De vorige grote bankencrisis in Nederland was die van de jaren twintig van de vorige eeuw. Verschillende banken die aan de vooravond van de crisis bijzonder winstgevend waren en tegelijk diep in de schulden zaten, vielen om. Een interessante les van deze vorige crisis is dat het aansprakelijkheidsregime van banken zo is vorm te geven dat het effectief toezicht van aandeelhouders op grote schaal faciliteert. Dit stellen Christopher Colvin, Abe de Jong en Philip Fliers op Me Judice.
Terug in de tijd
In financiële crises komen banken in problemen, waarbij zij failliet gaan, moeten reorganiseren of door overheden gered worden. Aangezien de economische en maatschappelijke gevolgen van een bankencrisis groot kunnen zijn, is het belangrijk om om het falen van banken te begrijpen of zelfs te voorspellen. Zoals meteorologen gebruik maken van ingewikkelde modellen om het weer te voorspellen, zo gebruiken centrale banken, overheden en regelgevende instellingen economische modellen om risico’s in te schatten op basis van financiële data. Beiden hebben dan ook een erg moeilijke taak; ze zitten er ook niet voor niets vaak naast met hun voorspellingen.
Een belangrijk verschil tussen de econoom en meteoroloog is dat de meteoroloog de beschikking heeft over onnoemelijk veel data over metereologische depressies, gezien het feit dit een veel voorkomend natuurlijk fenomeen is in Nederland. Een financiële crisis komt echter niet zo vaak voor. Iedere poging om het concept van een financiële crisis beter te leren begrijpen, vereist dat we kijken naar de zaken die belangrijk waren in andere financiële crisissen. Hoewel bevindingen uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst, biedt een analyse van een “lang vergeten” crisis, toch interessante aspecten voor hedendaagse beleidsmakers.
De crisis van de jaren twintig
In het artikel dat wij hier beschrijven (Colvin et al., 2013) kijken we naar een periode waarin een bankencrisis heeft plaats gevonden en analyseren we of de banken die in deze periode in de problemen zijn geraakt overeenkomsten hadden. De crisis waar het hier om gaat is de onbekende crisis van de jaren 1920-1927. Dit was echter wel de grootste financiële crisis die Nederland heeft getroffen voor de huidige crisis en tevens de enige bankencrisis in Nederland van de twintigste eeuw. Lees verder op Me Judice.
De Grote Depressie 1.0 van de jaren ’30 werd veroorzaakt door de beurskrach van 1929. Beleggers hadden met geleend geld aandelen gekocht, de aandelen stortten toen in en de banken kwamen in grote problemen. Met als gevolg een bankencrisis met omvallende banken, en als gevolg daarvan werd de reéle economie geraakt met de Grote Depressie tot gevolg.