Wereldwijde afkoeling: De economische winter

We lezen het nu ook in de dagelijkse media dat we voor een wereldwijde afkoeling staan van onze economie. Dat lijkt dan een mooie tegenhanger van de opwarming van ons klimaat. Kunnen twee extremen elkaar in evenwicht houden, zou je denken. Het valt op dat in de mainstreammedia langzaam aan meer berichten opduiken van een inzakkende groei maar dat in tegenstelling daarvan de financiële markten een opleving kennen vanaf de maand januari 2019. Vanaf augustus 2018 gingen de beurzen wereldwijd heel geleidelijk onderuit met een versterkende neergaande spiraal in de maand december. Bijna brak er toen paniek op uit op de financiële markten. En ja, wat gebeurt er dan in onze nieuwe economie punt 4 of zoiets in dit tijdperk van monetaire verruiming? De centrale banken voelen zich door de financiële markten gedwongen om hun stimuleringsmiddelen weer uit de medicijnkast te halen. In plaats van de medicijnen, die over de houdbaarheidsdatum dreigen te geraken, te vernietigen worden ze weer gewoon in de markt gezet. Pure kwakzalverij!

Kicking the can down the road

Hoe kun je nu weer opnieuw de economie oppompen met oude medicijnen. Met nog lagere rentevoeten en opnieuw opkopen van dubieuze leningen door in hoog aanzien staande medicijnmannen van de FED en de ECB. Hoe ver kun je afdalen door opnieuw dezelfde maatregelen in te voeren als na 2009. Het voelt alsof we bedorven levensmiddelen uit de kliko opdiepen. Zijn we verworden tot zwervers die alleen nog het ingedeukte blikje door de straat vooruit schoppen en af en toe in de kliko duiken of daar nog wat te halen valt? Economen benoemen dit vaak met de Engelse term: “kicking the can down the road.” We hebben verzuimd om te werken aan een nieuw gezond tijdperk waarin we kunnen leven zonder stimulerende middelen. Een maatschappij die op eigen kracht kan bouwen aan een gezonde samenleving waar voorrang wordt gegeven aan innovatie, een gezonde leefomgeving en innerlijk geluk. De echte pijlers van een bestaan met een zekere toekomst.

Knollen voor citroenen

Het lijkt wel of onze beleidsmakers de weg kwijt zijn. En hoe eenvoudig laten wij ons in deze 21^ste eeuw wel niet beïnvloeden door beleidsmakers die zich er makkelijk mee af maken door ons te bedriegen met tweederangs en ondeugdelijke maatregelen. Het wordt gewoon geaccepteerd door de mondiale volkeren die denken dat machtige instituten zoals IMF, Centrale Banken, de BIS(Bank for International Settlements), de EU, de VN en noem maar op de teugels goed in handen hebben. Door de globalisering van de wereldwijde economieën hebben deze instituten zoveel aanzien gekregen dat wij onnozele burgers denken dat de beleidsmakers in dienst van deze instituten van hoog aanzien de wereldwijde economische groei kunnen sturen met hun beleidsmaatregelen. We zijn er in gaan geloven doordat de instrumenten van de centrale banken zoals de renteverlagingen van de laatste tien jaar en hun opkoopbeleid  vruchten hebben af geworpen. Helaas zijn het alleen citroenen zoals ooit zal blijken.

Zorgen zijn voor later

De economie is weer opgekrabbeld na de diepe recessie van 2009/2012 en de werkloosheid is minimaal dus niks aan het handje toch? Dat is natuurlijk een kortzichtigheid van de onderste plank. De gemiddelde burger met een baan, een gezin, met huisje, boompje, beestje dus kijkt ook niet verder vooruit dan in zijn eigen kleine leefomgeving, want daar heeft ie al zijn tijd en aandacht voor nodig. Onze moderne verzorgingsstaat wordt overeind gehouden door de overheid met een regering die we met ons allen hebben gekozen dus moet dat goed komen. Met deze gedachten gaan we de nacht weer in en dromen we heerlijk verder. Wat er zich op de achtergrond in de verte afspeelt is een zorg voor later en niet mijn zorg maar de zorg voor beleidsmakers van overheid en centrale banken. Daar hebben we ons vertrouwen in gegeven via de verkiezingen en dan zijn we er weer vanaf, maar in principe toch verantwoordelijk.

Baantjesjagers

Wat we niet zien is dat zich binnen de grote machtsconcentraties van de grote instituten, de grote bankenwereld, de overkoepelende unies (EU etc.) een enorme machtsstrijd afspeelt tussen de baantjesjagers die zich vanuit de politiek omhoog proberen te werken. Vaak over andermans ruggen. Zo werkt dat in grote organisaties. Het belang van de organisatie raakt vaak ondergeschikt aan het persoonlijk belang van de medewerker die zich graag omhoog wil werken. Een overigens normale situatie binnen grote instellingen.

Grootschaligheid verdringt kleinschaligheid

Ook binnen de grote bedrijven en de multinationals zijn de carrièrejagers volop aanwezig. Een grote organisatie roept dit asociale probleem over zichzelf af. Het is een normale maatschappelijke beweging doordat mensen zich willen ontplooien. Als je al niet een zelfstandige onderneming hebt dan heb je de meeste kans op succes binnen een grote  organisatie waar volop kansen liggen door het model van opklimmen naar hogere posities. Grootschaligheid verdringt kleinschaligheid in een wereld waarin economische groei een must is om de groeiende wereldbevolking te kunnen blijven voeden. Het is een volkomen menselijk verschijnsel wat voorkomt uit onze menselijke aard om ons te ontplooien. Het is als een bloem die zich ontvouwt in de lente. Maar ja, net als in de natuur zien we in de maatschappij ook dezelfde bewegingen die zijn te vergelijken met de verschillende jaargetijden. Het voorjaar hebben we al achter de rug. Na de zomer volgt de herfst en het is vaak moeilijk om te zien of we een economische winter tegemoet gaan.

Protectionisme verdringt globalisering

Er zijn teveel signalen die aangeven dat de hoogste temperaturen al zijn bereikt en dat deze alleen kan dalen wanneer alle (stimulerende) middelen zijn aangegrepen om de gezondheid op peil te houden. Geen mens kan er aan ontkomen dat ie af en toe geveld wordt door een griepje, of mogelijk erger, een longontsteking of een deprimerende epidemie. De cyclus van op- en neergang treffen we juist in een mondiale samenleving volop aan. Een maatschappij die wordt beïnvloed door zoveel factoren en die wordt bestuurd door zoveel beleidsmakers kent af en toe flinke inzinkingen doordat de menselijke drang naar meer af en toe stuit op tegengestelde belangen. Die fase van tegengestelde en vooral verstrengelde belangen is nu aangebroken. We zien dat mondiaal een beleid ontstaat van protectionisme wat dus afbreuk doet aan de mondialisering van de laatste decennia. We zien een beleid van centrale banken wat afbreuk doet aan opgebouwd kapitaal door een excessief aangemoedigde schuldenberg met ‘ziekelijk’ lage rentetarieven. We zien een fiscaal stimuleringsbeleid in de VS en we zien een aanmoediging binnen de EU-lidstaten om dezelfde fiscale stimulering af te dwingen in Duitsland(maar ook in NL). De grootste groeimotor binnen de EU die momenteel hapert. Nou ja, of dat geen signalen zijn, dan weet ik het niet meer. Het is allemaal een vorm van kunstmatige inseminatie. Kortom, de rek is er uit. De economische winter is aantocht. De zomerkleding wordt straks sterk afgeprijsd, want daar is geen behoefte meer aan.

De economische winter

Men heeft verzuimd om voldoende voorraad winterkleding in te slaan. Het is de bekende fout wanneer de zomer op zijn hoogtepunt is en lang lijkt te duren. We hebben te lang achterover gelegen in onze luxe verstelbare tuinstoelen en worden overvallen door een plotselinge winter die velen niet zagen aankomen. Dat betekent niet het einde van de wereld natuurlijk. Hoeveel plezier hebben we niet beleefd aan de laatste Elfstedentocht in de winter van 1997. Wordt wel weer tijd voor een nieuwe winnaar. Dat is wat ik bedoel. Ook in een economische winter bestaan er krachtpatsers die op eigen kracht een overwinning behalen. Puur op eigen kracht, zonder stimulerende middelen. Dat is wat anders dan het verschuilen in grootschalige unies en instituten waar beleidsmakers onder een warme deken dromen over hun eigen toekomst. Nogmaals, het is tijd voor een echte winter, waarin men op eigen kracht de elementen moet verslaan. Alleen de voorbereidde, getrainde en doorgewinterde (sport)man of vrouw zal de meet halen. Ik ga mijn schaatsen vast laten slijpen.