Stakingen, stakingen. Werknemers die spontaan het werk neerleggen, onderbreken, actie voeren als steun voor ontslagen collega’s; vakbondsacties en betogingen; wilde stakingen en ludieke acties. Je hoort – en mérkt – tegenwoordig niet anders. In eigen land en in tal van andere. ‘Landelijke staking streekvervoer…’ – in Nederland de recentste uiting van ontevredenheid-op-het-werk. Op 18 juni jl. waren het de werknemers van ASML, VDL en Fokker. Nog in juni staakten de schippers die de veerponten bemannen tussen Gelderland en Noord-Brabant. De lijst is ellenlang met geen einde in zicht. De situatie op dit gebied escaleert ook naar de diverse geledingen van de maatschappij. Wat zal de toekomst brengen…?
De redenen
Staken, het werk neerleggen, betogen – men doet dit niet voor zijn plezier want het zijn allemaal vormen van protest van werknemers die zich benadeeld voelen, achtergesteld weten ook, onder te hoge werkdruk lijden vooral. Vaak gaat het om loonsverhoging, loon-naar-werken eisen dan, soms uit solidariteit om een collega te steunen die onterecht ontslagen werd (Lidl in België). Maar meestal ligt de reden bij de te hoge werkdruk opgelegd door de werkgever, dat heet dan uitbuiting, zoals onlangs eveneens bij Lidl België het geval was. Werknemers, meestal verenigd in vakbonden, voeren in het algemeen actie voor betere arbeidsvoorwaarden – vooral mnder werkdruk – en zijn soms gericht tegen werkgevers, soms tegen hun overheid. Voor meer werkzekerheid en meer zeggenschap ook. Zij willen gehoord worden, geraadpleegd, gerespecteerd zeker. Géén nummers of anoniemen (meer) zijn (of worden) waarmee naar goeddunk kan geschoven, gehandeld en die soms misbruikt worden.
Ontstaan
In haast alle sectoren van de economie heerst ontevredenheid en misnoegen. Werknemers hoog en laag, van de bandwerker tot de luchtverkeersleiderster, zijn gelukkig niet meer de slaven van voor de industriële revolutie halverwege de 18de eeuw. De meesten verenigden zich later in vakverbonden (de eerste kiem daarvan in Nederland ontstond in 1837). Dat wij, in het algemeen àlle verenigde werknemers (en zelfs zij die niet aangesloten zijn profiteren er mee van) het vandaag ’toch nog redelijk goed’ hebben, is aan de strijders van toen en nu, die met bloed, zweet en tranen e.e.a. afgedwongen hebben. Nooit of zelden iets cadeau gekregen hebben, maar eerder tegenwerking van de kant van werkgevers en overheden in het algemeen. Weet dat zelfs vandaag de dag het oprichten van vakbonden intern in sommige bedrijven en landen met man en macht tégengehouden wordt of ronduit verboden is!
Stress is a killer!
Jawel, het brengt veel miserie mee vaak ook voor de niet-stakers, zij die toevallig en déze keer (!) niet direct betrokken zijn bij acties, betogingen en stakingen. Zoals voertuigbestuurders die niet op tijd op hun werk geraken, in ellenlange files tijd verliezen. Of zij die een vliegtuig willen nemen naar hun vakantiebestemming, dat niet of niet op tijd vertrekt. Of de trein, idem dito. Of willen shoppen bij een bepaalde winkel en voor gesloten deuren staan. Jawel, ongemak, ontevredenheid (weeral), misnoegen en zelfs misprijzen! “Kijk, ze staken weeral hoor, en wie zijn de dupe?” Zeker ook veroorzaken dergelijke acties financiële schade bij werkgevers en overheden. Tja, er bestaat nog zoiets als oorzaak & gevolg natuurlijk. Maar weet, beste andersoortige ontevredenen dan: morgen of volgende week bent ù misschien ook aan de beurt. Zult ù waarschijnlijk staken uit ontevredenheid, maar dan van een heel andere orde. Tomorrow your ass is on the line.
Inclusief bijvoorbeeld de kleine winkeliers en ondernemingen die brodeloos worden gemaakt door een of andere multinational met diepe zakken en tonnen (politieke) invloed. Morgen, of overmorgen, of volgende maand wordt het visier-der-uitbuiting op ù gericht. Komt de gal van onrespectloosheid op ùw hoofd terecht. En dàn zult u nog heel anders piepen…! By the way: doodsooraak nummer één in de moderne wereld is dus wel: hart- en vaatziekten, veelal veroorzaakt door stress. En die wordt verhoogd, vergroot, mede veroorzaakt door je wérk…!
Het kan ook ànders…
We besluiten dit artikel met maar één naam, van de schrijver van (minstens) één subliem boek dienaangaande. Ricardo Semler, SEMCO-stijl, uitg. Forum, Amsterdam, 1993 (vertaling Nico Kuipers). Want het kàn inderdaad anders…
