December 2020. Vastgoed in Nederland en ook internationaal heeft zich behoorlijk sterk gehouden in 2020. Daar waar vanwege de Coronacrisis er over het algemeen een daling in waarde, in prijzen verwacht werd. De mindere vraag naar kantoor- en winkelruimte werd gecompenseerd door een nog steeds krappe woningmarkt. Steunmaatregelen vanwege de overheid hielden indirect ook de sector recht. Voor 2021 zijn er zowel prijsstuwende als prijsdrukkende factoren te overwegen. We laten verschillende experten aan het woord met hun verwachtingen voor volgend jaar.
Somber over vastgoed
ABN Amro wijst op het laat-cyclische karakter van de vastgoedmarkt. Deze beweegt mee met de Nederlandse economie maar wel met enige vertraging. Omdat de bank de werkloosheid ziet oplopen volgend jaar (en wie zonder baan kan zich een koopwoning permitteren?) zal de vastgoedmarkt in zijn geheel dalen in waarde met maar liefst 6 procent. Die toenemende werkloosheid zal eveneens een nefast effect hebben op de vraag naar kantoorpanden en winkelruimte. Ook de de Housing Price Forecaster van Bureau Stedelijke Planning staat op rood voor volgend jaar. Hoewel die al sinds 2018 de voeling met de markt behoorlijk kwijt lijkt. Zo´n daling wordt al voorspeld vanaf 2018, en toch zijn de marktprijzen blijven doorstijgen.
Vast Goed? Nou…
ING is al even somber en ziet vier negatieve ontwikkelingen die voor druk op de prijzen zullen zorgen. Blame it on Corona? Ja, toch wel in deze, aldus de Nederlandse bank.
- ´Minder vertrouwen zal er toe leiden dat woningzoekers hun koopwens vaker uitstellen. De stijging van het aantal nieuw te koop gezette woningen vanaf april lijkt een signaal dat het vertrouwen afneemt.
- De coronacrisis zal de toestroom van vermogen op de woningmarkt verlagen. Woningbeleggers zullen door de crisis terughoudender zijn, omdat ze rekening houden met lagere huuropbrengsten en woningprijzen
- Door de coronacrisis neemt de woningmarktkrapte minder toe dan eerder verwacht. Dat komt allereerst, omdat de huishoudensgroei sinds maart flink lager uitvalt. Door de reisbeperkingen en economische recessie is de instroom van buitenlandse migranten sterk gedaald. Ook zal het aantal jongeren dat om financiële redenen langer thuis blijft wonen door de crisis toenemen.
- De coronacrisis zal de betaalbaarheid van koopwoningen verslechteren, door een combinatie van inkomensverliezen van huishoudens en een mogelijke stijging van de rentes. Door de crisis stijgt de werkloosheid en krijgen meer huishoudens te maken met inkomensverliezen.´
Hoopvol over vastgoed
Rabobank is dan weer gematigd positief voor de ontwikkelingen in 2021. De prijsstuwende factoren zullen de bovenhand halen van de prijsdrukkende factoren, zoals zij in deze Update van 10 december 2020 uitlegt.
Figuur 2. Ondanks coronacrisis verder stijgende huizenprijzen verwacht
Zo, beste lezer: u heeft een somber vooruitzicht gekregen, en een hoopgevend vooruitzicht voor vastgoed in 2021. Vanwege genoemde banken. Mijn moedertje zaliger zei altijd: De mens wikt maar God beschikt. Zelf gaan we dit voor de context parafraseren tot: de econoom wikt maar de markt beschikt. Wat u?
En internationaal?
Over de vastgoedmarkt internationaal gezien publiceert PricewaterhouseCoopers, afgekort PwC, het internationaal accountants- en belastingadviseurbedrijf, onderstaande
Daarvoor kreeg het bureau de reacties binnen van 995 respondenten, grote spelers in de vastgoedsector, in 25 Europese landen. Door 44 procent werd het verlies aan zakenvertrouwen gevoeld. 71 Procent plant een verschuiving in de investeringen. Eén investeringsmanager wijst erop dat alleen maar investeren in kantoren, industriële gebouwen of winkelcentra eigenlijk niet meer opgaat.
COVID is ´een gamechanger´
Zo benoemt een directeur, Global Asset Manager het:
‘COVID is a game changer to the property industry, like the global financial crisis was, but even more disruptive. As well as introducing uncertainty, it will continue to impact our prospects by accelerating a lot of things that were going on in our business anyway.’
PwC zelf dan: ´Real estate is generally still seen as one of the few investment asset classes to generate acceptable returns at a time of low or negative interest rates. However, the pandemic has forced millions to work from home, closed retail stores and accelerated structural changes impacting three mainstay sectors of the real estate world – office, retail and hospitality. 2020 poses immediate challenges to the security of income from these sectors.´
