Het wordt onderschat hoe belangrijk gepensioneerden zijn voor de economische groei van ons land. Je zou normaal denken dat de werkende klasse vanaf 20 tot misschien 70 jaar (in de toekomst) de pijler is van onze welvaartsstaat. Maar ik denk dat deze 2 groepen nu ongeveer in evenwicht zijn. We komen nu in een tijdvak dat het aantal gepensioneerden een record aantal bereikt. In het tijdvak 2030 – 2040 zijn er bijna 4 miljoen. Dat betekent een onbalans in onze verzorgingsstaat.
De grote vergrijzing
Was het ooit vroeger zo dat ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking als premieplichtigen bijdroegen aan de oudedagsvoorzieningen zoals premies voor AOW, pensioen en lijfrente. We dreigen nu naar een verhouding 40/60 te gaan ondanks de verhoging van de AOW-leeftijd. De grote vergrijzing slaat ook in NL toe. Vergeet niet dat alleen de werkenden premies betalen. Een groot deel van onze bevolking, zoals de jeugd en partners zonder inkomen, maar ook de uitkeringsgerechtigden, zoals bijstandtrekkers, arbeidsongeschikten en werklozen betalen geen premies voor hun pensioen. Deze groep betaalt alleen AOW-premie. En uiteraard de gepensioneerden zelf ook niet meer. Er moet dus door een steeds kleiner deel van de bevolking premie worden betaald voor een steeds groter deel van onze bevolking. We zijn het omslagpunt reeds voorbij waarin onze welvaartsstaat als verzorgingsstaat wordt afgebroken.
Big spenders worden krenterig
Deze ontwikkeling versnelt nu de balans uit evenwicht raakt. We maken nu mee dat een grote groep gepensioneerden met een goed pensioen beduidend minder gaan uitgeven. Dat zijn de AOW-ers die naast hun AOW een goed pensioen hebben opgebouwd met het kenmerk ‘welvaartsvast’. Dat zijn de gefortuneerde bejaarden die een ruim bestedingspatroon kenden in de eerste 10 jaar van dit millennium. Er zijn behoorlijk wat mensen met pensioen gegaan voor hun AOW-leeftijd in het begin van deze 21ste eeuw. Dat waren diegenen die vaak met de toenmalige VUT-regelingen op een leeftijd tussen 57 en 65 jaar op hun lauweren konden gaan rusten. Meestal met een eigen woning grotendeels vrij van hypotheek. Dan ben je redelijk gefortuneerd en bij gezondheid neemt men het er flink van. Onze economie draaide er goed op. De big spenders van de grijze golf met een goed aanvullend pensioen. Maar ja, toen kwam de kentering bij de eerste crisis van deze eeuw in 2009 en volgende jaren. Pensioenen werden bevroren. Men haalde eerst nog de schouders op in de veronderstelling dat het vanzelf weer goed zou komen. Nu zijn we 10 jaar verder en wat blijkt, er is in toenemende mate sprake van behoorlijke ongerustheid. De senioren worden wakker en zien dat het niet goed komt.
Pensioen in mineur, maar ook het spaargeld
Door de lage rentestandaard zijn pensioenfondsen al jarenlang geplaagd met een lage rekenrente en presenteren daarmee een te lage dekkingsgraad. Niet alleen de pensioenfondsen maar ook de banken krijgen last van de te lang aangehouden lage (centrale) rente. Je zal maar een goed pensioen hebben en daarnaast een goed gevulde spaarrekening. Je wordt dan dubbel gepakt. Veel mensen zien dat niet als een probleem want gefortuneerden kunnen wel wat missen. Op zich een logische gedachte. Echter is het diepere probleem dat een groot deel van de ‘rijke’ gepensioneerden voorzichtig worden in hun uitgavenpatroon. De oudjes met kleine pensioentjes geven alleen nog uit voor de broodnodige levensbehoeften. Men ziet nu dat de jarenlang verguisde aankondiging van kortingen nu heel dichtbij zijn. Men zag al dat spaartegoeden werden aangetast door negatieve rente en nu gaan ook de pensioenen omlaag. Ik acht de kans groot dat die kortingen komen want de economie zal beduidend minder groeien of zelfs kunnen krimpen als de financiële markten een lange berenmarkt in gaan.
Consuminderen wordt een begrip
We zien een beeld dat miljoenen mensen die aangenaam consumeerden ineens gaan consuminderen. Het nieuwe werkwoord wat we nu opvallend vaak tegen komen. Ondanks dat wordt geroepen dat het pensioenstelsel in NL één van de beste ter wereld is, vrees ik met grote vreze dat juist nu de afbraak van ons pensioenstelsel begint. Het zal zeer nadelige gevolgen hebben voor onze economie. En een versterkende invloed hebben op lagere omzetten in de detailhandel. Juist nu het toekomstbeeld behoorlijk negatief wordt voorgeschoteld door diverse instanties zoals ons eigen CPB, de IMF, de BIS, de Wereldbank, de centrale banken, de toon aangevende Rabobank-econoom, en noem ze maar op.
Lagere groeicijfers
Telkens komen berichten voorbij van afnemende economische groei. Logisch na een flinke daling van de beurskoersen. Insiders weten donders goed dat de lagere groeicijfers die deze instanties afgeven altijd voorzichtig zijn. Elk kwartaal kunnen de schattingen lager worden. Dat is het bekende patroon van macro economische voorspellingen. Praat niet de hele bende naar beneden met al te negatieve verwachtingen anders gaat bij voorbaat iedereen al op de rem staan. Dat is niet de bedoeling natuurlijk, onze welvaart kan alleen behouden worden door het geld te laten rollen. Het liefst nog met geleend geld. Hoe meer geld in omloop, hoe beter.
Optelsom van narigheid
De optelsom van narigheden wordt allengs langer. Het groeiend wantrouwen onder de mondiale bevolking, de lage rente met deflatoire gevolgen voor een grote groep gepensioneerden, de bubbel in de huizenmarkt, de handelsoorlogen tussen diverse machtsblokken, de historisch hoge schuldenberg, de naderende Brexit, en noem maar op. Het negatieve sentiment versterkt de neergaande spiraal. Niet alleen de gepensioneerden maar ook de jongeren gaan het straks voelen wanneer bedrijven noodgedwongen moeten saneren en veel mensen in de WW dreigen te geraken.
Somber scenario
Bij een oplopende werkloosheid wordt het pensioendrama nog erger doordat minder pensioenpremies worden ingelegd. Dus bij aanhoudende kapitaalvernietiging door dalende beurzen en minder (pensioen)premie inleg en voorlopig aanhoudende lage rekenrente is dit drie keer niks. Of beter gezegd drie keer negatief. Een uiterst somber scenario waarvan ik als (vroeg)gepensioneerde wil hopen dat ik er helemaal naast zit. Ik zie graag het commentaar van degenen die het met mij oneens zijn. Kom er maar in….
In mijn column gaat mijn aandacht voornamelijk uit naar de gepensioneerden. Bij aanstaande kortingen gaan uiteraard ook de (jongere) pensioengerechtigden zien dat hun toekomstige pensioenen minder worden. Geen fijne vooruitzichten. En niet te vergeten de beperkende maatregel van wat jaren geleden, omstreeks 2010 ongeveer. Toen is voor velen het pensioen al minder geworden toen pensioenfondsen er toe over gingen om het pensioen te berekenen over het middelloon. Dus niet meer over het eindloon. De pas gepensioneerden en aanstaande gepensioneerden hebben nu wat minder pensioen dan hun grijze voorgangers in dezelfde situatie wat betreft arbeidsverleden. Op diverse fronten zien we dat de versobering van onze pensioenen al in volle gang was gezet. De grootste boosdoener is natuurlijk de jarenlange nullijn bij aanhoudende inflatie en belastingverhogingen. En de allergrootste is uiteraard de aangekondigde korting. Het is weer het bekende kikkers-in-een-kokende-pan verhaal. Als je kikkers in een pan met kokend water gooit dan springen ze er direct uit. Als je kikkers langzaam gaar kookt in een pan dan springen ze er niet uit en gaan ze dood. De grote versobering slaat toe in een langzaam tempo en groeit toe naar een climax. We worden langzaam gaar gekookt. Niemand die er uit springt.
Korte tijd geleden heb ik hier al aangegeven dat deze pensioenproblematiek eraan zat te komen, Gerrit. Bedankt dat je dit zo prachtig aankaart. het gros van de mensen heeft geen idee wat er te gebeuren staat laat staan dat ze het begrijpen. Ik zie het dagelijks om heen.
Beste Gerrit,
misschien is het probleem wel dat ik er niet uit KAN springen. We zijn met handen en voeten geketend. Dus dat niemand eruit springt , verbaast mij niet. Wat me wel verbaast is dat het gros in Nederland toch weer zijn stem zal geven aan een politiek correcte partij die dit allemaal veroorzaakt. Mensen schijnen niet in te zien dat ze hun eigen martelaar kiezen.
De bewoners van dit land hebben lang geleden besloten om heel veel zaken collectief te regelen. Zij kozen voor een bureaucratische oplossing. Echter, collectieve oplossingen oftewel collectieve goederen en diensten hebben zo hun eigen voor- en nadelen.
De vergrijzingsgolf is het gevolg van veel kinderen per gezin na de WO2 en daarna kwam het pensioensysteem. Kinderen zijn geen pensioen meer, zoals in arme landen.
De democratisering van publieke en private goederen en diensten levert nu kwalen op. Mensen in dit land hebben de basisprincipes van handel tussen mensen en bedrijven ondergraven en vervangen van systeem van marktmeestercontrole en bureaucratie. Omdat zij elkaar niet meer vertrouwen, mede veroorzaakt door de Staat en haar rare ideologische opvattingen die partijen hebben.
De verzorgingsstaat die een gevolg is van collectief denken, heeft ook nadelige effecten op de financiele huishouding van bewoners, bedrijven en het land zelf. De investeringen van de Staat, zijn zelden postief, erger nog, de rendementen zijn negatief, met als gevolg steeds hogers staatsschuld en hogere belastingen. Het huidige bureaucratisch systeem heeft van mensen eigenlijk kinderen gemaakt, die net volwassen genoeg zijn, om het geld te verdienen en af te dragen aan de Staat. Dit systeem staat onderdruk.
De demografie van nederland houdt in, dat de bevolking gaat krimpen. Dit heeft bij de leiders ertoe gebracht, ondanks alle risico’s, de grenzen voor IEDEREEN open te doen. De angst voor financiele ondergang is groter dat de aanslagen.
Daarnaast is europa verslaafd aan goedkope energie, die wij niet meer hebben. Dat betekent afhankelijkheid van onzekere partijen. Euorpa gaat zware tijden tegenmoet.
“Daarnaast is europa verslaafd aan goedkope energie, die wij niet meer hebben. Dat betekent afhankelijkheid van onzekere partijen. Euorpa gaat zware tijden tegenmoet.”
De hele wereld gaat zware tijden tegemoet, dit gewoon door de onderlinge verbondenheid en globalisering. Wel is Europa extra kwetsbaar, omdat we hier niets in de grond hebben zitten, zoals je al zegt en geld minder waarde lijkt te krijgen. Ik verwacht dat in deze “zero sum” oliewereld, Europa er bekaaid af gaat komen, ten gunste van China (in het bezit van zeer veel zeldzame aardmetalen). Voor zolang de rest nog overeind kan blijven.
Je moet als veertiger echt voor jezelf zorgen. Het pensioensysteem zoals wij die nu kennen kan zomaar over 15 jaar niet meer bestaan. De vergrijzing onderschatten we enorm! Ik koop gewoon af en toe wat goud. Heb ik later altijd weer wat waarde als dat nodig is!
Het is natuurlijk maar de vraag of je, als het echt goed misgaat, aan goud nog wat hebt. Ik zie me daarmee niet een brood kopen in de winkel eerlijk gezegd.
Vanuit mijn reeds jarenlange interesse in peakoil, is dit thema in die wereld al vaker gepasseerd, er is bijna geen oplossing voor om je daar aan te onttrekken.
Vergeet vooral niet te leven in het nu. Wat heb je aan massa’s goud en geld, stel dat het over 5 a 10 jaar een grote chaos is in de wereld?. Rijk en arm, we zijn dan allemaal het haasje of je moet je tijdig terug hebben getrokken in een (zeer) verlaten gebied. De kans is groot dat het dan te laat is. We zitten in die pan met kikkers die langzaam heet gestookt wordt.
In tijden van ernstige crisis of oorlog kan het bezit van edelmetalen verboden worden en moet je het inleveren en kan ook de Noodwet Financieel Verkeer van toepassing worden. helemaal met je eens. Je kan geen kant op als het er echt op aan komt.
of je moet je tijdig terug hebben getrokken in een (zeer) verlaten gebied
hehe
En zo krijgen de PVV, FvD en 50Plus nog meer stemmen. Zal de pensioenproblematiek de VVD ook veel extra stemmen opleveren?
Er staan reacties onder mijn column met diverse maar best wel duidelijke inzichten. Nog steeds geen oplossingsgericht commentaar waar ik om vroeg. Misschien kan ik die aandragen. Een hele simpele. Laat overheden wereldwijd hun bevolking uitleggen dat het einde van het fiat geldsysteem-tijdperk is ingetreden. En dat de enige oplossing is om terug te keren naar een waardevast systeem gedekt door edele metalen. Daarnaast een digitaal betalingssysteem gebaseerd op bijvoorbeeld de bitcoin met onderliggende blockchain technologie. Gecontroleerd door een aangestelde overheidsinstantie en zeker niet door centrale banken. De uitgifte van cashgeld(gekoppeld aan internetbankieren) vooral overeind houden en ook neerleggen bij een aangewezen overheidsinstantie, zou een bank kunnen zijn. Geen geldschepping door private banken. Een lange periode aanhouden van cashgeld naast digitaal geld i.v.m. onbetwiste zekerheid dat digitale systemen niet kunnen crashen en 100 procent veilig zijn. Cyberaanvallen lijken steeds dieper in de systemen te kunnen gaan. Om terug te kunnen keren naar een stabiel systeem is het nodig een masterplan voor schuldsanering in te stellen met verplichte maar gecontroleerde afschrijvingen op de balansen van schuldeisers. Dat zijn banken, pensioenfondsen en de institutionele beleggers. Uiteraard betekent dat grote verliezen voor onze pensioenen. En mogelijk voor de gefortuneerden onder ons met spaartegoeden boven de garantiestelling. Tegelijk als onderdeel van het masterplan een eenmalige uitgifte van gratis geld door centrale banken aan iedereen met onhoudbare schulden. En uiteraard een gelijkmatig bedrag aan burgers zonder schulden. De Belastingdienst als uitvoerende instantie. Deze heeft namelijk een goed overzicht van de inkomens- en vermogenssituatie van iedere inwoner. Gaat net zo makkelijk als het uitbetalen van toeslagen wat direct moet vervallen. Hiermee blijft de economie draaien en kan de staat zorgen voor een gecontroleerde (belasting)afdracht naar de Centrale Bank voor inkorting van de balans. Een strak plan alleen geschikt voor sterke leiders met ballen tot op hun veters. Er is echt leiderschap nodig om een dwangmatig herstelplan door te voeren in een mondiale samenwerking. Wil de echte leider opstaan? Misschien een klein briefje naar alle wereldleiders om voor één keertje te gaan voor het gemeenschappelijk belang en in te stemmen met “mijn masterplan” ter voorkoming van de totale chaos. Wie neemt het initiatief.
Ik sta nogal sceptisch t.a.v het gebruik van internet en lichtnet momenteel. Het wordt langzaam duidelijk dat het net helemaal niet ingesteld is op grote toename en afname van elektriciteit, netbeheerders beginnen al te waarschuwen. Wat voor interrupties gaan we daar krijgen. Dit ook nog in combinatie met steeds meer Led verlichting wat ook al tot problemen voor de frequentie van het net kan leiden.
Topeconoom/Prof. Hans-Werner Sinn, heeft hier in 2014 zijn kijk op de zaak losgelaten. Je kunt dan zien, dat er heel wat bij komt kijken:
https://www.youtube.com/watch?v=jm9h0MJ2swo
Dus nooit overgaan op alleen maar digitaal betalingssysteem. Altijd cash achter de hand hebben. Ik ben wel van het gemak en betaal af en toe via de pin maar meestal contant. Dat doe ik heel bewust om vooral de kassajuffrouw met die glimlach niet te zien verdwijnen. De tendens is helaas dat de massa meer gaat pinnen. Ik zou dat willen afremmen.
Banken zijn druk bezig om straks iedereen met de smartphone te laten betalen. Het is de bedoeling dat de bankpassen gaan verdwijnen en dat er nog veel minder contant wordt betaald. Onder het motto van “gemak” heeft een groot deel van de Nederlanders de app van hun bankrelatie al op de phone geïnstalleerd en is het voor de banken en de overheid straks een fluitje van een cent om een vrijwel chartaalloos systeem door te drammen. Ik wijs de mensen op de risico’s van deze systemen omdat de veiligheid niet gegarandeerd kan worden omdat hackers in hun handen staan te wrijven om te boel te belazeren ondanks dat de banken beweren dat werken met de app veiliger is dan het huidige internetbankieren. Ook de kassamadame is reeds aan het verdwijnen omdat de zelfbedieningskassa’s als paddestoelen uit de grond schieten. Ik zie veel ouderen echter in de rij staan voor de kassa met het extra brede pad en nog vaak met contant geld betalen omdat ze op die manier voor hun gevoel een betere controle over de uitgaven hebben. Dat wordt nog wat als de pensionado’s straks van hun karige pensioen altijd een dure telefoon met abonnement op zak moeten hebben. Vandaar ook de opgelegde inhaalslag om zo snel mogelijk ook bejaarden een smartphone door de strot de duwen met alle kosten van dien. Keuzes zijn er niet meer. Je wordt gedwongen mee te gaan. Ik heb niets tegen technologische ontwikkelingen maar die zorgen nu meer voor kwantiteit dan voor kwaliteit.
Een zorgelijke ontwikkeling die in een stroomversnelling dreigt te geraken. Gaat volgens de weg van de geleidelijkheid maar komt er wel degelijk onder het mom van de tijd staat niet stil. De oudjes zonder smartphone sterven vanzelf wel uit en de jeugd kiest heel simpel voor het gemak. Nogmaals, heel zorgelijk. We mogen absoluut niet zonder chartaal geld komen te zitten. Dit lijkt mij iets voor de stg. Ons Geld om hier serieuze aandacht aan te schenken: https://onsgeld.nu/
Beschadiging van systemen kan in de toekomst onderdeel worden van oorlogvoering. Vijandige naties huren hackers in om elkaars systemen plat te leggen. De nieuwe cyberoorlog die mogelijk op de achtergrond al speelt. Er komen steeds vaker berichten voorbij over cyberaanvallen waarbij de dader(s) nooit bekend worden gemaakt. We verkeren wat betreft de cyberaanvallen nog in een testfase. Het is o zo simpel. Ter bestrijding van het kwaad en de vijand hebben we een ministerie van Justitie en Defensie. Hoe vaak zien we niet dat criminelen de politie te slim af zijn. Hoe vaak zien we niet dat ondanks strenge beveiligingen criminelen weten te ontsnappen uit de bajes of een kraak plegen op streng beveiligde instellingen. We mogen nooit vertrouwen op uitspraken van banken en beleidsmakers dat systemen 100 procent veilig zijn. Slimme criminelen of vijandige mogendheden zitten niet stil. Spionage is van alle tijden. Altijd zijn er verraders die weten hoe beveiligde systemen kunnen worden uitgeschakeld of worden omzeild.
Tja, de vraag is of inderdaad iemand de ballen heeft ronduit te vertellen wat er aan de hand is. Gaan de mensen “echt” begrijpen wat er aan de hand is, dan is het hek van de dam. Daarin schuilt ook het grote probleem. Doormodderen dan maar?. Is een optie maar ook dan weet je zeker dat alles naar de mallemoer draait. Het is zeker dat er zeer spannende en uitdagende jaren voor de deur staan, er zullen dingen fors gaan veranderen. Maar wie o wie durft die verandering in gang te zetten, wetende dat het woord “welvaart” in de achteruitkijkspiegel verdwijnt.
Het begint langzaam door te druppelen:
https://www.telegraaf.nl/nieuws/3067272/ombouw-naar-groen-huis-45-000-euro
“Stichting Huizenaanpak vindt dat ook alle dubbele beglazing uit de woningen gehaald moeten worden. Ze zouden niet goed genoeg isoleren.”
Hierdoor concludeer ik min of meer dat de opbrengst van een warmtepomp verwarming maar zeer matig is.
Het is wel zo dat dubbel glas, maar een levensduur heeft van ongeveer 25 jaar (driedubbel:30 jaar). Vanaf dan neemt het isolerende vermogen behoorlijk af. Ik heb dat inderdaad goed gemerkt bij mijn vorige huis. Hier zat op plaatsen nog dubbelglas in van 1987 en je kon goed merken dat de kou afstraling daar hoger lag en meer vochtproblemen op en langs de ramen waren.
niet alleen in HOL-land
https://www.armstrongeconomics.com/world-news/pension-crisis/forecasting-political-correctness/