Bij deze titel zou je kunnen denken dat ik een wankele bank in mijn woonhut heb staan die niet lekker zit. Een bank met een paar bierviltjes onder een poot, zodat die bank niet meer mank is en niet meer wankelt. Zodat ik weer rechtop zit zonder telkens te moeten opschuiven omdat ik als gebruiker steeds weg zak naar de verkeerde kant. Deze vergelijking tussen mijn sofa en een (spaar)bank gaat voor een groot deel op als we kijken naar onze manke banken die de grootste moeite hebben om hun gebrekkige verdienmodel overeind te houden.
In de vorige eeuw was geluk nog heel gewoon
Belangrijke systeembanken halen steeds vaker de frontpagina’s van de financiële dagbladen. Dat is niet om te adverteren met de hoogste spaarrentetarieven zoals dat ooit een normaal fenomeen was in de vorige eeuw. Toen was geluk nog heel gewoon en kreeg je een vergoeding voor je overtollige geld dat je tijdelijk uitleende aan de bank. In deze 21ste eeuw is het droefenis alom en moet je bijleggen op je uitgeleende kapitaaltje. Na aftrek van bankkosten en inflatie teren we massaal in. Is het dan niet logisch dat banken gaan wankelen. Er gaat veel mank bij de bank.
Deutsche Bank en duistere bankproducten
Het zou zo maar kunnen dat we de komende tijd op Biflatie meer aandacht besteden aan de banken. In deze column maakte collega Joost de lezers attent op een interessant interview op Weltschmerz. Insider Willem Middelkoop werd bevraagd door een andere ingewijde, Paul Buitink. We gaan merken dat de aandacht in de financiële wereld weer meer wordt gericht op de banken. Nu hun winsten snel afromen en hun stroppenpotten overhaast gevuld worden met miljarden; ja dan ineens staan de financieel onderzoeksjournalisten zoals Arno Wellens weer volop in de schijnwerpers. Deze doorbijter heeft een geruchtmakend onderzoek gedaan naar de duistere boekhoudpraktijken van de Deutsche Bank. Hij had er zelfs 3 delen voor nodig om ons uit te leggen hoe complex de bankbalans van DB in elkaar steekt. Die ingewikkelde balans is niet voor niks gecompliceerd. Het is om de klant om de tuin te leiden, maar ook om accountants flink bezig te houden om te proberen de duistere Duitse cijfers wat te verfraaien. Je moet er een flinke studie voor verrichten om de jaarcijfers van DB te doorzien. Wat wil je ook als banken zich bezig houden met duistere complexe financiële producten zoals bijvoorbeeld derivaten. Een normaal mens begrijpt die dingen niet. Die koopt ze dus niet. Derivaten zijn producten waarvan de waarde is gebaseerd op een andere onderliggende waarde. Dat kunnen pakketten met aandelen, obligaties, valuta’s en zelfs verpakte hypotheken zijn. Als daar reuring in komt dan slaap je niet meer.
En toen kwam Corona
Banken verhandelen derivaten onderling en uiteraard onder hun klanten om hun balansen en liquiditeiten in een juist evenwicht te brengen. Zolang daarmee winsten worden geboekt is er weinig aan de hand. Maar toen Corona kwam was het wachten op een daling van de winsten. Er worden momenteel miljarden gereserveerd om de klappen op te vangen van bedrijven en particulieren die zo meteen in gebreke blijven met hun rente- en aflossingsverplichtingen. En straks in toenemende mate als het versterkend effect van de neergaande spiraal zijn werk gaat doen. Als faillissementen, massaontslagen en wankele banken de frontpagina’s van de dagbladen gaan ontsieren. Zo kopte de Telegraaf online vandaag bijvoorbeeld dat de zakenbank NIBC in de eerste helft van het jaar een fiks lagere winst heeft geboekt dan een jaar eerder. En dat de winst bij de Rabobank keldert door de coronacrisis. Zo zijn er dagelijks berichten over beursgenoteerde banken die hun winsten zien wegkwijnen. Dan zou je verwachten dat zoiets invloed heeft op lagere beursnoteringen. Maar het tegenovergestelde gebeurde. De meeste banken bewogen mee omhoog in de nieuwe beursrally die is geactiveerd door de centrale banken, al was het behoorlijk minder dan de techbedrijven. Door het opkoopbeleid van schuldpapier zijn de banken voor een tijdje gered. Maar voor hoe lang? Als het tweede rondje Corona begint dan zijn de rapen gaar.
Het juiste vaccin
Regionale lockdowns kunnen de komende winter veel roet in het eten gooien. En regionaal is in feite mondiaal want een vaccin is voor de winter in Europa en andere werelddelen niet aan de orde. Ondanks de positieve berichtgeving van beursgenoteerde farmaceuten en het in paniek uitgeserveerde Russische vaccin. Je zal maar een dochter zijn van Poetin en nu verplicht lopen te glimjuichen met een smile op je face, terwijl het in je onderbuik kriebelt. De Russische president Vladimir Poetin zegt dat zijn land een vaccin tegen het coronavirus heeft ontwikkeld. Dat verklaarde hij op de Russische staatstelevisie. Eén van zijn dochters heeft het vaccin zelfs al genomen, zei hij. De discussie over het juiste vaccin zal nog zeker een dingetje worden. Maar veel kleine dingetjes gaan een groot ding worden als de mondiale maatschappelijke problemen zich blijven opstapelen. Gelijk opgaand met florerende financiële markten zien we dat momenteel de rotte appels in de samenleving op één hoop worden gegooid, maar verzuimd wordt om ze te vernietigen. Een bekend spreekwoord zegt: “Een rotte appel in de mand maakt al het fruit te schand.” We zijn verleerd om de rotte appels tijdig te verwijderen. We blijven doormodderen met zombiebanken en zombiebedrijven. Ook zien we zombies hollen over onze stranden met steekwapens en pistolen. De rotte appels die massaal schijnen te luisteren naar ‘drillrap,’ een muziekstroming die is overgewaaid uit Chicago en sinds een paar jaar ook in Nederland aan populariteit wint. Chicago, de meest gewelddadige stad in de VS, dat belooft wat. Wordt nu echt tijd voor het juiste vaccin. Of is dat een andere discussie?
GW
