Shutdown Amerikaanse overheid langste in de geschiedenis

Zaterdag 12 januari brak een weinig te benijden record in de Verenigde Staten. Het was de 22ste dag dat een vierde deel van de overheidsdiensten gesloten bleef. Wetmakers en het Witte Huis zijn er nog steeds niet in geslaagd om tot een overeenkomst te komen. Het Huis van Afgevaardigden blijft weigeren president Trump 5,7 miljard dollar toe te kennen om een muur met Mexico te realiseren. Trump dreigt ermee de noodtoestand uit te roepen. Zijn vetorecht te gebruiken om alsnog zijn zin te krijgen. Wat niet zo makkelijk is als hij wel doet uitblijken.

Historisch

Het vorige record stond op 21 dagen. Dat dateerde van december 1995 toen Bill Clinton president was. Maandag 14 januari 2019 wordt de 24ste dag. Deze shutdown is de twintigste in de geschiedenis van het land. 800.000 Ambtenaren worden nog steeds niet betaald. Omdat Donald Trump weigert de nieuwe begroting te ondertekenen waarmee overheidsfondsen kunnen vrijkomen. En dit zolang die begroting niet voorziet in ‘zijn’ 5 miljard dollar.

Democraten tegen Republikeinen

De Democratische meerderheid heeft verschillende voorstellen ingediend om de overheid tijdelijk van fondsen te voorzien. Elk ervan werd geweigerd door de Senaat, waar de Republikeinen de meerderheid bezitten. Het is een patstelling waarbij geen van de partijen wil toegeven aan de ander. Niet de president om geen gezichtsverlies te lijden. (De ondertussen beruchte Muur zal er komen, zo luidde een van zijn verkiezingsbeloften in 2016. Betaald door Mexico dan nog, wat dat land weigert. Dan zullen wij hem betalen en de kosten later op Mexico verhalen, zei Trump vervolgens.) Ook de Democraten blijven bij hun standpunt. Fractieleidster Nancy Pelosi toont zich minstens even hard, stoer als Donald Trump. Misschien wordt zij wel zijn tegenkandidaat voor het presidentschap in 2020?

Duur en schadelijk

Geen van beide partijen lijkt zich zorgen te maken over de schade aan de economie. Elke week dat de shutdown loopt kost het land 1 miljard dollar. Nog een tweetal weken verder in januari 2019 en de schade loopt op tot zowat het bedrag dat Trump verlangt! Tja, met $22.000 miljard aan nationale schulden komt het ook niet meer aan op een paar miljard. Het schijnt ook dat de economie er vanaf nu echt onder begint te lijden. Maar hoe kwantificeer je niet uitbetaalde lonen, waardoor hypotheken niet afbetaald worden? Ook de bijstand aan armen zoals voedselprogramma’s is gestopt. Dit alles dreigt het consumentenvertrouwen te schaden. Wel werd overeengekomen te zijner tijd het achterstal aan ambtenarenlonen uit te betalen.

Wat nu?

Iets moet en zal gebeuren. In ieder geval is het voor eender welke president wettelijk geregeld wanneer de noodtoestand mag worden ingeroepen. Het betekent immers één persoon die dan de macht heeft ’to seize property, organize and control the means of production, seize commodities, assign military forces abroad, institute martial law, seize and control all transportation and communication, regulate the operation of private enterprise, restrict travel, and, in a variety of ways, control the lives of United States citizens.’ Sinds 1976 bestaat er de National Emergencies Act die het Congres toelaat in te perken wat een president in zo’n geval kan doen. Donald Trump zal vooreerst moeten verantwoorden volgens welke wetten hij dit doet. Vervolgens hebben Senaat en Huis elke zes maanden de macht om die noodtoestand te herroepen. Let wel: het vetorecht laat de president dan op zijn beurt toe om die herroeping weer ongedaan te maken! Stel u voor wat een gebakkelei dàt zou geven…

Deal tussen de partijen in de maak

The Democrat-led House Armed Services Committee, which oversees funding and operations of the Defense Department, has been united across party lines in its opposition.’ Deze Commissie bereidt zich voor om een zogenaamd bipartisan agreement voor te stellen. Een deal over de partijgrenzen heen om het eventuele uitroepen van de noodtoestand tegen te gaan.