Crisis 2.0 in 2020 : Toeval of voorzien?

Een langzame vergrendeling van de westerse economieën, die ironisch genoeg is begonnen in de communistische volksrepubliek China, zet de mondiale maatschappij op slot. Heel toevallig(?) veroorzaakt door een zeer besmettelijk virus dat slim gebruik maakt van de reislustige mens en gratis meereisde naar andere landen om ook daar mensen te besmetten en de landelijke economie lam te leggen. Op 24 maart 2020 zijn al 196 landen overvallen door een onzichtbare vijand.

Op slot

De impact van het Coronavirus was zo enorm dat regeringen en burgers compleet in de paniekmodus schoten en de getroffen landen volledig op slot zetten. Om het volk duidelijk te maken dat er sprake is van een crisissituatie werd de term “oorlog tegen een onzichtbare vijand” regelmatig genoemd.    Economieën kwamen tot stilstand behalve de essentiële diensten zoals de zorgsector, politie, voedselketen en de nutsvoorzieningen. De schade gaan we pas op lange termijn voelen.

Gezondheid gaat boven geldzaken

Zomaar ineens gaat de gezondheid van de bevolking voor het economisch belang waarmee de huishoudens het geld verdienen voor levensonderhoud en welzijn. Hoe opvallend is dat in een tijd dat het kapitalisme hoogtij vierde en vele bubbels werden opgeblazen met goedkoop geld van stimulerende centrale banken. Speculeren met goedkoop geld waarmee de beurzen tot ongekende hoogten klommen en de huizenprijzen door het dak vlogen. Wat ook opvalt is dat steeds meer analisten er op wijzen dat het coronavirus min of meer als geroepen komt. Hoe gek dat ook mag klinken. Nu kunnen monetaire beleidsmakers en politici draconische maatregelen nemen met het virus als excuus. En hopen ze niet op de vingers te worden getikt voor hun foute monetaire beleid in het verleden. Echter wisten slimme analisten al lang dat er een recessie aan zat te komen, juist door falend monetair beleid. Daarover heb ik meerdere columns geschreven met verwijzing naar de enorme kredietberg en de onmacht van centrale banken om rust te brengen aan het monetaire front van ons fiat geldsysteem. 

Instortingsgevaar!

Het fiat geldsysteem staat op instorten en centrale banken weten dat. Ons betaalsysteem bestaat uit fiduciair geld dat zijn waarde niet ontleent aan de materie waaruit het gemaakt is (intrinsieke waarde zoals bij gouden en zilveren munten), maar aan het vertrouwen dat er goederen en diensten mee gekocht kunnen worden. In 1971 heeft president Johnson de koppeling van goud met het geld los gelaten. Sindsdien besturen de machtige centrale banken ons fiat geldsysteem dat sinds 1971 is gaan varen op krediet. In een langzame versnelling in de jaren 70 en 80 is een krediet gedreven welvaartsmaatschappij opgebouwd. De FED en de ECB, en andere centrale banken, trokken aan de touwtjes om het krediet wat de aanjager was van de economie betaalbaar te houden. Daarvoor gebruikten ze het rente-instrument. Vanaf de jaren 80 tot op heden liep dat gesmeerd en werd in kleine stapjes de rente over een tijdvak van meer dan 30 jaar verlaagd. Soms iets omhoog om een stukje inflatie in te dammen en daarna weer verder omlaag. Dat leek goed te gaan tot aan 2008 toen de kredietcrisis aanbrak en de banken gered moest worden. De kredietberg was toen enorm opgelopen waardoor problemen ontstonden wat betreft de rente- en aflossingsverplichtingen.

Eens is de munitie op

Hautaine bankiers hadden ingewikkelde financiële producten op de markt gezet. In 2008 crashten de subprime-hypotheken doordat de als obligaties verpakte gebundelde hypotheken in het laagste segment in een hoog tempo minder waard werden. De gevolgen kennen we. Paniek bij centrale bankiers. Rentetarieven verder omlaag en QE werd gestart. De experimentele kwantitatieve geldversoepeling van centrale banken moest voorkomen dat financiële markten instorten. Met goedkoop geleend geld konden beleggers op het dieptepunt hun effecten inkopen en begon een stierenmarkt die langer dan normaal duurde. 11 Jaar lang werd geprofiteerd van lage rentetarieven die de centrale banken vergaten te verhogen toen de economie wat beter draaide. De mondiale kredietberg van overheidsschuld, bedrijfs- en particuliere schulden, kan niet eeuwig stijgen maar moet afgelost worden. Steeds meer economen waarschuwden voor het gevaar van een algehele instorting van ons fiat geldsysteem toen ook steeds meer landen hun staatsschuld lieten oplopen om hun begrotingen te financieren. Het was wachten op de grote klap, zo werd voorspeld. De munitie van centrale banken was op.

Corona en goedkope olie kunnen niet samen

In het najaar 2019 waarschuwde de nieuwe president van de ECB, madame Lagarde, dat haar mogelijkheden om de economie van een ondergang te redden nihil waren. Het was de beurt aan de regeringen van de EU-lidstaten om met fiscale stimuleringen de economie aan te jagen. De groei was duidelijk aan het afnemen door de opgelopen rente- en aflossingsverplichtingen van de kredietberg. Maar ook de kentering in de globalisering en het opkomende protectionisme hadden een negatieve impact op de wereldwijde economische groei. Het is een optelsom. En plotseling is daar een agressief virus. De desastreuze economische gevolgen daarvan worden door de toenemende mondiale verspreiding steeds duidelijker. Als een uitdijende olievlek worden alle landen met een overlapping bezet door het virus en ook nog eens bedekt onder een goedkope laag olie. Los van het virus is namelijk ook een olieprijsoorlog ontketend door de OPEC-landen en Rusland. Ongelukkigerwijs stort tegelijk het brandstofverbruik in doordat de luchtvaart, industrie en de stilstaande voertuigen biljoenen liters minder verbruiken. Miljarden consumenten zitten achter de geraniums. Dit bedenk je niet van te voren.

Spaanse griep

Veel analisten wijzen nu op de apocalyptische voorspellingen van de ‘helderzienden’ die dit decennium hadden aangewezen als het tijdvak waarin zich een depressie van catastrofale omvang zou ontwikkelen. Helderzienden en waarzeggers worden door nuchtere analisten normaal gesproken aan de kant gezet als ongeloofwaardig. Vaak is hun onderbouwing vaag met uit de lucht gegrepen argumenten. Wie wist in 2019 nu dat we in 2020 tegen het Coronavirus aan zouden lopen te samen met een opstapeling van andere negatieve factoren. De enorme kredietberg, afnemend globalisme en Trumpiaans protectionisme kon men zien ontwikkelen. Een pandemie komt ongeveer eens in de honderd jaar voor. O ja, wanneer was ook weer de Spaanse Griep? In 1918 – 1919, een eeuw geleden dus. Hoezo helderziendheid? Inmiddels zijn we overrompeld door keiharde feiten die met de dag worden ingehaald door hopeloos slechte economische cijfers. Op basis van de aanhoudende stroom negatieve feiten durven nerveuze economen het aan nieuwe berekeningen te maken voor de korte termijn verwachting. Hun berekeningen gaan niet meer over groei maar over krimp. Een mondiale krimp die zich als een virus verspreidt. 

Na het virus de pleuritis

Elke dag opnieuw worden hun analyses berekend met nieuwe cijfers. We hebben geen helderzienden meer nodig om nu zelf apocalyptische voorspellingen te doen. We kunnen bijna voelen wat ons weldra te wachten staat. Mijn stelling is dat we bij indamming van het virus verderop in het jaar een korte opleving zien bij beleggers die altijd opveren op positieve berichten. En tussendoor stilletjes geloven dat de overheden met biljoenen euro’s de economie gaan redden. Maar met wat voor geld? Zodra duidelijk wordt dat niet Wallstreet maar de Mainstreet overstroomt met goedkoop en gratis geld zullen beleggers afhaken en de beurzen helemaal voor gezien houden. Als beheersbare inflatie, wat de grote mislukking was van centrale banken, ineens de kop opsteekt en uitmondt in hyperinflatie dan breekt de pleuris uit.. Van longontsteking (Covid-19) naar borstvliesontsteking (pleuritis), maar dan niet als een gezondheidscrisis maar als economische crisis in de vorm van een diepe depressie. Een verschijnsel dat eens in de 80 tot 100 jaar voorkomt. Overigens volkomen normaal in de wereld van het menselijk bestaan. Moraal van dit verhaal: in de fout gaan gebeurt ons allemaal.

GW