We zien het al een tijdje gebeuren. De aandelen gaan omlaag en de koersen van obligaties stijgen. De malaise op de beurzen duurt inmiddels een maand en de vooruitzichten op de langere termijn zijn somber. Althans, dat zijn de voorspellingen van verschillende analisten en bankeconomen. Het mooie is dat nooit alle economen en beursexperts op één lijn zitten. Dat betekent dat af en toe de beurzen even opveren als beleggers wat meer positief nieuws krijgen voorgeschoteld. Automatisch vindt altijd een (kort) herstel plaats als de aandelen flink zijn gedaald. Koop de dip, is het credo bij de professionele beleggers.
Negatieve factoren
Maar toch zijn er steeds meer sombere dan vrolijk gestemde analisten. Er zijn duidelijke signalen dat een lang tijdvak van hoogconjunctuur aan zijn einde is. Het is een langzaam proces waarbij steeds meer negatieve factoren zichtbaar worden. De al tien jaar aanhoudende (te) lage rente, die telkens in kleine stapjes is verlaagd, is misschien het meest zeggende signaal. Voor velen een geschenk uit de hemel, want lenen is goedkoop. Voor anderen een straf die geld hebben gespaard voor de broodnodige reserves. Dat zijn twee tegengestelden in onze economie die absoluut een signaal zijn van een foute geldverruimingspolitiek.
Hoogconjuntuur op z’n retour?
Het zijn de signalen van een hoogconjunctuur op zijn retour. Aan het einde van een cyclus lukt het alleen nog maar om de welvaart op peil te houden met kunstmatige stimulering. De samenleving is verslaafd geraakt aan goedkoop geld. Hoe gevaarlijk is het niet om het volk te stimuleren om vooral de aankopen niet uit te stellen maar juist nu te doen, nu het geld zo goedkoop is. Terugbetalen kan later wel met het geld wat we in de toekomst verdienen. Op deze manier zien we een nieuwe generatie ontstaan die het nut van sparen niet inzien. Want sparen levert niets meer op en kost in feite alleen maar geld. De bankkosten die banken de rekeninghouders presenteren voor het aanhouden van een bankrekening.
Pensioenakkoord in toekomst onbetaalbaar
Zo zijn er al makkelijk drie gevaren te noemen van de ‘gratis-geld-politiek.’ Er worden te weinig reserves gekweekt voor toekomstige tegenvallers. Door goedkoop geld vliegen de waardes van vastgoed en aandelen de lucht in en wordt daarmee een bubbel opgeblazen. En ten derde wordt het oprenten van pensioenvermogen aangetast. Hierdoor moet een nieuw pensioenakkoord worden afgesloten wat de samenleving linksom en rechtsom meer geld gaat kosten. Via de huidige begroting zou het kabinet het nog kunnen financieren, maar in de toekomst zullen hogere premies en belastingen onvermijdelijk zijn. Het kabinet moet schuiven op de begroting, werkgevers staan voor hogere afdrachten en tegelijk zullen werknemers meer pensioenpremie gaan inleggen. Het mes snijdt aan drie kanten.
Rekening voor de samenleving
Uiteindelijk komt de rekening altijd te liggen bij de samenleving, de belastingbetaler dus. Let wel, als 3 partijen in onmin een akkoord moeten sluiten wat miljarden gaat kosten, moeten 3 partijen water in de wijn doen. Het kabinet zal het meeste tegemoet komen, zo is de verwachting, maar de overheid financiert natuurlijk met belastingen die op termijn verhoogd worden. Als er in de toekomst onvoldoende draagkracht is door tegenvallende economische groei, dan staan bezuinigingen te wachten met een verdere afbraak van onze verzorgingsstaat.
Gaat centrale banken rente verder verlagen?
Alle toekomstige ontwikkelingen zijn afhankelijk van hoeveel kapitaal er wordt vernietigd op de financiële markten. Als aandelenbeurzen verder dalen en beleggers wanhopig blijven vluchten in het veilige staatspapier(obligaties) dan zullen ongetwijfeld verdere rentedalingen zijn te verwachten in de VS. De centrale bank aldaar (FED) heeft nog enige ruimte. Momenteel ligt de bandbreedte van de rente tussen de 2,25 en 2,50 procent. In Europa hanteert de ECB al een negatieve rente, dus dat wordt een drama. De herfinancieringsrente, de rente waarmee banken kunnen lenen bij de ECB, is nu 0 procent. De depositorente staat op -0,4 procent. Dit betekent dat banken geld toeleggen om hun overtollige kasgeld te stallen in Frankfurt. Ook zien we hier op de financiële markten hetzelfde effect als in de VS waar de rente op de maatgevende 10-jarige staatslening alsmaar verder daalt. In lijn met de hogere koerswaarde van staatsleningen. En in tegenstelling uiteraard met dalende koerswaardes van aandelen. De grote beleggers spreiden nu hun risico’s en de kleine belegger is wanhopig en wacht juist in deze tijd met aanstormende negatieve rentevoeten te lang met het verkopen van zijn stukken. De particuliere beleggers zijn altijd de grootste verliezer als beurzen gaan crashen.
Opmaat naar systeemreset?
Een beursdrama met enorme kapitaalvernietiging en grote maatschappelijke gevolgen. Investeringen vallen stil, faillissementen en werkloosheid gaan hand in hand, en wat te denken van onze banken die een verder dalende rente niet kunnen lijden. Hun verdienmodel komt in gevaar en het vertrouwen van spaarders gaat wankelen met alle gevolgen van dien. Een optelsom van narigheden die een blijvende negatieve spiraal veroorzaken die beleidsmakers van centrale banken en overheden in paniek gaan bestrijden met onorthodoxe maatregelen. De afloop is voorspelbaar. Een systeemreset van ons failliete monetaire stelsel. Op dit moment moeilijk in te schatten welke kant dat opgaat. In onzekere tijden worden onvoorspelbare beleidsbeslissingen genomen en kunnen analisten verschillende scenario’s benoemen waarbij het moeilijk blijft een beslissing te nemen inzake het veilig stellen van je eigen financiën. Het worden spannende tijden. Het is zaak om nauwlettend de boel in de gaten te houden. Niemand weet hoe lang een tijdperk van negatieve rentevoeten gaat duren omdat dit fenomeen nooit eerder op een wijze zoals nu in de monetaire geschiedenis heeft plaats gevonden.
Globalisering versterkt negatieve spiraal
Door de globalisering zijn de economieën wereldwijd in elkaar verstrengeld geraakt waarmee het gevaar bestaat van een domino-effect. Kijk naar de handelsspanningen die uitmonden in een handelsoorlog. Kijk naar de geopolitieke spanningen die uitmonden in gewapende conflicten. Kijk naar de onderlinge spanningen van EU-lidstaten die zijn veroordeeld tot elkaars lasten en lusten. Kijk naar de spanningen onder de middenklasse in diverse lidstaten waarbij vooral in Frankrijk ontevreden burgers al ruim een half jaar de straat opgaan.
En kijk naar de opkomst van populistische partijen binnen de EU die spanningen geven binnen de machtsblokken in het EP. En wat te denken van de stuiterende olieprijzen die zenuwachtig sterk op en neer bewegen. Handelaren zijn nerveus en voorzien een scherpe daling van hun afzet door afnemende economische groei maar aan de andere kant is er nervositeit door spanningen in de Perzische Golf.
Tijd voor ontspanning
Kortom, spanningen volop. Wordt tijd dat ik mij afkeer van het beeldscherm van mijn PC en mij omdraai naar het scherm van mijn kleurrijke 4K smartTV waar de zenders bol staan van het volkse vermaak van onze platvloerse kwis- en showbizzprogramma’s. Net als op de Titanic moet de muziek altijd blijven spelen. We passen niet met ons allen op die paar reddingsbootjes.
Gebukt onder allerlei onzekerheden gaat de koers van DB vandaag dramatisch verder onderuit. Waar of wanneer gaat dit eindigen?
https://www.belegger.nl/Aandeel-Koers/955000218/Deutsche-Bank-AG.aspx
De inflatie, veroorzaakt door de enorme toename van geld, de laatste jaren, druppelt langzamerhand de reële economie binnen. Eerst de aandelen, nu de huizenprijzen, daarna de rest, wat dat dan ook moge zijn.
Leuk laatste alinea, wat mij betreft ook de conclusie is : men leert het nooit!
Economisch, monetair, ecologisch, politiek, sociaal-maatschappelijk: we zitten fout. Hóe
fout weten we niet eens precies, omdat geen levende ziel ooit een dergelijke ‘samenloop van omstandigheden’ heeft meegemaakt.
De benadering van een deel van de wereldproblemen heeft dan ook meestal de beperkingen van
een ‘tunnelvisie’, die geen rekening houdt met het feit dat alle verschijnselen op de één of andere manier met elkaar samenhangen en elkaar versterken. Het doet soms denken aan de automonteur die het digitale motormanagement te lijf denkt te moeten gaan met moersleutel en schroevendraaier.
Alles mag, niets moet. ‘Whatever it takes’. Een Goddeloos ‘experiment’, gedreven door egoïsme en hebzucht, waarover de superieure menselijke maakbaarheid geen zeggenschap meer heeft. Een mondiale eenheidsworst, ontdaan van afzonderlijke ideologische machtsblokken, in dienst van één en dezelfde globalistische opdrachtgever. Die krampachtig probeert terug te roeien naar vertrouwde ‘vijandstructuren’. Al was het maar omdat iets of iemand in het openbaar zal moeten worden gestenigd, als schuldige van de mislukking, als al het klatergoud van e wereld onze insolventie niet meer zal kunnen bedekken.
De wereld wordt geregeerd door Trump tweets 🙁
Net als op de Titanic moet de muziek altijd blijven spelen. We passen niet met ons allen op die paar reddingsbootjes.
Wat een einde onder een artikel zeg, haha nog niet eerder zo gelezen. Ach persoonlijk heb ik niet heel veel te verliezen, maar toch vind ik de situatie nu wel spannend want het voelt een soort van middeleeuws, alsof de echte beschaving door kan gaan breken. Maar wel moet daarvoor eerst het verouderde financiële geldschep systeem plaatsmaken voor een nieuwe. Hopelijk eentje waarin de beroepsbevolking de waarde creëert (zoals vanouds) en deze niet afhankelijk is van een paar ceo’s met hun aandeelhouders. Op naar eerlijk delen en samen spelen vanuit gelijkheid i.p.v. superieure visie.