Er zijn onnoemelijk veel factoren die van invloed zijn op het welzijn van de mens. Datzelfde geldt voor onze gehele samenleving. Hoe gaan mensen met elkaar om en in hoeverre wordt de samenleving beïnvloed door factoren van buitenaf. In principe worden we geleefd door de beslissingen van politiek, overheden, centrale banken en andere beleidsmakers.
Economische stimulering door centrale banken en overheden
Als individu zijn we sterk afhankelijk van alle ontwikkelingen in onze westerse verzorgingsstaat die is gevormd door economische groei van na de 2e Wereld Oorlog. Vooral de wederopbouw in de eerste decennia heeft veel welvaart gebracht. Tijden met flinke groei, een goeie rente op spaartegoeden met af en toe een flinke inflatie die door centrale banken werd beteugeld door de rente te verhogen. In de jaren tachtig stond de rente boven de 10% voor hypothecaire leningen en boven de 20% voor consumptief krediet. De rente-ingrepen van centrale banken hielpen in die jaren wel om de inflatie te beteugelen. De overheid stimuleerde de economie door bijvoorbeeld de rente op persoonlijke leningen en consumptief krediet voor de inkomstenbelasting aftrekbaar te stellen. In 2001 is met de invoering van de nieuwe wet op de inkomstenbelasting de rente-aftrek op krediet afgeschaft, tenzij de lening werd gebruikt voor aankoop of verbouwing van de eigen woning. Men was toen bang dat de kredietverlening uit de hand zou lopen door overheidsstimulering.
Stimulering heeft negatieve bijwerkingen
In tijden van laagconjunctuur wil men graag de kredietverlening stimuleren om op die manier de economische groei weer aan te jagen. Hoe meer krediet, hoe meer geld in omloop. Een nadelig neveneffect is dat bij onstuimige kredietverlening teveel schuldeisers het nakijken hebben op hun vorderingen doordat teveel schuldenaren in gebreke blijven en wanbetalers worden. Het is telkens het oude liedje. De kredietstimulering met lage rentetarieven gaat een poosje goed totdat teveel mensen met teveel schuld in de problemen raken doordat teveel geld van hun besteedbaar inkomen wegvloeit naar de rente- en aflossingsverplichtingen. Onder de streep houdt men niets meer over en door hun financiële problemen geraken mensen in de schuldsanering. Idioot genoeg een verdienmodel voor steeds meer hulpverleners; een groeiende beroepssector dus. Banken en andere kredietverleners moeten afschrijven op oninbare leningen en worden voorzichtig met de uitgifte van nieuw krediet. Een recessie is dan vaak het gevolg. Het is een cyclus die zich vanaf de 2e WO meerdere malen heeft herhaald.
Steeds lagere rentetarieven
Door samenwerking tussen centrale banken en overheden werd een echte crisis vaak voorkomen door stimulerende maatregelen. Overheden met belastingverlagingen en centrale banken met renteverlagingen. In de grafiek van de Hypotheker hieronder zien we duidelijk een neergaande trend van steeds lagere rentetarieven vanaf het jaar 1987.
Rente daalt al 32 jaar
Over een periode van 32 jaar is de hypotheekrente gedaald van 10 procent naar 1 tot 2 procent. De rente op staatsleningen staat momenteel zelfs op negatief voor korter dan 10 jaar en de 10-jarige staatslening staat momenteel op 0,18 % en zal waarschijnlijk weldra ook naar negatief gaan. Hier zien we duidelijk het beeld van jarenlange economische stimulering door centrale banken met hun rente-instrument. Om te voorkomen dat de samenleving gaat mopperen doordat economische groei stil valt werd telkens de rente stapsgewijs verlaagd. Ging het wat beter dan voorzichtig verhogen maar het vorige niveau werd nooit meer gehaald. Bij elke volgende krimp weer een lager niveau. In een kapitalistisch systeem moet de economie nu eenmaal groeien om te voorkomen dat de samenleving in verval raakt. Hier blijkt hoe sterk afhankelijk we zijn geworden van overheden en centrale banken met hun stimuleringsbeleid. Een gevaarlijke ontwikkeling.
Negatieve invloed globalisering
Wat dan tegenwerkt is dat de westerse economieën last hebben van een krimpende bevolking en nu ook last krijgen van de eerder ingezette globalisering. Door het mondiaal open stellen van de handelsgrenzen en het weg halen van handelsbelemmeringen gingen productiekosten omlaag waardoor ook de inflatie in westerse economieën omlaag is gegaan. Ook bleef door de globalisering de loonontwikkeling op een laag pitje. Er moest geconcurreerd worden met de lage lonen landen. Kortom, door een lagere rentestandaard, een lagere inflatie en de achterblijvende loonontwikkeling geraakt de westerse welvaartsstaat geleidelijk in een tijdperk van deflatie. Op spaartegoeden wordt ingeteerd en ook op het pensioenvermogen. Echter staan de prijzen van aandelen en vastgoed nu nog op een recordniveau, maar dat is een bubbel van jewelste die uiteindelijk gaat barsten.
Goedkoop geld
Gestimuleerd door de extreem lage rente van de laatste jaren zijn beleggers en eigenaren van vastgoed ingestapt met goedkoop geleend geld. Door de Lage Lonen Landen (LLL) aan de ene kant van de globe hebben we in de westerse welvaartsstaten aan de andere kant Goedkoop Geleend Geld (GGG). Oorzaak is de ingezette globalisering waardoor er mondiaal in de VS en Europa geconcurreerd moest worden tegenover de LLL. De vraag is waar is het einde. Hoe ver kunnen we nog dalen met lonen en rente. Nou, lage lonen en geleend geld kunnen niet samen, dat gaat botsen, dat worden wanbetalingen. Dat is dus de weeffout in de globalisering. M.i. zijn we het einde genaderd van het tijdperk van globalisering.
Middenklasse grootste slachtoffer globalisering
Door het voortdurend proces van wereldwijde economische, politieke en culturele integratie, met een wereldwijde arbeidsdeling zijn we van een inflatietijdperk bijna ongemerkt beland in een tijdperk van deflatie. Hoe lang staan we toe dat we aan kapitaalvernietiging van de middenklasse doen, maar ook aan de uitbuiting van de mensheid en aan de uitbuiting van onze wereldbol. De globe die het slachtoffer dreigt te worden van globalisering. Hoe toevallig is het dat nu mensen de straat op gaan met klimaatdemonstraties tegen de opwarming van onze globe maar ook tegen de uitbuiting van de middenklasse. De belangrijke middenklasse die te samen met de onderlaag in gele hesjes de straat op gaan en demonstreren tegen de uitbuiting van het individu ten voordele van het grootkapitaal. Het lijkt haast niet meer op een toeval. Het is het eindspel van een kapitalistisch systeem waarin wereldwijd de mens is uitgebuit. De economische groei is gekocht met goedkoop geleend geld door een verarmde samenleving die met kleine beetjes hebben bijgedragen aan de scheefgroei in een kapitalistische maatschappij.
Elite profiteert meest van schuldenbubbel
Alleen de superrijke elite, de eigenaren van het kapitaal dus, hebben geprofiteerd van de enorme schuldenhandel waarbij de banken langzaam hun verdienmodel verliezen door de lage rentestandaard en de gemeenschap opzadelen met het interen op hun spaartegoeden en pensioenvermogen. Het kapitalisme is hand in hand met het globalisme langzaam over gegaan naar een plutocratie, een heerschappij van de Rijken der aarde. De centrale macht ligt bij de elite die aandeelhouders zijn van de multinationals die wereldwijde macht bezitten. Hun invloed is enorm. Zal de opwarming van onze globe het globalisme vernietigen? Zal mondiaal de economische groei door de opwarming juist afkoelen doordat de klimaatlobby van de elite de samenleving nog meer verarmt? Let wel, niet verwarmt maar verarmt! Kortom, het einde van het globalisme.
De mondiale integratie, onder leiding van banken en multinationals, is praktisch een voldongen feit. Economisch, politiek en cultureel.
Nog niet alle neuzen wijzen in dezelfde richting, maar de Grote Herverdeling is volbracht. Het profijt geprivatiseerd, de lasten gesocialiseerd. Het ‘consortium’ bezit de tegenwaarde van de schulden en een gezamenlijk vermogen dat het gecumuleerde bbp van alle grote landen verre overtreft.
“U bezit het monopolie, de aarde is van u”?
Het liep als gesmeerd voor de winnaars, maar nog geen ‘Game over’. Eerst
zullen de politieke pionnen moeten zorgen voor een sluitende controle en het
opruimen van resterende verzetshaarden en storende ‘schurkenstaten’.
Als apotheose mogen we ons vervolgens verheugen op de strijd der giganten om de hegemonie en de manier van ‘verduurzaming’, na een gecontroleerde crash van het bestaande systeem.
Dat alles mag niet te lang duren, omdat ook bezit zijn houdbaarheidsbeperkingen kent en de waarde sneller kan verdampen dan worden aangevuld.
‘Globalisme’ en ‘Alle Menschen werden Brüder’ als basis voor een nieuwe wereldorde of een nieuwe wereldoorlog?
Alleen een explosie van hernieuwd nationalisme kan misschien nog roet in het eten gooien, maar uitgerekend vandaag herdenken wij de kwalijke gevolgen daarvan.
De laatste pandemie heeft ons op de kwetsbaarheden van het huidige globale economische systeem met harde hand gewezen. We behandelen onze planeet als aliens! Dit kan niet blijven duren, vroeg of laat wreekt zich dat! Het leven op aarde heeft ook zijn wederwoord.