Het financiële landschap op de financiële markten komt er steeds beroerder uit te zien. In het langzame proces van omslag van vertrouwen naar wantrouwen verkeren de beleggers nu in de overgangsfase van vertwijfeling. Na een 10-jarige stierenmarkt lijkt de tijd rijp voor een berenmarkt. De golfbeweging in de economische activiteit wordt beïnvloed door diverse factoren waarvan de politiek wel de grootste boosdoener is.
De toekomst is ver weg
Het is simpel uit te leggen. Politici worden gekozen op basis van hun mooie beloftes in verkiezingstijd. Om die waar te maken kijken de volksvertegenwoordigers het liefst naar de korte termijn effecten van hun te voeren beleid. De volgende stembusgang is er al voor dat je het weet en wat is er nu leuker om voor een nieuwe termijn gekozen te worden. Je moet natuurlijk wel weer nieuwe populaire maatregelen bedenken om voldoende stemmen binnen te halen. Je wordt alleen geliefd bij het volk wanneer je een beleid voorstelt met behoud van koopkracht. Met een pakket van bezuinigingsmaatregelen ga je de verkiezingen niet winnen. Het merendeel van de samenleving denkt ook het liefst op korte termijn. Dat de portemonnee morgen, volgende week, en liefst ook volgend jaar goed gevuld blijft. Hoe de financiën (en het klimaat) er over 10 of 20 jaar uitzien is van later zorg. Dat is voor de volgende generatie. Wie dan leeft, wie dan zorgt. Zo zit de samenleving nu eenmaal in elkaar. De toekomst is ver weg toch? Dit menselijk denken is normaal in een land waar het leven goed is en oorlogen tot een lang verleden behoren.
Recessie of depressie?
Het is een cyclus waarin een aantal recessies eens in de zoveel tijd worden afgewisseld door een flinke depressie. Een depressie waarin vaak een reset plaatsvindt van het verzwakte monetaire stelsel, dat is ontstaan door het korte termijn beleid van de politiek. Welvaart kopen met geleend geld waarmee mondiaal de grootste schuldenberg is opgebouwd sinds mensenheugenis.
Ook vooruitzichten pensioenstelsel zijn somber
Staat nu dan een recessie of zelfs een depressie voor de deur, vragen analisten zich af. Een moeilijke voorspelling. Er zijn teveel onvoorspelbare factoren. Je kunt natuurlijk wel een optelsom maken van fouten van het gevoerde monetaire beleid van de afgelopen decennia. De vooruit geschoven onopgeloste problemen, zoals de schuldenberg, waarvan politici dachten dat is van later zorg. Menselijkerwijs was er altijd een beleid om onze financiën voor de toekomst te regelen door geld te reserveren voor pensioenen en te sparen voor de oude dag. Pensioenfondsen en banken zijn daar ooit voor in het leven geroepen. Dat deze zaken in het verleden toch niet goed geregeld waren blijkt nu wel. Het gevoerde beleid voor onze oudedagsvoorzieningen is achterhaald en de onderhandelingen voor een herziening zijn de moeilijkste sinds tijden. Dit is al één signaal van mindere tijden. De gevolgen kennen we zachtjes aan wel. Langer doorwerken en pensioenen die al 10 jaar stilstaan met mogelijk kortingen in het vooruitzicht. Waarschijnlijk is een akkoord in zicht waarin de verhoging van de AOW-leeftijd wordt vertraagd, maar de vooruitzichten over ons waardevast pensioenstelsel blijven uitermate somber.
Vooruitzichten spaargeld zeer somber
Het is ook somberen aangaande de vooruitzichten van onze banken waar ons spaargeld staat geparkeerd voor het appeltje voor de dorst. Om maar wat te noemen, veel gepensioneerde ondernemers “rentenieren”. Het woordje klinkt ouderwets want banken hebben rente op spaargeld afgeschaft(!). Er zijn veel senioren die hun onderneming hebben verkocht en van de opbrengst leven als aanvulling op hun AOWeetje. Het feit dat je het geld op een spaarrekening parkeerde betekende dat je het uitleent aan de bank die daarvoor een rentevergoeding(?) uitbetaalt. Op deze manier werd je kapitaal(tje) niet aangetast door de inflatie en kon je er goed van leven. Althans, zo was het ooit. Veel oud-ondernemers teren nu sneller in op hun vermogen dan eerder gepland en geven minder uit. Hetzelfde geldt voor alle andere gepensioneerden die behalve dat ze minder uitgeven ook heel nerveus worden nu men ziet dat zelfs negatieve rente voor de deur staat. Dat betekent dat het merendeel van de gepensioneerden met een gemiddeld tot lager pensioen minder vaak hun portemonnee trekken wat slecht is voor de omzet in de detailhandel. Weer een signaal wat duidt op mindere tijden.
Vooruitzichten EU-bankensector uiterst somber
Wat te denken van de Europese banken die door het beleid van de EU zodanig aan elkaar zijn verbonden dat bij een faillissement van een of meerdere banken onze ING, ABN/AMRO, RABO, SNS etc, dus alle NL-systeembanken, de Italiaanse banken bijvoorbeeld moeten redden. Of misschien wel de Deutsche Bank (DB). Met hun ingevoerde beleidsinstrumenten hebben onze EU-politici besloten dat banken binnen de Eurozone elkaar moeten redden bij faillissementen. Daarvoor is de EU-bankenunie opgericht, maar ook is een gemeenschappelijke achtervang bedacht in 2012. Dat is geregeld binnen het ESM (Europees Stabiliteits Mechanisme), die de achtervang moet worden voor bancaire faillissementen. Alle EU-lidstaten moeten garant staan voor het ESM. Vanuit het ESM moeten dus zwakke banken gered worden in Italië, Griekenland, enzovoorts, en misschien zelfs de DB bij de buren. Ingewijde analisten weten hoe slecht veel banken er voor staan en in het bijzonder de DB. Bij de aanhoudende rentedaling op de financiële markten (staatsleningen etc.) bestaat het grote gevaar dat het verdienmodel van banken verder in het gedrang komt. Vermogende spaarders worden nerveus en vrezen een negatieve spiraal.
Nederland, de reddingsboei voor slechte banken
Moesten ooit bij de vorige crisis onze eigen banken ING, ABN/AMRO, SNS etc. gered worden met Nederlands belastinggeld, straks gaan wij betalen als de banken van andere EU-lidstaten dreigen om te vallen. Financieel onderzoeksjournalist Arno Wellens heeft het allemaal uitgezocht en is tot een verontrustende conclusie gekomen. Hij heeft een burgerinitiatief gestart en wil een petitie aanbieden om daarmee te voorkomen dat wij Nederlandse belastingbetalers opnieuw worden aangesproken om de banken te redden. Let wel, banken van andere landen! Lees hier zijn info. Het gaat dus om buitenlandse banken die door het risicovolle beleid van hun laconieke en soms criminele bankiers in de problemen zijn geraakt. Hee kom op, Europees Parlement! Bepalen wij in Nederland het beleid van het bankwezen in Italië, Duitsland en de andere lidstaten? We hebben toch nog een soeverein land met een eigen regering en eigen parlement en hebben onze eigen banken onder controle. Of zijn we al opgegaan in een Europese Superstaat?
Als makke schapen naar de slacht
Jammer dat het boek, waarin Arno Wellens de onbegrijpelijke chaos beschrijft van het beleid rondom wankele systeembanken van onbetrouwbare EU-lidstaten, niet voor de EP-verkiezingen is verschenen. En inhoudelijk niet door de mainstreammedia is belicht. Waarschijnlijk waren dan meer mensen gaan stemmen op EU-sceptische partijen. Nogmaals, het is toch van de zotte dat wij Nederlanders met ons belastinggeld gaan opdraaien voor het failliet van buitenlandse banken? Ik vrees dat dit besef nauwelijks is doorgedrongen in de Nederlandse samenleving, anders had de uitkomst van de EP-verkiezingen er zeker anders uit gezien. Hiermee wordt weer duidelijk hoe slecht de NL-bevolking op de hoogte is van de vergevorderde invloed van de EU op het binnenlands beleid. Velen hebben al moeite om het beleid van het kabinet Rutte te volgen en soms nog meer met het beleid van hun eigen gemeentebestuur. Hoe vreemd is het dan dat de opkomst voor de verkiezingen van een Europees Parlement maar 41 procent is. Het is duidelijk dat juist de burgers met de grootste afkeer van de EU niet naar de stembus zijn gegaan. Vaak de minder (hoog)geschoolden die weinig interesse tonen in de EU-politiek wat te ver af is van hun bed. Hoe anders zou een stembusuitslag zijn geweest bij een verplichte stembusgang. Maar ja, zo werkt de hedendaagse democratie. De grote ongeïnteresseerde massa laat zich als makke schapen leiden. Duidelijk de kenmerken van een samenleving in verval.
We blijven Deutsche Bank stalken. Gisteren ruim 2 procent onderuit op de beurs en op dit moment, 29 mei 2019 om 09:30, al weer 2 procent er af. Het is zaak om alle berichtgeving over DB in de peiling te houden. Uit dit artikel: https://www.tijd.be/ondernemen/banken/deutsche-bank-tankt-mogelijk-opnieuw-geld-bij/10130947.html blijkt weer hoe hopeloos DB er voor staat. Ondanks de aankondiging van een nieuwe poging orde op zaken te stellen ging het aandeel gewoon verder naar beneden. Beleggers haken nu echt af.
Ach straks hebben we weer een nieuwe voorzitter van het EP en die gaat wel een goed woordje doen bij ECB en de problemen bij de DB zijn voorlopig weer opgelost.
Mensen willen geen slecht nieuws horen, Gerrit. Daar komt nog eens bij de velen niet in staat zijn om wat verder vooruit te kijken. Verder vooruitkijken betekent dat je onzekerder wordt. Door niet verder vooruit te kijken worden dikwijls dezelfde fouten gemaakt en zo gaat het ook met de economie.
“Met een pakket van bezuinigingsmaatregelen ga je de verkiezingen niet winnen.” Geldt dat ook voor bezuinigingsmaatregelen die alleen maar de onderkant van de samenleving keihard raken door het verlagen van uitkeringen en toeslagen, en het fors verhogen van eigen bijdrages en het eigen risico in de zorg? Partijen asl de VVD en FvD zijn namelijk erg goed in in het bedenken van bezuinigingsmaatregelen die specifiek de onderkant van de samenleving keihard raken.
Op https://www.telegraaf.nl/financieel/3664002/china-geeft-vs-laatste-waarschuwing “China geeft VS laatste waarschuwing”:
Dat alleen al kan een nieuwe wereldwijde recessie uitlokken, waardoor banken in de problemen komen met alle gevolgen van dien.
Als China daad bij woord voegt kan het zomaar de weg vrijmaken voor een militair treffen en dan zijn de wereldwijde economische gevolgen niet meer te overzien.
Je zou toch steeds neer tot de overtuiging moeten komen dat
het juist de bedoeling is om de poppetjes te laten dansen.
Wie wint bij provocaties en de huidige handelsoorlogen?
Niemand.
Er ontstaat wel meer en meer een vergiftigd klimaat, waarbij
de vlam elk moment in de pan kan slaan.
Toeval? Niks is toevallig, niets is meer wat het lijkt. In
eendrachtige tegenwerking kunnen ‘partners’ op die manier zorgen voor een sfeertje, waarbij elk onbedoeld windje een grootschalige oorlog kan uitlokken.
Er zullen beslist invloedrijke lieden (en economieën) zijn die daarmee hun voordeel denken te kunnen doen (als de ‘grote schoonmaak’ maar niet té groot uitvalt, natuurlijk).
Op https://www.dailymail.co.uk/news/article-7077787/Secretive-Bilderberg-meeting-address-Russia-cyber-threats-Brexit-130-worlds-elite.html “Secretive Bilderberg meeting to address Russia, cyber threats and Brexit as 130 of world’s elite including Henry Kissinger, Mark Carney and the Dutch King prepare for Swiss summit”.
Gewoon een informele praatclub, of worden daar besluiten genomen die ons hard zullen raken?
Ach gerrit,
De europese banken hebben 11 jaar de tijd gehad tot nu toe om van hun slechte leningen af te komen. Voorlopig blijven we nog een lage ecb-rente houden.
Ik denk dat het allemaal wel meevalt. Kijk alleen maar eens naar het balanstotaal van de nederlandse ing-bank die is inmiddels een stukje lager dan 2008.
Nu moet ik wel zeggen dat ik niet weet of het gezonder maken van zuid-europese banken is geslaagd…
Dag Gerrit, kan je niet hier op biflatie een DB dagboek gaan bijhouden? Want op de NOS of de RTL wordt er geen aandacht aan geschonken. Deutsche kan zomaar de Europese Lehman worden!!!
Heel interessant om te blijven volgen!! Dus graag meer info hierover, als het kan natuurlijk!
Op Biflatie komen regelmatig artikelen voorbij over miskleunen in de financiële wereld. Een dagboek bijhouden is niet nodig. Zodra zich nieuwsfeiten voordoen die zwaarwegend zijn voor ons monetaire stelsel zal ongetwijfeld Biflatie daar melding van maken. Opvallend genoeg komen we daarbij telkens de DB weer tegen. Deze bank lijkt wel de spil in het verziekte klimaat rondom het hellend vlak waarin ons bankwezen verkeert. Het klokhuis in de rotte appel. DB is natuurlijk als grootste zakenbank in de EU bij veel financiële transacties in de globale economie betrokken. Deutsche Bank AG is een wereldwijd opererende bank met meer dan 100.000 werknemers. Als je googelt lees je deze info: “Het hoofdkantoor is gevestigd in Frankfurt am Main en het concern is een van de grootste partijen op de markt van investment banking.” De wereldtop van de bankiers bevindt zich onder het DB-management. Het gezegde, “wie hoog springt, kan diep vallen,” is overal op van toepassing. Niet alleen in de menselijke beleving, ook in de zakenwereld. Het is een uitgemaakte zaak dat deze bank, die wordt geleid door figuren met hoogmoedswaanzin, een keer diep valt. Je ziet het al lang aankomen. Anders dan met de Lehman Brothers zal de val van DB niet onverwachts komen. Het is een kwestie van de berichten van de top in de gaten houden omtrent het orde op zaken stellen. En uiteraard hoe beleggers daarop reageren. Maar ook hoe de ECB, ESM, de Duitse regering, de EU-bankenunie zich bezig houden met de ontwikkelingen. Er zal achter de schermen af en toe geheim overleg plaatsvinden om te voorkomen dat er paniek ontstaat bij beleggers en rekeninghouders. Echter zijn de rekeninghouders veelal zakelijke rekeninghouders, waaronder grote bedrijven. Deze zullen niet zo makkelijk als particuliere rekeninghouders hun (spaar)centjes ophalen. De tegoeden en de uitstaande kredieten aan grote bedrijven zullen op zichzelf bepalend zijn voor de neergang van de bank. Heel simpel, bij een krimpende economie met lagere omzetten worden bedrijven voorzichtig en sommigen gaan failliet. Er zal flink worden afgeschreven op uitstaande vorderingen en kredieten als faillissementen schering en inslag worden. Het kan niet anders dan dat de Duitse regering op tijd zal moeten ingrijpen om de bank overeind te houden. De EU-regels zullen worden overtreden of inderhaast moeten worden gewijzigd. In geval van nood kan alles. Hoewel, de samenstelling van het EP misschien ooit roet in het eten kan gooien. Er zullen in de toekomst veel bewegingen zijn te zien op dat vlak. DB mag niet vallen als grootste systeembank in de EU. We zullen met ons allen moeten schokken in de vorm van een bankbelasting, negatieve rente enzovoorts, enzovoorts. Tenzij men kiest voor een gecontroleerde monetaire reset. Maar in deze tijd van toenemende onderlinge verdeeldheid van de EU-lidstaten lijkt dat een utopie. Ach, een beetje spanning houdt ons bij de les nietwaar? Hoe dan ook, het hoofdstuk DB wordt zeker vervolgd.
Heel veel bedrijven hebben een “commercial finance” overeenkomst met hun bank. Daarbij wordt de kredietruimte bepaald door de verkopen, inkopen en de voorraden. Deze cijfers moet je, afhankelijk van de overeenkomst, een paar keer per week tot dagelijks digitaal aanbieden aan de bank. Debiteuenportefeuilles zijn volledig verpand. Kortom je zit met handen en voeten aan de bank vast. Je kan wel raden wat er gebeurt als jouw bank in de problemen komt. Dus een bankencrisis zal nog veel meer gevolgen hebben dan de crisis van 2008-2009, een tsunami aan faillissementen veroorzaken en nog veel langer en krachtiger nadreunen.
De grafiek van BMO Capital Markets Economics aangaande de fluctuaties in de wereldhandel ziet er bar slecht uit. Is werkelijk verontrustend! De neerwaartse spiraal zou in 2019 wel eens verder kunnen dalen dan in 2009. Toen was er nog niet de handelsoorlog, nog geen Brexit en nog geen wankelende DB. Als hiermee een tsunami aan faillissementen op gang wordt gebracht dan staat heel eenvoudig een depressie voor de deur waarin een bankencrisis onafwendbaar is: https://uploads.disquscdn.com/images/1c9f714c0a89d712d3699be9286f236d736b7b8af36beb6dd8b373f11ae9c1c7.jpg
Hoe hard zal onze economie dan wel krimpen nu de wereldhandel op dit moment veel slechter voorstaat dan tijdens de crisis van 2008-2009?
Een volledig uit de hand gelopen handelsoorlog, een Brexit die chaos veroorzaakt, omvallende DB en een grote oorlog in het Midden-Oosten. Alledrie zullen zij dan een enorme economische depressie veroorzaken, vele malen erger dan die Grote Depressie van de jaren ’30.
Het lijkt mij dat de aankomende economische malaise veel moeilijker op te lossen zal zijn dan die van 2008-2009 en 2011-2014, omdat het veroorzaakt zal worden door een combinatie van factoren die elk onoplosbaar zijn.