Er wordt wel eens gezegd: een proces inspannen maakt alleen advocaten rijk. Dit zeker wel bij kissebissende echtelieden die in scheiding liggen. De liefde is dan in haat overgeslagen (de lijn tussen beide schijnt heel fijn en broos te zijn, zo laten we ons vertellen…) Wanneer dan een tafel verdeeld moet worden, zouden ze in staat zijn die in twee te zagen – ieder netjes de helft. Niet overeenkomen in deze kan dan heel lang aanslepen, en de tijd is in het voordeel van de rechtsgeleerden. Dat procederen een dure grap kan worden, zal ook wel zo wezen wanneer je zelf voor de kosten van rechtsbijstand instaat. Alhoewel nogal wat mensen via hun autoverzekering of burgerlijke aansprakelijkheid sowieso voor rechtsbijstand verzekerd zijn. In Coronatijden minder aan de orde, maar meestal ben je ook voor schade op reis verzekerd, wanneer je betaald hebt met een kredietkaart. Controleren waar, waarvoor en voor welk bedrag je verzekerd bent, kan trouwens kosten besparen.
No place like the VS
In de VS kan het wel lucratief zijn om een proces te starten. Tegen eender wie en voor eender wat. Hoe groter de prooi (lees: hoe rijker de betichte) of de veronderstelde opgelopen schade, hoe meer er kan verdiend worden. Voor jezelf, en voor de advocaat in kwestie. Omdat in de VS rechtsgeleerden nog al eens op basis van ´no cure no pay´ werken. Win je een aangespannen zaak niet, dan hoef je ook niets te betalen als vergoeding. Win je wel, of beter: wint jouw advocaat de zaak, dan moet je wel met hem of haar delen. De ´opbrengst´ van de toegewezen schadevergoeding wordt dan vaak 50/50 verdeeld.
Pro bono, pro deo
Wanneer een geschil sterk in de publieke belangstelling staat, wil een advocaat ook wel eens gratis werken. Pro bono heet zo´n zaak dan, omdat ze zogenaamd in het publiek belang is. De term pro deo slaat dan op een rechtsvoering ten bate van iemand die geen of niet genoeg eigen middelen bezit. Die vertegenwoordiging is dan gratis of tegen zeer minieme kost. Over het algemeen kan gesteld zorden dat hoe duurder je advocaat, hoe groter je kans om een zaak te winnen. Het gaat er bij een rechtszaak helaas lang niet altijd om dat wie gelijk heeft, ook als winnaar naar huis kan. Plus: het kan evengoed zijn dat je je gelijk haalt in de rechtszaal, maar dat ´t een klein fortuin heeft gekost om het ook aan te tonen.
Verveling of aandachtzoekerij
In januari 2021 lopen minstens drie opvallende rechtszaken. Eén van de SEC, Securities and Exchange Commission tegen Ripple Inc., blockchain firma, en twee van haar topmensen. Die SEC beschuldigt bedrijf en executives van een niet gereguleerde token of munt of security in de markt te hebben gezet, in 2013. We geven ze niet veel kans, die Commission, om de zaak te winnen, omdat buiten de VS XRP nergens ´a security´ wordt genoemd. Maar het is een zaak of zaakje dat hier zijdelings mee te maken heeft, en dat ook de headlines haalde. Een koper van XRP heeft… 48 dollar (!) verlies gemaakt, verschil tussen zijn aankoopprijs (100 dollar afgerond) en verkoopprijs. En hij daagt nu dit miljardenbedrijf voor de rechter. Je houdt ´t niet voor mogelijk, wat lieden nog al eens doen om de verveling te verdrijven. Of de aandacht te zoeken?
Bitonic versus DNB
Tweede opvallende rechtszaak is die van cryptoplatform Bitonic dat niets minder dan De Nederlandsche Bank (DNB) voor de rechter daagt. De klacht is dat deze centrale bank, die daarmee de Nederlandse Staat vertegenwoordigt, ´onmogelijke´ eisen stelt waaraan crypto/blockchain bedrijven moeten voldoen. Om in het land een vertegenwoordiging te krijgen, presence te genieten, nering uit te oefenen. Nogal wat overheden staan argwanend tegen dit soort bedrijven. De belastinginkomsten zien ze graag in kas vloeien, de technologie lijkt ze eveneens interessant, maar crypto/blockchain is sowieso een bedreiging voor de status quo in het financieel landschap. Hoe ver kun en mag je als Staat gaan om de kip-met-de-gouden-eieren niet de nek om te wringen? Ze zijn er nog lang niet allemaal uit. M.i. moet er vandaag zeker uitgekeken worden naar wat ver weg gebeurt, in India. Want in de digitale wereld bestaan afstanden niet meer…
De wet is er niet voor de wetgever
In India dus, het land met de meest ambigue houding vis-a-vis de digitale wereld. Ja nee, pro contra – de overheid is al zo vaak van opinie en standpunt veranderd dat op de duur niemand meer weet waar aan toe te zijn. Dodelijk voor ondernemers, trouwens. Er is nu namelijk een wetsvoorstel lopend om meteen maar alle cryptomunten illegaal te doen verklaren! Te verbieden, klakkeloos. Behalve dan de eigen CBDC, central bank digital currency, waaraan gewerkt wordt. Plus nog enkele andere crypto´s-annex-blockchain bedrijven die de Staat nog wel kan gebruiken. Voor hun technologische input en know how, ziet u? ´t Is je reinste opportunisme, maar gebruik maken ten eigen voordeel van de omstandigheden is niet wettelijk verboden. En trouwens: sinds wanneer houden overheden zich aan de eigen wetten? Zij maken ze per slot van rekening, en kunnen ze ook overtreden wanneer hen dat goed uitkomt. U mag me altijd tegenspreken wanneer u het met iets wat hier geponeerd wordt niet eens bent…
Imago schade
Derde en laatste bijzondere zaak die loopt vindt plaats in de States. Voormalig burgemeester en persoonlijke advocaat van gewezen Amerikaans president Donald Trump, Rudi Guiliani, wordt er aangeklaagd. Voor de lieve som van (slik) 1,3 miljard dollar. Het is de maker van de stemmachines die beweert enorme schade (´enormous harm´) opgelopen te hebben in de recente Amerikaanse presidentsverkiezingen. ´Dominion Voting Systems accuses Mr Giuliani of using Twitter and media appearances to promote a false narrative that the election was stolen.´
