Door de financiële markten, maar ook door de lezers hier, wordt er de laatste weken met spanning uitgekeken naar China waar een vastgoedreus op omvallen staat. Collega Joost van Buuren heeft er al de nodige aandacht aan gegeven, zoals onlangs in deze column. Er kwamen behoorlijk wat lezersreacties en daaruit maak ik op dat er serieus rekening wordt gehouden met negatieve ontwikkelingen aangaande onze economie.

Goedkoop is duurkoop

Een economische crisis zou de huidige (gecreëerde) gezondheidscrisis doen verbleken. Er zou zomaar een heuse crash kunnen neerzinken op de financiële markten. Er zijn veel onderliggende economische problemen die al een tijdje voortwoekeren als een ondergrondse veenbrand. Centrale banken pompen enorm veel geld de markten in terwijl de rentetarieven op een dieptepunt stonden. Desondanks floreerden de beurzen en gingen aandelen en vastgoedprijzen door het dak. Dankzij het goedkope geld. Er is een spreekwoord dat zegt: “Goedkoop is duurkoop!” Het is dus een kwestie van tijd dat we worden ingehaald door de harde feiten dat we onze economie niet eeuwig kunstmatig kunnen injecteren met gratis geld. Het is vergelijkbaar met het menselijk immuunsysteem. Coronavaccins geven maar een tijdelijke bescherming en verliezen hun kracht na ongeveer een half jaar. Niet voor niets klinkt de roep voor de volgende vaccinatieronde.

Economische zwaartekracht

Een heroïneverslaafde kan niet zonder een spuit en hetzelfde verslavende effect zien we momenteel in de mondiale economie die door de centrale banken kunstmatig overeind wordt gehouden door de opkoop van schuldpapier en de aanhoudende(?) lage rente. Diverse analisten waarschuwen dat centrale banken niet eeuwig kunnen doorgaan met het injecteren van een eerder ooit gezonde economie. We mogen niet gewend raken aan ‘gratis geld.’ Het nadelige effect is prijsopdrijving van harde assets en dat leidt tot een bubbel van jewelste. Ik kan niet anders constateren dat die bubbel nu op knappen staat. Het leeglopen van een bubbel gaat altijd met donderend geraas. De weg naar de top kost enige tijd maar de afdaling gaat een stuk sneller waarbij je af en toe flink moet afremmen. Als de remmen niet goed werken door achterstallig onderhoud dan is een diep ravijn meestal het eindpunt. Helaas zijn er talloze vergelijkingen te maken om aan te geven dat de (zwaarte)krachten in de economie eenzelfde uitwerking kennen als alle andere bewegingen op onze aardkloot.

Het begint in China

Als het eenmaal mis gaat dan volgt er vaak een opeenstapeling van negatieve factoren die elkaar versterken in de rit naar beneden. Als we om ons heen kijken dan zien we er genoeg. Het begon met een gezondheidscrisis die door regeringen werd aangegrepen om een totale controle uit te oefenen op de bevolking. Iedereen met een economische opleiding weet dat de bevolking in totalitaire staten na verloop van tijd in opstand komt wegens gebrek aan welzijn en welvaart. In westerse economieën zal de bevolking snel in opstand komen. In een land als China ligt dat anders omdat de Chinese bevolking een lange geschiedenis heeft van onderdrukking. Ongelukkigerwijs is China de bron van nieuwe ellende. Het coronavirus kwam er vandaan en zoals het zich laat aanzien zou China ook de exporteur kunnen zijn van nieuwe sores. Behalve de spanningen rondom Evergrande en andere vastgoedreuzen is nu ook bekend geworden dat in het noordoosten van China een heuse energiecrisis dreigt. Verkeerslichten en liften in wooncomplexen zijn uitgeschakeld.  Ook fabrieken zouden de deuren sluiten. De gouverneur van de provincie Jilin wil daarom dat China de import van steenkool opvoert, lees hier in de bron.

Negatieve krachten

Een ongeluk komt zelden alleen. Als de Chinese overheid Evergrande en de rest niet weet te redden dan is het einde verhaal. Een kettingreactie volgt, terwijl westerse economieën erg afhankelijk zijn van hun import uit China. Zal China opnieuw een schokgolf over de wereld laten gaan? Dat is mijn vraag, of misschien wel een constatering. Het land heeft als tweede grote economie na de VS  enorme invloed op de mondiale economie. Het is bekend dat China gigantisch heeft geïnvesteerd met geleend geld en dat grote reuzen op omvallen staan. Economen waarschuwen dat China dit niet gaat redden. China heeft altijd gemanipuleerd met hun economische cijfers die ze naar de buitenwereld bekend maakten. Daarom leeft er angst onder de ingewijden dat er achter die façade van het Aziatisch economisch wonder enorme negatieve krachten vrijkomen die net als het coronavirus de wereld voor langere tijd in een wurggreep houden. Net zoals bij de bestrijding van een virus zullen herhaalde (financiële) injecties niet meer helpen. We moeten weer op eigen kracht leren lopen.

GW