleine fout – het rekenen in dollar termen – fataal kan zijn voor je toekomstige welvaart?
Zo zien de deflationisten de huidige monetaire wereld: stel je voor dat alle schulden de vorm hebben van een ballon. Als de schulden toenemen, wordt de ballon groter. Sinds 2008 is de ballon echter aan het ‘leeglopen’. En wat de Federal Reserve ook doet, ze kan het leeglopen niet stoppen. Banken lenen niet uit, mensen en bedrijven willen geen geld meer lenen. En daarom luidt de conclusie van de deflationist: omdat de schuldenballon leegloopt en niet groter wordt, is er sprake van deflatie. En daarom MOET de waarde van de dollar stijgen.
Deze voorstelling van zaken is echter niet correct. Er zijn namelijk TWEE ballonnen. Deze twee ballonnen vormen de 2 kanten van de wereldwijde monetaire balans. De ene ballon bevat de schulden van de schuldenaren, de andere ballon de spaartegoeden van de spaarders:
Als je voor de wereldwijde schulden leest ‘de wereldwijde passiva’, dan moeten deze gelijk zijn aan de wereldwijde activa, de tegoeden/assets dus. De passiva dalen nu in waarde, omdat schuldenaren hun schulden niet meer kunnen afbetalen en de waarde van de onderpanden daalt. En, zoals we inmiddels weten: ‘als schuld niet wordt afbetaald, wordt fiat geld vernietigd’. Een andere manier om dat te zeggen is: ‘als schuld niet wordt afbetaald, worden spaartegoeden vernietigd’.
Maar wat er daadwerkelijk gebeurt, is dat de tegoeden/assets door extra geldcreatie overeind worden gehouden. Met nieuw gecreëerd basisgeld door de centrale banken. FOA schreef het al:
Hyperinflatie is het proces om (slechte) schulden koste wat het kost te redden, ja, om ze zelfs te kopen voor 100% cash.
In het begin wordt de schuldenballon groter, net zoals de ballon met de spaartegoeden. Dat de ballon met de spaartegoeden stijgt, heeft te maken met ‘inflatie van vertrouwen’. Inflatie van vertrouwen is het vertrouwen dat de spaarders hebben in het sparen van het schuldpapier van de schuldenaren. En dat is ook meteen de reden dat de schuldenballon zo groot kon worden. Beiden inflaties versterkten elkaar, waardoor de spaartegoeden ballon zelfs groter is geworden dan alle wereldwijde bezittingen bij elkaar.
Door het aangaan van steeds meer schulden kon de spaartegoeden ballon dus blijven groeien, hetgeen weer leidde tot nog makkelijkere schuldcreatie door bijvoorbeeld de subprime hypotheekleningen. Door het wegvallen van deze vorm van leningen vanaf 2008 werkt deze zichzelf versterkende feedback loop niet meer. Banken houden er niet van om meer geld uit te lenen, als ze de bijbehorende hete aardappel (de schuld op de balans) niet direct door kunnen verkopen aan een pensioenfonds of een andere ongelukkige.
De toekomstige hyperinflatie ligt opgeslagen in de spaartegoeden ballon. Daarom zien we nog steeds lage prijsinflatie in 2012. Als de afbetaling van de schulden een probleem begint te worden, dan tast dat het vertrouwen van de spaarders in deze papieren schulden aan. Wat centrale banken vandaag de dag wanhopig proberen, is om de positieve feedback loop weer aan de praat te krijgen, zodat de schuldenballon weer gaat groeien. Uiteraard is dat op dit moment onmogelijk. Hier hebben de deflationisten volkomen gelijk in. Al kijken ze maar naar deze ene ballon en vergeten ze de andere.
Dus: zodra de geloofwaardigheid van het schuldpapier als medium om in te sparen in de ogen van de spaarders begint af te brokkelen, dan zal dit leiden tot een massale uittocht uit dit schuldpapier door spaarders, die vervolgens over elkaar heen zullen rollen om het geld uit de spaartegoeden ballon zo snel mogelijk uit te geven; met enorme prijsinflatie tot gevolg
En vergeet niet: de grootte van de spaartegoeden ballon omvat veel meer dan alle goederen op aarde bij elkaar opgeteld! Er gaat dus heel veel geld achter relatief weinig goederen aan jagen.
Hier zullen de deflationisten echter zeggen: ‘ho, wacht even, beide ballonnen worden tegelijk kleiner, niet alleen de schulden ballon’. Maar hier komt de collectieve en politieke wil om de hoek kijken, waar we al eerder over spraken: zij zal het krimpen van de spaartegoeden ballon nooit toestaan. De centrale banken zijn volkomen machteloos tegen het leeglopen van de schuldenballon. Maar ze zijn zeker NIET machteloos tegen het leeglopen van de spaartegoeden ballon.
De centrale banken hebben de macht om de spaartegoeden ballon niet te laten krimpen en 100% gevuld te houden; ook hebben zij de volledige politieke steun om dat te realiseren.
Hoe doen de centrale banken dat? Simpel: ze kopen alle slechte schulden op tegen 100% nieuw gecreëerd basisgeld. En voila, het schuldpapier in de spaartegoeden ballon is vervangen door vers basisgeld. Dit proces is al sinds 2008 aan de gang en het is de trigger voor hyperinflatie. Want onthoud: EERST komt het wegvallen van het vertrouwen, de hyperinflatie, pas DAARNA zullen de centrale banken massaal gaan printen om de overheden overeind te houden.
Een andere visie
Er is ook een ander belangrijk punt dat de deflationisten missen. Misschien dat je er zelf ook op bent gekomen: ‘Zelfs al zou de Fed de spaartegoeden ballon 100% op peil houden terwijl de schuldenballon leeg loopt, dan is de totale geldhoeveelheid toch lager en is er sprake van deflatie’. Dit is precies zoals deflationisten denken. Ze zien geen verschil tussen de twee ballonnen.
Er is echter een fundamenteel verschil tussen het geld dat deel uit maakt van de schuldenballon (dit is kredietgeld) en het geld dat de Federal Reserve uit het niets creëert om de spaartegoeden ballon overeind te houden (basis geld). Dit is een essentieel verschil waar velen aan voorbij gaan. Kredietgeld is namelijk verbonden aan het wel en wee van de economie. Basisgeld is dat niet. Met andere woorden:
Als de schuldenballon leeg loopt, dan raakt dat direct de economie. Basisgeld daarentegen kan niet ‘verdwijnen’ omdat het niet aan schuld gekoppeld is. Een vergroting van de basis geldhoeveelheid is de motor achter elke hyperinflatie, terwijl tegelijkertijd de hoeveelheid kredietgeld krimpt.
Dus als de economie verder verslechtert en daarmee het vertrouwen van de spaarders wordt aangetast, wordt hun aanvankelijke hebzucht omgezet in angst. En deze switch kan van het ene op het andere moment ontstaan. Denk maar aan paniek op de beurzen, die ook van het ene op het andere moment ontstaat. En zodra het vertrouwen in het sparen van schulden wegvalt, gaat de omloopsnelheid van het basisgeld versneld omhoog. Dit heeft hetzelfde effect op de waarde van de dollar als een sterke vergroting van de geldhoeveelheid. Zodra door angst mensen versneld met basisgeld gaan jagen op de schaarse goederen, dan is dat net zo desastreus als een exponentiële groei van het aantal dollars.
Hyperinflaties uit het verleden kunnen allen worden toegeschreven aan een groei in de basis geldhoeveelheid, niet aan een groei in kredietgeld.
Daarom vormen de enorme hoeveelheden reserves op de balans van de banken zo’n groot gevaar. Omdat ze namelijk deel uit maken van de basis geldhoeveelheid. De reserves zijn weliswaar nog geen echt ‘cash’, maar het zijn wel contractuele verplichtingen van de Federal Reserve om cash te printen. En zodra de paniek toeslaat, dan is dat precies wat de Fed zal moeten doen om het systeem overeind te houden: de verplichtingen omzetten in echt geld. Deflationisten denken dat de centrale bank daarin een keuze heeft, maar die keuze is er niet.
Er is dus al genoeg brandstof (basisgeld) in het systeem om het vuur te laten ontbranden. En als dat gebeurt, dan gaan de consumentenprijzen stijgen. En zodra de prijzen beginnen te stijgen, dan heeft de overheid meer geld nodig om aan haar verplichtingen te voldoen. Hier neemt de monetaire hyperinflatie het stokje over en gaat het proces in een nog hogere versnelling.
Tenslotte:
Ja, zelfs een ongetraind oog kan zien dat we het einde naderen van dit financiële systeem. Als alle enorme schuldenbergen niet meer doorgerold kunnen worden, is het ‘game over’. Maar de wereld zal daar echt niet eindigen. We zullen de transformatie gaan meemaken naar een nieuw systeem.
Wat kunnen Henk en Ingrid het beste (niet goud) met hun spaargeld doen?
@Bert: gewoon opmaken!
De vraag anders gesteld: Hoe zouden die enkele rijken met een Zwitserse bankrekening hun vermogen veilig stellen?
Erg goed stuk,.
Het koste me veel moeite om het op te nemen. Maar het punt is duidelijk. Op dit moment word er geld(schuldenpapier) opgepot.
Dit geld zal vroeg of laat snel mogelijk omgezet worden in echte dingen die waarde hebben, wat enigzins erg logisch is.
Toch stel ik me al een tijd de vraag, wat ik voor goederen dan moet kopen. Anders gezien waar zullen deze spaartegoeden naar toe stromen?
Ik denk niet dat het grote deel van de mensen snel aan goud kopen gaat denken, ze zullen eerder kiezen voor iets waar ze direct van profiteren.
Ik denk meer aan grond, gewassen en dieren. De huizen zullen wellicht als slechte investering gezien worden.
Dus waar onstaat deze hyperinflatie?
@Jos; Die rijken hebben hun vermogen veilig gesteld en Henk en Ingrid betalen de rekening. Precies er moet iets goedkoper worden en iets anders duurder. Het lijkt wel biflatie. Wat doe je met je spaargeld intussen? Gewoon op een veilige bank (AAB?).
@Bert: of je koopt er zilvermunten voor.
@1 Bert
30% goud, 30% zilver, 10% cash en een stukkie in aandelen (olie, voeding, grondstoffen)
@Bert
Griekse staatsobligaties leveren een goed rendement op..
.
De crack up boom en daar is genoeg geld en brandstof voor.
Vlucht naar echte goederen zet dan in.
Qua handelbaarheid, reken-eenheid en spaar-eenheid kom je vanzelf uit op goud en zilver.
Of wil je vaten olie gaan sparen en opslaan in een loodsje? Of met paarden en koeien gaan rekenen?. Of met een paar bakstenen van je villa gaan handelen?
Het barbaarse goedje is een ideaal onderpand.
Goud voor de rijken en zilver voor de arme boys als mijzelf.
De inflatie neemt ondertussen behoorlijk toe op allerlei gebied en bedraagt gemakkelijk tien procent per jaar, maar de statistiek leugen weet (tot nu toe) de strijd te winnen van de echte inflatie.
Groet Hyperinflatie WordPress Sinds 2007
Fofoa, berucht om haar ‘oog voor detail’. De schuldenballon en de spaarballon. Logisch idd dat de spaarballon wordt gespaard, honderdduizenden woedende 401k’ers (pensionado’s) zit de politiek niet op te wachten. Vandaar ook de steun voor de aandelenmarkten in de VS waar men al decennia in aandelen zit voor die goeie oude dag.
Dus, ook aan de andere kant van de plas de illusie dat uw pensioen is gegarandeerd…….
Per maand ruim $80 miljard aan directe steun door de FED naar de spaarballon, MBS, hypotheekpakketjes en die andere 40 miljard weet ik zo ff niet meer.
En die schulden, nee, die worden niet meer terugbetaald, ziehier de onbalans tussen de ballonnen…… Prachtig artikel.
Maarreh, dat deflationaire momentje he, is dat niet leuk om nog even wat pm’s in te slaan? € 350,- voor een ounce goud?
Ik denk niet dat dat moment gaat komen. Dergelijke verstoringen in de markt worden opgevangen door een zeer sterk stijgende vraag op het moment dat goud € 1100,- raakt en iedereen zich inmiddels heeft ingelezen.
Joh, de zaak is verrot. Koop een flinke pluk goud en zilver. Klapt de zaak niet heb je nog iets voor je nabestaanden. Die lullige foto van je staat echt niet op een flatscreen.
“Dus als de economie verder verslechtert en daarmee het vertrouwen van de spaarders wordt aangetast, wordt hun aanvankelijke hebzucht omgezet in angst. En deze switch kan van het ene op het andere moment ontstaan”
Hebzucht die in angst omslaat en vervolgens gaat iedereen zijn geld van de bank halen om het uit te geven?. Hier klopt iets niet. Als dat gebeurt gaan mensen nog veel meer sparen ipv lekker uitgeven. Dit is nu al aan de gang en zal de deflatoire trend alleen maar versterken.
“En zodra het vertrouwen in het sparen van schulden wegvalt, gaat de omloopsnelheid van het basisgeld versneld omhoog”
Ook hier klopt iets niet. De gemiddelde spaarder wil gewoon zeker weten dat zijn geld veilig is. Als de centrale bank /overheid dit garandeerd is er geen reden om je geld van de bank te halen.
“Zodra door angst mensen versneld met basisgeld gaan jagen op de schaarse goederen, dan is dat net zo desastreus als een exponentiële groei van het aantal dollars.”
Over welke schaarste gaat dit? Hele fabrieken staan stil in China, industrien wereldwijd draaien ver onder maximale capaciteit. Je zou nog kunnen zeggen er is een schaarste aan olie. Maar je kunt moeilijk het tankstation leegtanken, want waar blijf je met al die brandstof.
Ik vraag me ook waar al dat spaargeld dan vandaan moet komen. Het grootste deel in NL zit in onze pensioenpot, dat kunnen we niet eens uitgeven. Uit onderzoek blijkt bovendien dat het deposito spaargeld in NL (350 milj) vooral tegoeden zijn van ondernemingen die niet (durven) te investeren.
Een groot deel van die schulden die niet kunnen worden terugbetaald zitten bij die zelfde sparende burger. Met andere woorden: Na aftrek van het spaargeld is de netto schuld in de particuliere sector nog veel te hoog. Hier is maar 1 remedie tegen en dat is afschrijven.
Tenslotte ben ik van mening dat al die QE programma’s de deflatoire trend alleen maar versterken en wel hierom:
Het QE geld komt niet in de reele economie terecht maar lijkt zijn weg te vinden naar aandelen en grondstoffen markten. Door deze speculatie stijgen de prijzen van eerste levensbehoeften, zoals bijvoorbeeld voeding en brandstof. Omdat deze prijsstijgingen niet worden gecorrigeerd voor inflatie door bijvoorbeeld hogere lonen, blijft er een kleiner deel van het inkomen over voor tv’s auto’s enzovoorts. Dit drukt de eindvraag en zet daarmee een constante deflatoire druk op de prijzen.
@11 fons
In Weimar Duitsland gingen de vrouwen tussen de middag naar de fabriek om het loonzakje van de mannen op te halen. Met als doel om dit zsm om te zetten in goederen. Goederen die de volgende dag 35% duurder waren. Dit was de eindfase.
Mijn mening is deze: de wereld zal kiezen voor inflatie omdat deflatie de onvermijdelijke collapse zal vervroegen.
Uitstel van executie.
Mijn dilemma: los ik met een handvol pm’s mijn hypotheek af of wacht ik tot de nieuwe munt er is.
Diversificatie: deels aflossen, deels begraven. Jammer dat ik die handvol shit ben kwijtgeraakt tijdens mijn wandeling langs het Pieterpad.
En nog iets Fons, met zeer veel respect voor je gewaagde reactie, vertrouw overheden en (centrale) banken nooit. En zeker niet in dit stadium. Wees de meute voor en laat je niet slachten.
@ 1
Zonnepanelen op je dak zijn momenteel behoorlijk rendabel.
Na 10 jaar een rendement van ongeveer 100%.
En dan ga je nog eens 10 jaar genieten van deze investering.
@Bart
Los je hypotheek er mee af als je die hebt. Levert veel meer op dan die lousy rente van de bank… En anders koop zilveren ounces.
Hebben ze in Japan andere baronnen dan?Daar hebben ze al 20 jaar deflatie.
@Snel: Ik ben het met je eens en zie die hyperinflatie ook nog niet helemaal.
Er zijn ook analogiën tussen Japan en Nederland (al is het eurogebied groter): vergrijzing en veruit het meeste spaargeld zit in de pensioenen en ik ben bang dat de pensioenfondsen dichter bij de centrale banken en de overheid staan dan bij de burger wiens geld ze beheren zoals Fons zegt. Kortom het is voor mij nog geen uitgemaakte zaak. Volgens mij zit de sleutel ook bij het fractioneel bankieren wat er voor zorgt dat de basisgeldhoeveelheid via een multipliereffect verveelvoudigd wordt. Als dat multiplier afneemt (Bv. Basel 3, toegenomen risicoperceptie, off-balance sheet activa van banken) dan kan je best de basisgeldhoeveelheid vergroten om dit deflationaire aspect tegen te gaan. Zo lang de mensen geen extra schulden aangaan (en waarom zouden al die vergrijzende babyboomers nog extra schulden aangaan?) is er minder gevaar voor inflatie. Volgens mij gaat er pas inflatie komen als mensen weer extra schulden gaan maken en het multipliereffect van fractioneel bankieren ervoor zorgt dat in snelle tijd de geldhoeveelheid kan verdubbelen. Dan krijg je een extra vlucht naar goud, stijgende rentes, enzovoorts.
Heel interessant stuk. Zeker stof tot nadenken.
Het lijkt me inderdaad logisch dat wanneer de huizenprijzen dalen en de centrale banken de banken redden met vers gedrukt geld dat dit geld op zoek gaat naar middelen binnen een verkleinde assetballoon en leidt tot inflatie.
Het verschil tussen Japan en de VS is overigens enorm. In de VS verdrinken zowel de publieke als de private sector in de schulden. Zie de te korten van de overheden en de burgers met onder water staande hypotheken.
In Japan heeft de overheid weliswaar een grote schuld, maar daar staat een handelsoverschot tegen over en een heel spaarzaam volk met spaartegoeden. Netto gezien valt het met de schulden van het Japanse volk dus mee.
@Houtskool 7, aandelen zou ik niet zo snel doen. Je pensioen is al volledig uit aandelen en obligaties opgebouwd, ik zou het bij goud en zilver houden.
Ik was van plan een rekening voor onze jongste zoon te openen, heb hier vanaf gezien. Rekening van oudste is nagenoeg leeg, spaar wel in zilveren muntjes en kleine goudbaartjes voor ze.
Onlangs heeft een vriend van mij wel een rekening geopend voor zijn kid en ik dacht toen meteen al dat hij dat beter niet had kunnen doen. Maar goed, hij denkt dat de crisis opgelost gaat worden op een manier waarbij hun centjes onaangeroerd blijven…
Ik zie wel een stevige inflatie op de loer liggen, of het hyperinflatie gaat worden, die kans is zeker wel aanwezig.
Nu al hebben steeds meer mensen moeite met het betalen van rekeningen, steeds huiseigenaren moeten hun noodgedwongen hun huis verkopen, steeds meer mensen raken hun baan kwijt. Het kan haast niet anders dat dit steeds zwaarder gaat wegen op de overheid, want die zal meer uitkeringen moeten betalen. Als mensen dus minder uitgeven of zelfs helemaal geen rekeningen meer betalen omdat ze bijvoorbeeld bij hun ouders in zijn gaan wonen…komt er ook minder belastinggeld binnen bij de overheid. De druk wordt dus steeds groter en groter en de kas van de overheid raakt leger en leger.
En als de overheid geen geld meer heeft…wat dan?
Het vertrouwen is toch eigenlijk al weggevallen. Als ik zo met wat mensen om mij heen praat, zijn er steeds meer die eerst dachten dat het wel over zou waaien, maar nu toch inzien dat de problemen iets groter en complexer zijn om weg te wuiven, terijl de politiek dit wel probeert.
Hyperinflatie is nu. Het vertrouwen op een goeie afloop daalt. Het geloof in geld is slechts een deel hiervan. Steeds meer mensen gaan inzien dat ons systeem eindig is en dat een goed funtionerende EU een illusie is.
@18 gangpad
Yep, indien mijn pm’s niet brengen wat ze zouden moeten, hebben mijn nazaten er wel iets aan. Ik spaar ook op die manier…..
Aandelen echter is een vorn van diversificatie. Desnoods 3%.
Hyperinflatie is de beste manier om overheidstekorten en schulden te doen verdwijnen. Nadeel is dat hyperinflatie tot enorme armoede en honger leidt, want ons dagelijks voedsel wordt dan gigantisch duur.
Ik heb nu al geruim een jaar een spaar rekening in fysiek zilver. Elke maand 100 euro in fysiek zilver wat opgeslagen ligt in Duitsland en waar dus ook geen BTW over berekend word. Mocht ik het toch nodig hebben vanwege een collaps laat ik het uitleveren.
Gewoon geld afschaffen, dan heeft niemand te veel of te weinig. En dan maar eens een ander systeem bedenken om te belonen en te straffen.
Dit artikel gaat wel over de dollar…. Er is een enorme dollarberg ontstaan bij buitenlandse centrale banken de afgelopen decennia. Voor de euro is de situatie momenteel iets anders… De vraag is wat gaat er met de euro gebeuren als de dollar valt…. daar geeft dit artikel geen antwoord op.
Een enorme waardestijging van de euro. Want uit de dollar stappen betekent meestal in de euro stappen. Dit is nu al gaande; de euro wint steeds meer terrein tov de dollar omdat het vertrouwen in de dollar ietsjes afneemt. Chinezen en Russen stappen uit de dollar en gaan in de euro. En dan krijg je lage prijzen van goud/zilver (in euro’s) en moet je meteen inslaan. Want ook het eurosysteem eindigt, weliswaar later dan de dollar (waardoor je flink van de tussenperiode kunt profiteren door goedkoop edelmetaal in te slaan), in hyperinflatie