Na de aankondiging van het voornemen van het kabinet rustig en bedachtzaam te gaan werken aan een modernisering c.q. verbetering van het belastingsysteem zijn er van allerlei kanten suggesties gekomen die de verantwoordelijke bewindslieden beogen te helpen bij het tot een goed einde brengen van deze zware taak.
Belemmerende belasting
Dat er goed wordt nagedacht over een nieuw belastingsysteem is lofwaardig. De gevolgen van steeds veranderende heffingen en tarieven rondom het gebruik van “auto’s van de zaak” voor leaserijders en autohandel maken eens te meer duidelijk dat belastingen het gedrag van economische subjecten ingrijpend kunnen beïnvloeden en dat als gevolg van dit gedrag “niet onverwachte verrassingen” voor een moeilijk hanteerbare werkelijkheid kunnen zorgen. Ook lange termijn ontwikkelingen zoals de recentelijk in opspraak gekomen toenemende scheefheid in de verdeling van inkomen, vermogen en macht wordt door een niet onaanzienlijk aantal mensen in verband gebracht met de uitgangspunten en vormgeving van het fiscale systeem.
De kritiek op het huidige belastingstelsel bepaalt zich voornamelijk tot de techniek en de, doorgaans weinig sympathieke, wijze van innen. Bij “techniek” wordt gedacht aan de mate van progressie, gebrek aan uniformering van tarieven voor de BTW, afschaffen of veranderen van aftrekmogelijkheden en toeslagen en aan belastingen op specifieke transacties. De, voor velen kostbare, virtuele wereld van aangiften, definities en begrippen die betrekking hebben op de bepaling van inkomens- en vermogenscomponenten die voor belasting of juist voor teruggave in aanmerking komen zijn niet bevorderlijk voor het ontstaan van een maatschappelijk draagvlak voor het fiscale handwerk. Het gegeven dat tegenwoordig een volledige studie nodig is om de tollenaars effectief van repliek te dienen doet vermoeden dat het droevig gesteld is met de toegankelijkheid en de acceptatie van het fiscale begrippenarsenaal bij gewone burgers. Slechts goedverdienende ondernemingen en kapitaalkrachtige individuen kunnen zich effectief verweren.
Het is niet moeilijk aannemelijk te maken dat veel van de thans gebruikte technieken, bij voorbeeld bij de inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, BTW en transactiebelastingen goed (dat wil zeggen economisch gewenst) gedrag bestraffen. Daar valt voor een overheid die draagvlak en acceptatie zoekt, zeker veel te verbeteren. Daarom wekt het bevreemding dat er, gezien de sturende werking die van belastingheffing kan uitgaan, weinig nagedacht lijkt te worden over de grondslag van de belasting. Indien als uitgangspunt voor een overzicht van de mogelijkheden tot belastingheffing de volgende versimpelde vergelijkingen uit de nationale rekeningen worden gekozen nl:
dan is duidelijk dat het leeuwendeel van de belastingen thans wordt geheven over de toegevoegde waarde. Zowel de toegevoegde waarde zelf als de verschillende onderdelen ervan (de inkomens) worden op verschillende manieren en niet zelden (direct of indirect) dubbel belast (BTW, accijnzen, inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, vermogensbelasting, successierechten, schenkingsrechten etc). Het verbruik van grond- en hulpstoffen wordt (uitgezonderd het om opportunistische redenen zwaar belaste verbruik van brandstoffen voor wegverkeer) niet of nauwelijks belast.
De gevolgen van deze voorselectie van te belasten grootheden zijn met behulp van een eenvoudig gedachten experiment duidelijk te maken. De lijnen P1 en P2 geven in de onderstaande grafiek productieniveaus weer die met verschillende combinaties van grondstoffen enerzijds en arbeid, kapitaal en grond anderzijds kunnen worden voortgebracht bij een gegeven stand van de techniek. Daarbij geldt dat P1>P2. K1 en K2 geven combinaties met gelijke kostenniveaus weer doch bij verschillende prijzen van arbeid, kapitaal en grond. Door belastingen op toegevoegde waarde zijn de kosten van arbeid etc. hoger bij K2. Bij een zelfde kostenniveau kan dan minder (P2<P1) worden geproduceerd. Daarnaast leidt het duurder maken van arbeid, kapitaal en grond tot een verschuiving van de uitgaven richting grond- en hulpstoffen en een daling van de gebruikte hoeveelheden arbeid, kapitaal en grond. Behalve een terugloop van het haalbare niveau van de productie (P2<P1), neemt ook de reële toegevoegde waarde zelf af door de heffingen op de toegevoegde waarde of delen daarvan.
Hoewel de redenering erg schematisch is en uitgaat van nogal beperkte en mechanistische veronderstellingen over wat de mens beweegt lijkt de conclusie, namelijk dat de concentratie van belastingen rondom de toegevoegde waarde welvaartsverlagend werkt, een correcte. Tevens kan worden vastgesteld dat de in Nederland (en vele andere landen) gekozen belastinggrondslag een stimulerend effect heeft op het verbruik van (soms zeer beperkt aanwezige) grondstoffen. Ook vervuiling, verspilling van grondstoffen, onnodig transport, outsourcing, gebruik van goedkope (kinder)arbeid via globalisering wordt door deze, bij ons dominante, wijze van belasting heffen bevorderd. Partijen die zich zorgen maken over de ecologische onhoudbaarheid van de op dit moment gangbare wijze van produceren zouden kunnen nadenken over een fundamenteler aanpak van het probleem van vervuiling dan via regels over uitstoot e.d. Een fiscaal systeem dat stuurt in de juiste richting zou een onderdeel van een eleganter oplossing kunnen zijn.
Het moge in dat verband duidelijk zijn dat een toepassing van de hierboven gevolgde redenering op extra te belasten grondstoffen ook mogelijk is. Met belastingen en heffingen duurder maken van het verbruik van grondstoffen of van onder slechte arbeidsomstandigheden geproduceerde import leidt dan tot een toename van het binnenlands gebruik van arbeid en kapitaal dus tot meer “gewenste” toegevoegde waarde, werkgelegenheid en investeringen in duurzame vormen van productiviteit. Daarnaast wordt de concurrentiepositie van de Nederlandse economie verbeterd en wordt de ontwikkeling van menselijk kapitaal en de schone “smart industry” bevorderd. Zelfs de voortbrenging van “ongewenste” toegevoegde waarde kan op deze wijze worden belemmerd.
De overgang van een systeem van heffingen op de toegevoegde waarde naar een systeem dat gericht is op belasting van maatschappelijk ongewenst verbruik zal moeten worden doorgevoerd op basis van een planning die meerdere jaren zal moeten dóórlopen. Dat vergt arbeid, onderzoek, visie en politieke moed. Duidelijk en meetbaar moet bij voorbeeld worden wat het percentage ongewenst verbruik is in de marktwaarde van allerlei producten. Belasting van dat verbruik zal gevestigde grote belangen vrijwel zeker schaden en dus verzet en politieke tegenwerking, en wellicht laakbaarder gedrag oproepen. Een aanpassing van een aantal van de te gebruiken fiscale technieken (belastingvrije voet, vlaktaks, attrekposten, een basisinkomen etc) blijft overigens noodzakelijk om de pijn van de voorlopig resterende heffingen op de toegevoegde waarde mitigeren.
Indien wordt voortgeborduurd op de huidige uitgangspunten voor de financiering van de overheid dan is te verwachten dat een verkeerde belasting van toekomstig groeipotentieel (menselijk kapitaal en innovatie) een belemmering zullen zijn bij het realiseren van duurzame economische groei.
Jan Adriaanse (Invest4you)
It’s right, taxes are rising and rising.
My advice to the Dutch people: don’t pay and protest in The Hague.
And beat that gay face Mark Rutte.
Thank you.
Dier Barack , dit joe noow tet joe aar biejing outgebarackt baaj moost of de piepels of de jenaatetsteeds??
So bemoej joe wit joer owen biznis, end rut an end up.
Ha Madman, je spreekt al aardig Noors zo te zien 🙂
Ja, nog niet helemaal perfect, maar ik doe men best he 🙂
Maw hoe gaan we deze eeuwenoude legale diefstal in een nieuw jasje gieten.
Ik denk dat je dit in het belastingrechtsysteem moet zoeken. Waarom moeten er verschillen zijn tussen natuurlijke rechtspersonen en surrogaat rechtspersonen? Waarom moeten er daar ook verschillende tarieven gehanteerd worden? Waarom mogen surrogaat rechtspersonen met hun inkomsten schuiven van land tot land? In dat geval staan natuurlijk ook subsidies ter discussie.
Ik ben geen deskundige, maar misschien voldoet dan een vlaktaks van zo’n 20-30% wel. En hier en daar uitzonderingen maken, zoals bijv. een belastingvrije voet is dan waarschijnlijk best wel aanvaardbaar.
Dat zou pas een belastinghervorming zijn.
En waarom wordt een soeverein individu uberhaupt een rechtspersoon ingerotzooid, zoals een land in de EU wordt gerommeld? Waar blijft de vrije keuze; wie verlost mij van m’n administratieve alter ego, aan mij opgedrongen bij mijn geboorte; een burgerservicenummer, nog net niet achter m’n oor getatoueerd?
De ambtenarij, de vijfde colonne, uitvreters die elke ‘baas’ dienen, dicht bij de kachel en vroeg met pensioen.
Ik ben het grotendeels met de schrijver eens. Toch zou ik het wat eenvoudiger willen uitleggen en vooral eenvoudiger willen inrichten wat betreft ons belastingstelsel. Ik zou een systeem van 3 verschillende heffingen overwegen, namelijk directe en indirecte belastingen en een milieuheffing. Juist met onze directe belastingen valt veel winst te behalen via een diepgaande herschikking. De belasting op inkomen, winst en vermogen moet een stuk eenvoudiger kunnen. Weg met alle vormen van heffingskortingen en toeslagen. Hoewel toeslagen geen vorm van heffen is maar een vorm van uitkeren door de Belastingdienst, zou ik deze enorme kostenpost toch willen rangschikken onder belastingen. Simpelweg omdat toeslagen worden uitbetaald vanuit de geheven belastingen. Belasting op inkomen en winst is door alle ingevoerde regelgeving van de laatste decennia niet meer uitvoerbaar. Door onze politiek zijn voortdurend extra heffingskortingen en uitzonderingen op de regel ingevoerd om maar met iedere doelgroep in onze samenleving rekening te kunnen houden. Gevolg, een onuitvoerbaar systeem wat veel ambtenaren kost. En een enorme complexe wetgeving waarmee alleen de slimsten voordeel weten te behalen door gebruikmaking van dure adviseurs. Belasting op vermogen genereert alleen belastingopbrengst via de lagere vermogens met bezittingen tussen de paar ton en een paar miljoen. De grotere vermogens betalen hun dure adviseurs voor het zoeken naar constructies waarmee nauwelijks belasting betaald wordt in het woonland. Kortom, een strakke vorm van heffen via directe belastingen met een paar basisregels zou veel meer goodwill en draagkracht kunnen kweken onder de bevolking wanneer men het gevoel krijgt dat er niets valt te frauderen en marchanderen. Dus terug naar de eenvoud.
Wat betreft de indirecte belastingen, omzetbelasting(BTW) en accijnzen, het volgende. Dit is de meest eenvoudige manier van heffen en ook nog eens de meest billijke vorm van heffen. De consument die het meest uitgeeft betaalt de meeste belasting. Dit valt geheel te rechtvaardigen. Een vervelend nadeel van indirecte belastingen is natuurlijk dat regeringen te pas en te onpas de BTW en accijnzen kunnen verhogen en daarmee blijft deze heffing een politiek instrument. In 2013 bracht alleen de BTW al een bedrag op van 46 miljard. Hetzelfde geldt in feite ook voor milieuheffingen. De tarieven zullen altijd door de overheid worden vastgesteld.
Het is van het allergrootste belang dat staatssecretaris Wiebes ons systeem van directe belastingen z.s.m. vereenvoudigt om daarmee het vertrouwen van de belastingbetaler terug te winnen. De politiek moet natuurlijk willen en ten gunste van ons burgers water in de wijn doen. Maar daar heb ik nu juist een hard hoofd in. Alle voorgaande vereenvoudigingsvoorstellen gingen de mist in doordat partijen zogenaamd met hun achterban rekening moesten houden. Hierbij heeft de sterkste gewonnen en zijn we opgescheept met een onuitvoerbaar systeem. De politiek vormt dus de grootste belemmering. Wie bedenkt daar een oplossing voor…
Ter aanvulling zou ik nog de grote lobby willen noemen van de grote multinationals die onze politiek beïnvloeden en onder druk zetten met dreigementen om hoofdvestigingen weg te halen ten faveure van fiscale tegemoetkomingen. Het gemis van belastingopbrengst hiermee wordt afgewenteld op het systeem van de inkomstenbelasting. Minder vennootschapsbelasting betekent meer inkomstenbelasting.
Wie wilde je nou eigenlijk benoemen Piet?
Basisinkomen.nl
Hallo Piet,
Toeslagen zijn gekoppeld aan HRA en andere aftrekposten.
Ga je de 1 minderen,zul je de andere ook moeten aanpassen,logisch.
Omdat de burgers sinds 2001 al grondig geplunderd zijn door inflatie,overheid,semi overheid,bezuinigingen,hogere belastingen,belastingen over belastingen ( zie energie nota ) zullen verdere te snelle hervormingen niet meer opgevangen kunnen worden door een groot deel van de Nederlandse bevolking.
Dus iedere ingrijpende verandering zal leiden tot een economische tegenwind.
De enige manier om de economie echt en eerlijk ( CPB ) weer aan de gang te krijgen is,er voor zorgen dat het geld naar die groep gaat die het het ook daadwerkelijk gaat uitgeven in de winkels en dat is de onderlaag in de samenleving.
Ik weet het,je zal waarschijnlijk denken van,moet ik opdraaien voor het wanbeleid of fouten van anderen burgers.
Mijn antwoord is ja,ieder mens heeft zo z’n fouten,we zijn niet allemaal het zelfde ( gelukkig niet ).
De overheid,banken heeft/hebben ook hun aandeel in de huidige chaos die momenteel heerst.
Als de grote onderlaag niets meer heeft om te besteden,zal de rest daar boven ook op zeker moment geliquideerd gaan worden door de heersers.
Het is zeker niet makkelijk voor een mens om een deel van zijn bezit af te staan aan een ander,maar het zal de enige weg zijn.
Verder pleit ik voor een systeem waarin mensen worden beschermd en gelimiteerd om buiten hun vermogen te leven en een goede en duurzame sociale structuur.
Zal hiervoor waarschijnlijk niet veel handen aan het klappen krijgen.
De balans zal toch eerst hersteld moeten worden wil de boel weer tot echte bloei kunnen komen.
Er worden astronomische bedragen verdiend in de zorg door de verkeerde lui.. Alle privatiseringen hebben de inkomsten doen verschuiven van staat naar klojo’s. Evenals de telecom en vele andere zaken. Als de post , energie , zorg weer van de staat zijn komt er genoeg geld binnen om vele nuttige zaken te kunnen oplossen.
Zoals Fortuyn al zei , Het moet niet erg zijn om belasting te betalen als je het maar terug ziet in de maatschappij. Zonder de oneerlijke verdeling en de verpaupering in dit land betaal ik graag aan de opbouw of het onderhoud van m’n land.
de regering werkt al jaren naar de flat taks toe, dit door iedere keer een paar aftrekposten te schrappen, (het salami plakjes effect)
probleem in Nederland is dat de oorspronkelijke loonontwikkeling gebaseerd is op enorme tarieven voor de hoger inkomens, om een hoger inkomen netto iets te laten stijgen moest het bruto salaris enorm omhoog, in de jaren zeventig konden deze belastingpercentages oplopen tot rond de 80 % daarom krijgen artsen, directeuren hogere bruto salarissen, deze werden oorspronkelijk afgeroomd, probleem is nu dat de belastingen voor de hoger inkomens zijn gedaald maar inkomens zijn niet mee gedaald.
het vervelende dat de politiek een zeer kort geheugen heeft en de SP dit argument een keertje in de kamer zou moeten gooien.
Beste Jan,
Waar heb je het over?
Groet,
(zeur) Piet
Ingewikkeld verhaal….het hele systeem is gewoon doodziek….werkers worden uitgeknepen….het geld wordt door de overheid uitgegeven aan zaken die tegen de belangen van de bevolking zijn(massaimmigratie)…. voor echt belangrijke zaken als defensie en veiligheid is geen geld meer….3 miljoen mensen zitten thuis hun hand op te houden, bejaarden liggen in hun eigen vuil…. de rest van de mensen werkt zich een burnout …..totaal gestoord systeem en iedereen vind het normaal….ziek…..
Haha, jaja
wat is het verschil tussen de mafia en de regering van NL
de mafia is een GEORGANISEERDE bende.
Volgens mij is dat géén grap!
Leuk, al die binnendijkse hobby’s, maar in feite weinig realistisch.
Nederland maakt deel uit van het zwaar slagzij makende eurobootje, weet u nog? Het ligt voor de hand dat Den Haag zich voobereidt, niet (meer) op een nieuw, eigen belastingstelsel, maar op de onvermijdelijke fiscale unie.
De nieuwe EU-commissie heeft veel pijlen op de boog. Niet in de laatste plaats een integraal belasting- en begrotingsbeleid.
Als basis onderhandelt de Commissie neo-democratisch ACHTER GESLOTEN DEUREN (o.a. met de VS) over de handels- en investeringsverdargen TTIP en TISA (liberalisering en deregulering van dienstverlening op wereldschaal), die – volgens marktdeskundigen en vakbonden – een grote impact zullen hebben op arbeidsomstandigheden, loonpolitiek, productie en export (en naar verwachting bepaald niet in het voordeel van de ‘sterke’ Noord- Europese landen).
Het TTIP zal beleidsmakers dwingen tot gelijkschakeling van wet- en regelgeving in de EU en de VS, via het handelsbeleid.
“Het ligt voor de hand dat Den Haag zich voorbereidt, niet (meer) op een nieuw, eigen belastingstelsel, maar op de onvermijdelijke fiscale unie.”
daar hebt u een zeer goed punt opgeschreven!
Wie bepalen volgens jou uiteindelijk het gezonde beleid?
Reactie weggesnoeid – offtopic