Ingezonden artikel | De ABN AMRO heeft onlangs een bijdrage geleverd aan het programma De Schuldvraag van Tros Radar omdat zij deel willen nemen aan het publieke debat. Antoinette Hertsenberg interviewde hiervoor Han de Jong, hoofdeconoom van de ABN AMRO.
Op 2 januari liet de bank echter weten dat zij, na het zien van de documentaire, van mening waren dat TROS Radar de financiële sector te eenzijdig belichten en daarom het volledig interview online hebben gezet. Uiteraard zijn wij Han de Jong dankbaar voor zijn bijdrage aan het debat. Toch willen wij wat kritische noten plaatsen bij een aantal uitspraken van de hoofdeconoom:
“Banken creëren geen geld uit het niets”
De Jong claimt dat banken geen geld uit het niets creëren omdat de ‘balans van een bank altijd in evenwicht moet zijn’. Dat argument snijdt echter geen hout. Wanneer een bank namelijk nieuw geld creëert d.m.v. het verstrekken van een lening ontstaat er op de linkerzijde van de balans een vordering van de bank op de klant en aan de rechterzijde een deposito van de klant met een gelijkwaardig bedrag. Oftewel, zodra er nieuw geld gecreëerd word dan word de balans van de bank aan beide zijde met een gelijkwaardig bedrag opgehoogd en blijft de balans dus altijd in evenwicht.
“De geldhoeveelheid wordt gereguleerd door de ECB”
De Jong geeft aan dat het reguleren van de geldhoeveelheid een taak is van DNB en de ECB. Wat hij niet aangeeft is dat de instrumenten die deze instellingen hebben om de geldhoeveelheid te reguleren niet effectief zijn. Zo kunnen liquiditeitsratio’s omzeild worden doordat banken eerst leningen verstrekken en achteraf pas op zoek gaan naar de reserves. Indien er achteraf een tekort blijkt te ontstaan op de interbancaire markt dan is de centrale bank (mede gezien haar mandaat) genoodzaakt om bij te springen om de stabiliteit van het systeem te waarborgen en te voorkomen dat de rente op de interbancaire markt enorm oploopt. Kapitaalratio’s kunnen op hun beurt weer omzeild worden door de uitgifte van nieuwe bankaandelen, opstrijken van winst, en securitisatie. Ook het aanpassen van de rentestand om zo het leengedrag in de economie te beïnvloeden is alleen effectief bij de kortetermijncyclus en niet bij de langetermijncyclus.
“Het systeem is stabiel geweest”
De Jong claimt dat er vanaf 1980 sprake is geweest van een behoorlijke financiële stabiliteit. Wat hij zich blijkbaar niet lijkt te realiseren is dat er tussen 1970 en 2010 er 145 landen waren met een bankencrisis, 208 landen met een monetaire crisis en 72 landen met een staatschuldencrisis. Gemiddeld één crisis per maand!
“Overmatige geldcreatie een effect van concurrentie”
De Jong geeft aan dat concurrentie één van de oorzaken is voor toenemende geldcreatie. Banken zijn gewoon commerciële instellingen en indien zij een lening kunnen verstrekken waarvan zij denken dat deze rendabel is dan doen zij dit gewoon. Banken willen zoveel mogelijk marktaandeel (ondanks dat er sprake is van een oligarchie), moeten aandeelhouders tevreden houden en bonussen zijn natuurlijk ook een stimulus voor de bankmedewerkers om zoveel mogelijk kredieten uit te zetten. Natuurlijk zijn er ook banken die naast rendement ook andere factoren mee laten wegen bij hun kredietverstrekking (bijv. duurzame en/of ethische investeringen, stimuleren van lokale economieën etc.) maar uiteindelijk moet een lening ‘gewoon’ rendement opleveren, dat is hun zakenmodel. Je kunt je dan ook afvragen of het verstandig is om commerciële instellingen het privilege toe te laten om geld te creëren.
“De belastingbetaler heeft financiële stabiliteit gekocht”
De Jong is van mening dat de belastingbetaler financiële stabiliteit heeft gekocht door het overeind houden van de bank. Echter geeft hij vervolgens aan dat de geschiedenis bol staat van crisis en financiële bubbel en dat er vanzelf wel weer een nieuwe crisis uitbreekt. Oftewel, dit financiële systeem is van nature procyclisch.
“Beloningsbeleid speelt geen rol bij excessieve kredietverlening”
De Jong geeft in eerste instantie aan dat het beloningsbeleid geen rol heeft gespeeld bij de excessieve kredietverlening. Echter bij de vraag welke maatregelen de bank heeft genomen om een soortgelijke situatie in de toekomst te voorkomen geeft hij o.a. aan dat de bank haar beloningsbeleid sterk heeft aangescherpt.
“Financiële bubbels zijn geen piramidespel”
Antoinette vertelt de Jong dat financiële bubbels ook wel vergeleken worden met een pyramidespel. De Jong geeft aan dat hij het hier niet mee eens is. Echter zoals Dirk Bezemer in de documentaire terecht stelt is dat de groei op bepaalde markten word gedreven door de instroom van nieuwe leningen. Oftewel, de instroom van nieuw geld houdt het rendement in stand en er is dus een steeds bredere basis geld nodig om de boel gaande te houden.
“We gaan minder groeien als we onze schulden afbouwen”
De Jong geeft aan dat we minder gaan groeien indien we onze schulden afbouwen. Dit is niet meer als logisch. Geld komt in het huidige systeem namelijk in omloop als schuld en verdwijnt zodra schulden worden afbetaald. Indien we alle schulden in onze economie in één keer zouden ‘terug’ betalen aan de banken dan zou er bijna geen geld in omloop zijn (maar nog wel wel een enorme schuldenlast, namelijk alle uitstaande renteschulden). Schulden en economische groei hoeven echter niet hand in hand te gaan. Economische activiteit kan ook gegenereerd worden door simpelweg schuldvrij geld in omloop te brengen.
Een daar was ineens een bankrun…
http://deutsche-wirtschafts-nachrichten.de/2014/06/20/bank-run-in-bulgarien-zentralbank-muss-eingreifen-und-sparer-beruhigen/?utm_content=bufferbbb6a&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer
Als ze geld uit het niets kunnen creëren…waarom zijn er dan bankruns? Vraag ik mij ineens af 😉
simpel: als de bank slechts 10% aanhoudt van alles wat het heeft uitgeleend (gecreëerd) , dan meent men simpelweg dat wie het eerst komt, het eerst maalt.
Op=op
een sukkeldrafje legt het dan af tegen een run…
Sterker, ivet, als datgene wat men ‘aanhoudt’ als reserve naar werkelijke waarde in de Telegraaf wordt geportretteerd, heeft het dan nog wel zin om naar de pinautomaat te rennen? Je moet die belofte tenslotte, samen met vele anderen, vervolgens nog omzetten in hard assets?
Kan straks niet meer, een bankrun. Cash wordt afgeschaft. Je schijnt nu al nauwelijks meer cash bij de bank te kunnen opnemen.
Vergeet de term ‘bankrun’. Wat we binnenkort wel gaan meemaken is een PENSIOENRUN.
Want de pensioenen worden binnenkort vrijgegeven om de onderwaarde van woningen te verrekenen.
En dan kan je maar beter vooraan in de rij gaan staan…
.. goed gevonden..pensioenrun
Alleen de pensioenrun gaat van Overheid Bank Eu ECB uit i.p.v. de burger.
Pensioeninname -Pensioenopname-Pensioenverdwijning.
Zie hier:
http://www.dagelijksestandaard.nl/2014/06/imf-wil-spaargeld-en-pensioen-afromen
Met een druk op de knop wordt al dat pensioengeld van gejat.
Maar he, dat penetreren van de kringspier schijnt zo’n aangename ervaring te zijn, dat de mensen daar steeds meer van willen.
Wat ook gaat gebeuren. U wordt straks volledig uitgewoond door het grootbedrijf.
Dus al die gedurende jaren betaalde pensioenpremies bleken niets anders dan belastingbetaling te zijn geweest.
Tenzij je het pensioen nu meteen opneemt. Maar dat schijnt lastig te zijn:
http://www.mijngeld.nl/pensioen/pensioen-afkopen-hoe-en-wanneer
Dus, tsja, pleitte… Maar dat vindt niemand dus erg. Diep van binnen zijn de mensen masochisten en willen ze niets anders dan diep vernederd worden. Wat dat betreft leven we in prachtige tijden!
Omdat slechte kredieten van de het Tier-1 kapitaal ( Uw spaargeld dus ) van de kredietverlenende bank dient afgetrokken te worden en als dat op is, dan ben JIJ je spaargeld KWIJT. Wist U dat de meeste EU banken werken met een Tier-1 ratio van minder dan 4%? Er hoeft echt niet veel mis te gaan dan ….
Je percentage klopt met d 1:25-leverage die de europese banken nog steeds (met gemak) aanhouden-gn-gnnnn …
Mensen in deze posities zijn nu eenmaal meer diplomaat dan inhoudsdeskundigen.
“When things get serious, you have to lie”
Dat is een goeie Gaengphed. Geld wordt gecreëerd op basis van vertrouwen omdat er verondersteld wordt dat je je lening, in welke vorm dan ook, binnen de afgesproken termijnen terugbetaalt. Dus op basis van vertrouwen. Als de omstandigheden ineens veranderen en het terugbetalen houdt en masse op valt het vertrouwen weg en zal het systeem in elkaar lazeren. In het geval van een bankrun hebben alleen de voorsten in de rij chartaal geld en de rest kan er naar fluiten. Bovendien heb je nog de Noodwet Financieel Verkeer die een plotselinge kapitaalvlucht aan banden legt. Ik ben zelf geen econoom dus er zullen velen hier anders over denken. Ik denk dat ik u dit niet allemaal hoef uit te leggen.
Dus als ik maar ergens bijhoudt, dat ik ooit ergens 20 briefjes van 50 euro vernietig, dan mag ik best vals geld drukken.
Zilverrun Nu…Voor zilver was ik nog positiever dan voor goud. Ik stelde dat de koers van de zilverprijs nog harder omhoog zou gaan dan die van goud. Ook dit bleek een juiste veronderstelling. De grafiek hieronder laat zien dat sinds begin juni de prijs is gestegen van 26 naar 34 dollar: ongeveer 35%!
https://www.doijerkalff.nl/marktnieuws/singapore-opent-futuresmarkt-voor-goud/2014/06/25/
Het geld om een woning te kopen bestond niet. En nu ineens wel. Daarom is economie een waardeloze wetenschap; de waarheid wordt naar de hand gezet van de politiek.
Overigens moet schuld exponentieel toenemen om het systeem overeind te houden, en nog iets; als die ‘andere kant van de balans’ naar marktwaarde wordt geprijsd, werkelijke marktwaarde, vraag en aanbod dus, blijkt de zaak ineens minder in balans te zijn dan in de wildste dromen van de ‘econoom’.
Groei uit schuld is ‘geld’ uit toekomstige beloften; groei en DUS uw arbeid, het is een greep uit de kassa van het beloofde land.
“Daarom is economie een waardeloze wetenschap”
Daar beginnen ze nu zelf ook langzaam achter te komen –>
http://www.trouw.nl/tr/nl/4504/Economie/article/detail/3679214/2014/06/26/Een-gedragscode-voor-economen-met-gratuite-meningen.dhtml
Met dien verstaande dat het woord ‘gratuite’ op z’n FRANS moet worden verstaan, en dus NIET op z’n nederlands ‘grais’, maar ‘zinloos’.
‘Violence gratuite’ hier in FR betekent hetzelfe als ‘zinloos geweld’.
Maar dit ’terzijde’ hihi …
‘gratis’ met een ‘T’ bedoelde ik dus, en niet ‘grais’ 😉
Grais neigt naar graaien dus zoi gek nog niet, KTM. Als Nederlanders maar ook iets gratis kunnen krijgen graaien ze en masse, oeps! Ook FRANS. Frans is wel een taal waarin je zaken duidelijker kunt uitleggen en het is goed te begrijpen.
“Groei uit schuld is ‘geld’ uit toekomstige beloften; groei en DUS uw arbeid, het is een greep uit de kassa van het beloofde land.”
Kan ook moeilijk anders. Voor groei moet je investeren. Dat betekent uitgaven doen waar eerst nog geen inkomsten tegenover staan. En dat betekent weer dat er schulden aangegaan moeten worden.
Exact. En door haar exponentiele karakter teert men in op de toekomst; het naar voren halen van consumptie.
Hedge accordingly.
Niet per se lijkt me. Met een investering vergroot je de toekomstige productiecapaciteit en daarmee de mogelijkheid om het inkomen te verdienen waarmee je de rente moeiteloos kan betalen. Voorwaarde is dan wel dat er gerekend wordt met een realistische rentevoet en daar ligt misschien wel mijn grootste bezwaar tegen fractioneel bankieren: ’t is uiteindelijk rentemanipulatie, omdat door deze manier van bankieren het aanbod van krediet groter wordt dan de besparingen.
Helemaal mis gaat het als er schuld wordt aangegaan voor niet productieve bestemmingen, bijvoorbeeld om huizen- of aandelenponzi’s te financieren.
Er is exponentieel steeds meer schuld nodig om de lopende schulden te kunnen dragen, een constante groei uit schuld betekent simpelweg steeds meer schuld —>> exponentieel, daar zit het geniep.
http://2.bp.blogspot.com/-zJtvMJgVwW8/Tsr_dZhBW_I/AAAAAAAAAp0/W22Q0xVpgdA/s1600/US_National_Debt_Chart.gif
Alles moet exponentieel sneller groeien, gdp, brandstofgebruik, populatie, consumptie. Onmogelijk Rocksan, de groeigedachte gaat nooit samen met een op schuld gebaseerd systeem; het is ontworpen om uiteindelijk te falen. Net als haar honderden voorgangers.
Nog iets, door faillisementen verdwijnt ‘bad debt’ uit het circuit en neemt de hoeveelheid schuld af; goede, en dus betaalbare, schuld blijft bestaan, een gezond proces. Niet naar mijn persoonlijke definitie van gezond, maar afijn….
En die defaults vinden niet plaats door de interconnectedness van alles; globalisering en 1,2 triljoen aan derivaten. Zodra er 1 domino valt gaan ze allemaal, zeker met een papieren economie 4x zo groot als de ‘echte’.
De eerste domino mag niet vallen en zo wordt goed geld uiteindelijk altijd verdreven door slecht geld.
http://en.m.wikipedia.org/wiki/Minsky_moment
En vooral deze:
http://www.oftwominds.com/blogaug12/self-destruct8-12.html
Hedge accordingly.
😉
“En die defaults vinden niet plaats…….”
Absoluut. Daarbij, alles is gesecuriseerd, dus iedereen kan de illusie koesteren dat ie liquide is en tijdig weg kan duiken voor kredietrisico’s. Derivaatje erbij en je ben ook nog eens beschermt tegen de prijsrisico’s. En als niks meer helpt springen de centrale banken bij. Begrijp best dat de rente door de vloer gaat; de risico’s in de papieren economie waren nog nooit zo klein. Zolang de muziek blijft spelen.
Als de productie (=inkomen) exponentieel meegroeit zie ik geen probleem in de schuldgroei, …..tenminste zolang je niet tegen de fysieke grenzen van natuurlijke hulpbronnen oploopt.
Heel goed! En waar staan we nu?
Daar weet ik te weinig van, maar het laaghangende fruit lijkt inmiddels wel zo’n beetje geplukt. Voor steeds meer mensen steeds meer gaan produceren ligt dus …eh wel een beetje moeilijk denk ik.
Concentreer je daarop. Dat is m.i. de clou.
Volg deze eens:
http://srsroccoreport.com
En
http://beyondjimwillie.blog.com
Het tijdperk van het rekken van de status quo met papieren kunstgrepen loopt ten einde, met als gevolg een meer lokale ‘fysieke’ economie. De transitie periode zal niet geheel vlekkeloos verlopen….
En trek je eigen conclusies, niet de mijne.
Pas op Rocksan en Houtskool! Jullie zijn zelf aan het nadenken over hoe het “systeem” in elkaar zit en jullie zitten er akelig dichtbij in deze discussie. Zolang het creëeren van schuld op deze manier doorgaat zal de derivatenberg progressief groeien. En wat is er nou betere munitie voor een oorlog dan derivaten?
Daar weet ik te weinig van, maar het laaghangende fruit lijkt inmiddels wel zo’n beetje geplukt. Voor steeds meer mensen steeds meer gaan produceren ligt dus …eh wel een beetje moeilijk denk ik.
Concentreer je daarop. Dat is m.i. de clou.
Volg deze eens:
http://srsroccoreport.com
En
http://beyondjimwillie.blog.com
Het tijdperk van het rekken van de status quo met papieren kunstgrepen loopt ten einde, met als gevolg een meer lokale ‘fysieke’ economie. De transitie periode zal niet geheel vlekkeloos verlopen….
En trek je eigen conclusies, niet de mijne.
Pas op Rocksan en Houtskool! Jullie zijn zelf aan het nadenken over hoe het “systeem” in elkaar zit en jullie zitten er akelig dichtbij in deze discussie. Zolang het creëeren van schuld op deze manier doorgaat zal de derivatenberg progressief groeien. En wat is er nou betere munitie voor een oorlog dan derivaten?
Niet eens met dit artikel.Een schuldenberg creeeren , zoals banken o.a. doen, is onrendabel investeren door de schuldenaar en rendabel voor een bank.Het risico van schulden creeeren is inmiddels verlegd naar de belastingbetalers, zie de zgn crisis van nu.Als je de bank splits in een commerciele zakenbank , met alleen risisco voor de investeerders en niet voor de belastingbetalers, heb je een groot probleem minder , en kun je het andere gedeelte van de bank als systeembank laten functioneren voor de geldomloop, puur functioneel zonder ri s ico dus voor de belastingbetaler.De huidige garanties door overheden is speculatie en megawinsten in stand houden op kosten en risico van de belastingsbetaler, ongehoorde slavernij dus!
Zo is het maar net Carthago en nutsbanken kunnen heel eenvoudig functioneren met normale mensen met bijbehorende normale beloning.