De Nederlandse journalist Joris Luyendijk studeerde politicologie, geschiedenis en antropologie. Met zijn artikel “Dit gaat helemaal fout” gooide hij de spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok. Hij werkte twee jaar in The City, het financiële hart van Groot-Brittannië. “Ik word steeds pessimistischer en angstiger” zegt hij nu. Een dringende waarschuwing aan al wie het aanbelangt!
“Dit gaat helemaal fout”
In die 2 jaar heeft hij uitgebreid onderzoek gedaan en gepraat met meer dan 90 insiders zoals derivatenhandelaars, risicoanalisten, accountants, managers, toezichthouders en bankiers. Zijn bevindingen laten zich kort samenvatten als “Dit gaat helemaal fout. De banken zijn veel te groot, de besturen weten niet wat er op de trading floors gebeurt, het kortetermijndenken regeert, het toezicht is ontoereikend en de financiële sector heeft de politiek in zijn zak”. Die zit!
Niet meer beheersbaar
“Of het beheersbaar is. Twee jaar geleden dacht ik nog: we hebben een bump in the road, we moeten alleen extra gas geven om daar overheen te komen. Nu denk ik steeds meer: dit is het einde van de weg, het einde van het hele economische stelsel. De afgelopen jaren er is ongelooflijk veel geld geleend. Dat geld is eigenlijk gecreëerd en hebben we uitgegeven. Daarna hebben we gezegd: de economische groei bewijst dat we dat geld best kunnen lenen. Als je naar de gestegen huizenprijzen keek, zeiden de mensen: de economie doet het heel goed, want de mensen verdienen meer. Maar wat als mensen juist meer geld verdienen door die hoge huizenprijzen? Doordat er een kunstmatige bubbel werd geblazen? Dat geld werd uit die hoge huizenprijzen gehaald via tweede hypotheken en daarna weer uitgegeven. In Groot-Brittannië is 250 miljard uit die huizen gehaald. Dat zijn waanzinnige bedragen. Dat heeft als gevolg dat als de huizenprijzen terugkeren naar het historische niveau, al die huizeneigenaren failliet raken. Dan heb je het over de hele middenklasse, de middenklasse die de democratie draagt.” Luyendijk voorspelt dan ook een nieuwe financiële crisis, veel erger dan degene die we nu beleven:
“Dat zeggen ze letterlijk. Ze zeggen nu: ‘Luister, wij hebben onvoorstelbaar veel geld gecreëerd via quantitative easing (kwantitatieve verruiming: veel centrale banken hebben geld in nationale economieën gepompt zodat banken weer geld kunnen uitlenen en burgers meer gaan consumeren). We hebben geen idee of het gaat lukken om dat geld weer uit de economie te halen.’ Dat is landen met een straaljager op een vliegdekschip in een grote storm. En je hebt dat nog nooit eerder gedaan. Ik snap heel goed dat het grootste deel van de mensen die de publieke opinie bepalen, hetzij doen of ze gek zijn, hetzij zich er niet in verdiepen. Wat je opentrekt, is potentieel zo angstaanjagend. Een hoop mensen reageren zoals op de klimaatverandering: wie weet komt het goed, en anders zien we het wel.”
Niets veranderd sedert 2008
“Je staat bij Tsjernobyl en je ziet dat ze die reactor weer hebben aangezet, met het oude management. Je ziet dat er niks wezenlijks is verbeterd. Is het dan genuanceerd om te zeggen: volgens het management is het veilig, dus dan zal het wel goed zitten, lezers! Ik vind de mainstream net zo gekleurd als het radicale tegengeluid. Maar die kleur is ons zo vertrouwd dat we hem niet meer herkennen als kleur. Neutraliteit werkt prachtig in een neutrale of gelijke wereld. Maar neutraliteit in een ongelijke wereld betekent dat je een verlengstuk bent van de status quo. Tot 2008 zag het hele establishment de crisis niet aankomen. Om dan te zeggen: laten we vooral bij het establishment blijven, want anders zijn we gekleurd bezig… Nee! Een systemische crisis moet je systemisch aanpakken. Je moet dan niet binnen dat systeem een positie innemen die niet radicaal is.”
Joris Luyendijk is een voortrekker, een voorloper, een onheilsprofeet ja misschien – maar zijn relaas klopt wel en the powers that be zouden beter de nodige lessen trekken hieruit. En wij, het publiek, zijn weer een keer gewaarschuwd dat dit, de huidige toestand, niet eindeloos zo kan blijven duren… Maar natuurlijk zijn er ook de zogenaamde ney-sayers. Diegenen die dit alles ontkennen. ’t Is allemaal overroepen, ’t is ook helemaal niet waar, zeggen ze. Luyendijk is weer zo’n doemdenker en die lusten wij niet! (wordt vervolgd)
JA, de crisis zal erger worden, en NEE, dit is niet de schuld van de banken, maar van de overheid!
Niet de banken, niet de overheid, maar enkele “van oorsprong bankier” families zijn de spin in het web.
Hij is geen doemdenker. Hij is een realist.
Gezien de enorme politie opbouw en militaire bewapening in de VS, de verloven die zijn ingetrokken van militairen en politie agenten kunnen we er wellicht vanuit gaan dat Obama geen stijging van het schuldenplafond wil en dat hij de bom laat barsten. Als de bom barst zitten we in Nederland diep in de problemen. Banken als ING en alle pensionfondsen hebben voor tientallen miljarden T Bonds in bezit. De rente van die obligaties zal de pan uit rijzen en bovendien krijgen ze voorlopig geen betalingen meer uit de VS. Oftewel dikke shit!