Wereldhandel gedaald tot niveau van vorige kredietcrisis

De ontwikkelingen blijven elkaar in versneld tempo opvolgen. De handelsoorlog met China blijkt bepaald geen eendagsvlieg meer nu China de V.S. beschuldigt van “blunt” economisch terrorisme en voornemens is deze handschoen op te nemen. De toon is hiermee gezet. De vrees bestaat dat de neerwaartse trend in de mondiale goederenstroom daardoor in een versnelling komt, mede nu president Trump z’n pijlen op India, Mexico en mogelijk ook op Europa  richt in verband met Nordstream 2 (de Russische gasleiding naar West-Europa).

De aangekondigde 25% tariefsverhogingen op de resterende $300 miljard aan Chinese exportproducten hangen als een heet hangijzer boven de G-20 top in Osaka op 28 en 29 juni. Na de eerdere verhogingen wordt deze eis door China als een “volte face”, een keiharde klap in het gezicht beschouwd. Met een dergelijke aanpak maak je zeker in Azië bepaald geen vrienden. Zelfs als Trump op z’n schreden zou terugkeren is het maar zeer de vraag of deze “relatieschade “ nog herstelbaar is. Vergeet niet dat de eerste “linkse” in het kader van Huawei  reeds is uitgedeeld.

De wereldhandel gedaald

In de vorige column werd al gewezen op de door het IMF gesignaleerde gevolgen voor de wereldhandel met hieronder nogmaals de door BMO Global Assets Mgt. uitgebrachte grafiek. Kennelijk had Trump deze nog niet gezien, terwijl hij toch ook druk doende is in eigen voet te schieten!

Voorts lieten ook de Amerikaanse fabrieksorders en de Purchasers Managers Index (PMI) dit jaar een negatief beeld zien.

Gevolgen

Zelfs voordat Trump z’n eerste stoot van 25% tariefsverhogingen op $200 miljard aan Chinese exportgoederen uitdeelde, was er al sprake van een ingezette daling. Als deze handelsoorlog zich verhardt dan zal deze trend stellig doorzetten, met verdere gevolgen voor de wereldeconomie. Het feit dat president Xi volgens persbureau Reuters het eigen landsbelang voorop wenst te stellen en z’n landgenoten voorbereidt op een nieuwe “Lange Mars” voorspelt evenmin veel goeds en duidt mogelijk op tegenzetten maar welke?

China zou natuurlijk niets liever willen dan zich ontdoen van het dollar “juk” en heeft al een aantal malen in die richting gewezen zoals ook Rusland dat heeft gedaan. Maar zover is het nog niet. Weliswaar hebben beide landen intussen hun belang in Amerikaans staatspapier “lichtelijk” afgebouwd maar dat had geen ander gevolg dan dat dit papier door grote partijen om veiligheidsredenen direct werd opgenomen, zichtbaar in een sterk lagere rente. Zo daalde de 10-jarige Treasury in één maand van 2,42% mei naar 2,09% (14 juni j.l.). Dus “dat wapen” valt in feite af daar de rente juist niet steeg zoals in de laatste column nog werd geopperd.

China’s  “wapenarsenaal”

Intussen gewaarschuwd zou de Fed zelf ook als koper van het eerste uur kunnen optreden, waarmee de obligatiemarkt indien nodig desgewenst tot rust zou kunnen worden gebracht. Natuurlijk kan China overwegen om op z’n minst minder Treasuries op te nemen en daartegen meer in Europees schuldpapier te gaan maar dat brengt een zeker valutarisico met zich mee (Italië). Voorts zal in China ongetwijfeld gebruik worden gemaakt van “de wijsheid” van “onze” Nout Wellink die als adviseur is opgenomen in het bestuur van de People’s Bank of China (China’s centrale bank). Wellicht zal hij ook als “souffleur” van de Fed dienen.

Welke andere “wapens” staan China ten dienste? De rol van de dollar afschieten is hoogst prematuur daar het land qua “infrastructuur” nog niet toe is de Chinese munt de reservefunctie van de dollar te laten overnemen. Ook het invoeren van een eerder geopperde mondiale aan goud gekoppelde cryptomunt (suggestie Rusland, Korea, Kazakhstan, Maleisië en Iran) is eveneens prematuur daar de opgebouwde goudvoorraden nog ver beneden het minimale criterium van ca. 5.000 ton per land liggen maar ook technisch gaat dat niet over één nacht ijs.

Voorts is gesuggereerd om het ‘rare earth’ monopolie in te zetten maar daarmee verliest China een belangrijk exportproduct terwijl landen als Brazilië, Rusland en Vietnam hun ‘untapped’ potentieel gaarne te gelde zullen willen maken.

Minder Chinese toeristen naar de V.S.? Het zal het Witte Huis een zorg zijn zoals ook Chinese investeerders minder welkom zijn.

Kortom, het lijkt er vooralsnog op dat Trump voor de korte termijn aan het langste eind zal trekken. Wel zal dit dispuut voor China ongetwijfeld een katalyserende werking hebben om meer vaart achter het doorbreken van de Amerikaanse suprematie te zetten. Last but not least zal dit wapenfeit ten laatste moeten samenvallen met de voltooiing van de Belt and Road Initiative (BRI) en de viering van de 100^ste verjaardag van de Chinese Volksrepubliek in 2046, zeg maar over een slordige 25 jaar. Het BRI areaal omvat thans bijna 4,5 miljard mensen.Het epicentrum van de wereldhandel dreigt daarmee op termijn “automatisch” naar het Euraziatische continent te verschuiven en daarmee de V.S. te isoleren.    

Geopolitiek spanningsveld

De groei van China’s invloed op het wereldtoneel vormt voor de V.S. een nogal heet hangijzer. Deze invloed dient naar het inzicht van Trump zo veel mogelijk vertraagd te worden zolang de V.S. hiertoe nog over de middelen beschikt. De handelsoorlog is één traject. Het andere ligt nu gecentreerd op Iran als derde grootste olieleverancier aan China. 

Druk op de centrale banken

Met de nieuwe door Trump voorgenomen tariefsverhogingen richting China, India en Mexico neemt de druk op de Fed toe om via nieuwe renteverlagingen de economische gevolgen hiervan op te vangen (Trump’s uitdrukkelijke wens!). De tariefsverhogingen slaan immers direct op Amerikaanse bodem neer maar ook andere centrale banken zullen dit beleid ongetwijfeld volgen. Niet toevallig is dat de rente op de internationale obligatiemarkten alle inflatiedoelstellingen ten spijt in tandem mee daalt met de Amerikaanse rente.

Voor de Fed zou een nieuwe daling niet meer dan een herhaling van zetten betekenenzonder dat er sprake is van enige “visie” maar puur van “facilitering” en zonder dat hieraan een adequate exit strategie kan worden gekoppeld.

De goudprijsontwikkeling

De “rode” draad daarbij is de vraag of en in hoeverre straks de goudprijs eventueel zal worden losgelaten. Ondanks de gestage opmars vanaf $1.200 een jaar geleden richting $1.350 thans is er vanaf de hoogste stand van ruim $1.900 in 2011 nog steeds sprake van een daling van bijna 30%. Voor zilver geldt een nog veel “barbaarser” beeld met een daling van bijna 70% sinds 2011 (blijf vooral de zilverprijs volgen als directe  indicator).

De goudprijsmanipulaties kwamen voort uit angst voor het afnemend vertrouwen in de papieren dollar. Nu middels de massale inkoop van Amerikaans staatspapier het vertrouwen in de dollar weer versterkt lijkt te zijn, zou er ook minder reden moeten zijn de goudprijs aan banden te blijven leggen.

Een lagere rente zet ook weer aan tot een hogere beurs vooropgesteld dat de geopolitieke spanningen beheersbaar blijven. Ondanks de ‘disconnects’ van hoge schulden versus lage rentes en/of hoge schulden versus een lage goudprijs (goud is schuldvrij!) alsmede hoge beursstanden versus een lagere economische groei blijken de belangrijkste trends anno 2020 steeds beter “voorspelbaar te zijn”! Een werkelijk ongekende “luxe” in deze vrij woelige tijden.