Het spijt me, dit is geen vrolijk verhaal, toch dient het verhaal verteld te worden. Het is namelijk een verhaal dat te weinig belicht wordt in de media. Na een dag van economisch ongerief, waarbij de spreads tussen Duitse obligaties aan de ene kant en Spaanse en Italiaanse obligaties aan de andere kant steeds verder divergeren rijst steeds meer de vraag of en hoelang de Euro nog kan doorgaan.
Nu de financiële markten steeds minder vertrouwen lijken te krijgen in een voortgang van de Euro in zijn huidige vorm, kijkende naar de wisselkoersen van de Eur/Chf en zelfs de Eur/Usd, lijkt zelfs in een deel van de academische wereld het besef door te dringen dat een economisch armageddon mogelijk dichter bij ligt dan gedacht.
De verdeeldheid onder de verschillende landen lijkt zo groot dat een oplossing verder weg is dan ooit tevoren. Speculeren over de toekomst van de eurozone is gevaarlijk en dient doordacht te gebeuren, maar bij verder oplopende spreads dient er wel degelijk nagedacht te worden over hoe men verder moet gaan. Zoals al eerder te lezen was op Biflatie.nl, moet het Europese noodfonds mogelijk worden verhoogd naar 1500 miljard euro. Dit is echter wederom een tijdelijke oplossing. Zeker als je kijkt naar de bedragen die in de komende tijd nog moeten worden opgehaald.
Spanje hoeft ‘slechts’ 44 miljard euro op te halen de rest van het jaar, maar Italië moet maar liefst 220 miljard euro ophalen, wat dus een mogelijke verklaring voor de enorme stijging kan zijn. Aandelen van Italiaanse banken vallen met enorme percentages en daarnaast is de handel in ’s lands grootste bank, Unicredit, al meerdere keren stilgelegd. Men raakt zo in paniek dat er in Italië is geprobeerd een verbod op te leggen voor het ‘naked short selling’ van Italiaanse obligaties. Effect had het echter niet, op dit moment doet een Italiaanse 10 jaars obligatie bij 6% (en een Spaanse zelfs 6,25%). Tel daarbij op dat de Italiaanse minister van Economische zaken, Tremonti, op dit moment hevig onder vuur ligt vanwege affaires en ook al niet geliefd is bij premier Berlusconi, die vindt dat er te hard bezuinigt wordt en het liefst de belastingen wil verlagen. Dat de financiële markten dit onmiddellijk zouden afstraffen beseft Tremonti dan ook waardoor hij zich gedwongen voelt om te blijven (‘Berlusconi moet oppassen. Als ik val, valt Italië en als Italië valt, valt de euro.’).
Het is dus de vraag hoelang deze bizarre situatie kan voortduren. Het veelkoppige schulden monster kan op elk moment in bijna elk land opduiken en is er dan ook bij bijna elk euro land wel een reden te vinden waarom het land op termijn insolvabel is. Griekenland, Portugal en Ierland zijn al vaak genoeg besproken. Maar de problemen op de Spaanse huizenmarkt[5], de Italiaanse onzekerheid maar ook de politieke onrust in Belgie, kan binnen no time leiden tot een enorme stijging in de spreads.
De komende weken zullen dus van essentieel belang zijn voor de eurozone. Het lijkt er dan ook op dat leiderschap en vertrouwen van groot belang zullen zijn om de crisis te bezweren. En dan hebben we het niet over de tweede stress test waarbij waarschijnlijk alle Italiaanse banken zonder kleerscheuren bij de finish zijn gekomen. Een val van Italië zal op de CDS market vermoedelijk 5 keer zoveel kosten als de van de Amerikaanse investeringsbank Lehman Brothers. De exceptionele maatregelen die toen genomen werden voor de vlucht naar voren zijn nog steeds in werking en dus is de vraag wat er nog meer uit de kast gehaald kan worden om het systeem niet om te laten vallen.
Ruben van der Gun
Is dit nu wat de Bilderbergers afgelopen juni bekokstoofd hebben? En zijn de financiële markten ook in handen van de Illuminati?
Beste Ruben,
Bedankt voor uw artikel, goed geschreven. Ik hoop dat het allemaal zal gaan meevallen maar ik vrees met u het ergste.
Wat is, na het lezen van de onheilspellingen, nu een gedegen alternatief om je ervan te verzekeren dat je er nog redelijk financieel onbeschadigd uit kunt komen, zijn fysiek goud en zilver momenteel de enige’stootkussens’?
Vr.gr.
Henk
@Ruben. Prima artikel.
Dat zoiets als een economische collapse er binnen nu en een gerede tijd aan zit te komen is mij volstrekt duidelijk. Dat Italie nu volgt is het logische gevolg. Ik denk dat ze nu nog een keer alles uit de kast proberen te trekken en nogmaals weer langs de belastingbetaler langs gaat om Italie te bail-outen. Zo zou men o.a. bereid kunnen zijn om kleinere zaken op te offeren voor Itaiie, kan men nogmaals met de bedelpot langs de belastingbetalers gaan, …
Maar duidelijk is dat dit alleen weer uitstel is. Ondertussen neemt het draagvlak voor Europa en het vertrouwen in de politieke leiders steeds verder af, gezien de bevolking door heeft dat dit een heilloze weg is. Maar dit is meer op gevoel gebaseerd dan op ratio. De bevolking weet niet wat er exact aan de hand is en wat de mogelijke gevolgen zijn van een mogelijke crash zijn. En ondertussen zie je het nationalisme en wantrouwen in de politiek bijna overal weer opduiken.
Maar buiten Italie, België zijn er nog veel meer lijken in de kast en ik durf te zeggen dat de huizenbubbel in NL er een van is.
Dat een collapse binnen niet al te lange tijd gebeurt is wel duidelijk. Dat een mogelijke collapse in het najaar KAN gebeuren is mij ook volstrekt duidelijk. Ik heb op deze site ook een artikel geschreven waarin ik het gebeuren in het voorjaar heb vergeleken met die van 2008. (http://biflatie.nl/artikelen/58-crisis/11667-zijn-de-revoluties-voorbode-voor-een-volgende-crisis). Maar ondertussen krijg ik steeds meer het gevoel dat men nog een potje de boel verder nog kan pamperen. Dit omdat er letterlijk (bijna) niemand belang heeft bij een collapse, maar uiteindelijk zal dit piramide systeem inelkaar storte en en de groeibubbel leeglopen.
Maar wat de gevolgen van zo een collapse kunnen zijn is minder duidelijk. Het kan varieren van het wegvallen van alle fiat geld een bezittingen (pensioenen, spaarrekeningen, verzekeringen, ….) tot een volledige collapse, waarin de olietoevoer, transport etc tot stilstand komt met hongersnoden tot gevolge. Dit laatste zal men wel koste wat het kost proberen te voorkomen, maar zeker van de intenties van de politici kan je echter nooit zijn.
@3
Hoe zie jij een scenario zich ontvouwen waarin het wegvallen van “alleen” fiatgeld niet een op zijn minst kortstondige stilstand van transport tot gevolg heeft. (die de voorraad van een halve dag in de supermarkten ruimschoots gaat overschrijden)
Ik vrees namelijk dat dit alles niet los van elkaar te zien is. Het probleem van fiat geld is dat het in wezen geen geld is maar krediet. We leven momenteel daarom ook in een kredietcrisis, m.a.w. we vertrouwen elkaar niet meer. Voor handel heb je vertrouwen nodig. Niet op de laatste plaats omdat men elkaar nu in vertrouwen betaald.
ik bedoel te zeggen bij het wegvallen van vertrouwen (daarin inbegrepen digitaal of papieren geld) gaat niemand elkaar meer wat leveren.
Verder vrees ik dat hier ook geen soft landing in mogelijk is. Zodra het vertrouwen echt weg is zal het zeer snel gaan been ik bang. Ik kijk elke morgen als ik wakker wordt als eerste of de euro en de dollar nog bestaan….
@4 Moeten we maar massaal geld van de bank gaan halen vanwege de Europese onrust? Ik denk dat de totale meltdown echt heel snel kan gaan en dat er bij wijze van spreken bijv. morgen helemaal geen geld meer is. Dan valt alles stil: de nutsvoorzieningen, de bevoorrading van winkels, banken die omvallen, enz. Gevolg een enorme maatschappelijke chaos die vele malen erger zal zijn dan welke bezuiniging op de publieke dienstverlening dan ook. Stel dat morgen de boel instort, kunnen de mensen op de camping en in hotels dan nog wel terug?
@1, ik geloof eigenlijk nauwelijks in een vooropgezet plan. Meer in het gebrek van deskundigheid en leiderschap van onze leiders.
Dat ik denk dat er een hoop gaat veranderen is zeker waar, maar hoe snel dit gebeurd wordt eigenlijk bepaald door het optreden in Brussel. Financiële markten worden alleen steeds onrustiger zodra er niks concreets besloten wordt. Dit gebeurd nu al een paar weken en zo gaan ze steeds meer twijfelen aan de kredietwaardigheid van landen. Had men eerder knopen doorgehakt, dan had er veel meer tijd over gegaan voordat men deze rente percentages had gezien. Nu raakt alles in een stroomversnelling. Dat het vandaag meevalt komt alleen door het ingrijpen van de ECB of de chinezen (welk van de 2 is nog onduidelijk)
Wat wij als normale stervelingen moeten doen is onduidelijk maar ik vind dat als je je ogen ervoor opent en open staat voor veranderingen al de helft van het werk hebt gedaan. Niemand komt graag voor onaangename verrassingen te staan, en iedereen heeft tijd zat om zich naar eigen inzien daarin voor te bereiden.
@4 Dat het geld door schuld op de markt wordt gebracht is mij allang bekend. Dat voor handel vertrouwen nodig is heb je volledig gelijk in. – Ik heb het over een situatie waarin metname de financiële dienstverlening inelkaar stort zonder het geld 100% eraan gaat. Is zoiets reeel? Denk van niet echt en daar heb je zeker een goed punt, maar er zijn meer gekke dingen gebeurt.
De kans dat als het echt misgaat dat je van het ergste uit mag gaan is idd reeel te noemen. In mijn artikelen heb ik ook meer dan eens gewezen op de noodzaak van voedselsouveraniteit; juist omdat ik serieus rekening hou met een worse case senario.
@6 Idd. incompetentie, winstzucht, een fundamentalistisch religieus geloof in de neoliberale groei-economie en de angst door een slecht bericht kiezers te verliezen maakt dat de politici alles verkeerd doen wat ze verkeerd kunnen doen. En hier kunnen zeer grote brokken van komen.
Ik denk dat Europa de beperkte middelen die het heeft, nu wil bewaren om de grotere landen (Italie, Spanje e.d.) overeind te houden. Men ziet nu eindelijk in dat het voor Grieken land een kansloze missie is, en dat het zonde is om er nog meer geld aan te verkwanselen. Voor Griekenland waarschijnlijk een gedeeltelijke default dus.
De volgende vraag is hoe het met Italie, Spanje, en evt Belgie zal gaan. Ik denk dat het antwoordt op die vraag bepalend zal zijn voor de toekomst van Europa en de Euro.
Gaat één van de landen plotseling in default dan betekend dat ook een plotseling einde van de huidige Euro. De economische rotzooi die dan ontstaat zal met geen pen te beschrijven zijn. Het is dus hopen dat het allemaal gecontroleerd en stap voor stap zal gaan.
Ik denk en hoop ook, dat onze collaps over een langere periode uitgesmeerd zal zijn. Waarbij wij hier in Nederland nog altijd beter af zijn dat de meeste zuidelijke EU landen.
Onder tussen is er het risico dat er toch ‘
iets’ onverwacht spaak loopt. Willem Midelkoop heeft het mooi beschreven: “ongelukken kunnen altijd gebeuren”.
Het zal duidelijk zijn dat het risico op een snelle en ongecontroleerde collaps de afgelopen 100 jaar niet zo groot geweest is als nu.
Voor mij en mijn gezin getekend dit dat we ons hierop voor bereid hebben. Financieel en praktisch. o.a. voor minimaal 3 maanden voedsel e.d. inhuis.
@3
@4
Laat die huidige Euro maar vallen, en liefst zo snel mogelijk, nieuwe euro zo snel mogelijk introduceren gevormd door de ‘sterke’ landen. Nu handelen: nicht quatschen , machen!
Onmiddellijk: Italië, Griekenland, Portugal, Spanje, Ierland, België en misschien nog wat zwakke broeders die ik nu niet zo snel kan noemen niet meer steunen en uit! de (oude) euro.
Zal blijk geven van daadkracht waar investeerders vertrouwen uit kunnen putten, want inderdaad: vertrouwen is de key factor van alles.
Zo krijg je vertrouwen terug, kost gigantisch
veel geld maar uiteindelijk minder.
En al die landen: doppen hun eigen boontjes maar, na enorme devaluatie van hun ‘oude’ munt zullen ze wellicht een stuk beter af zijn.
Dus: zeven kwasten ipv pencelen.
Serge en 2012?: overigens niets aan te merken op al jullie commentaren: zijn -ik vind van een prima niveau
@8 Han:
Wat mij wel zorgen baart, is hoe de Jager zo krampachtig het vertrouwen probeert te behouden via de media.
Ik loop al tijden met het idee om te investeren in houdbaar voedsel voor een langere tijd. Maar ik vind het zo’n ongelooflijk bizar idee om dit ook daadwerkelijk te doen.
@10 R
Omdat de Jager niet zo dom is als Berlusconi.
Zie wat er vandaag gebeurd is na wat opmerkingen van die sukkel, die niets anders kan dan zijn lul achetna lopen, die het vertrouwen ondermijnen. In dat kader: moody’s en ander kredietbeoordelaars de mond snoeien.
@11 Ronfin
Helemaal mee eens, de reactie van Berlusconi was een OPENLIJKE domme actie. Wat ik bedoel met de Jager: je ‘leest’ gewoon de ernst van de zaak…
Compleet gelijk over Berlusconi, maar pas wel op voor die man. Hij is de don corleone van italie en uit de geschiedenis blijkt eens te meer dat zulke ego’s met een bijna niet te behappen zelfoverschatting hele rare sprongen kunnen maken. Denk hierbij aan de deal die hij had gemaakt met Khadaffi en die helaas voor italie niet doorging door de revolutie in noord afrika.
Wat betreft de jan kees (yankee lol) de jager, die man heeft allang door wat er staat te gebeuren maar probeert telkens nog een keer weer keynesiaanse oplossingsmethoden voor de problematiek te gebruiken om er vanaf te komen. Je ziet hem ook in strijd met zichzelf, “ik heb toch bij nyenrode geleerd dat wanneer tijden slecht zijn men zich in de schulden moet steken??”..
Helaas zijn al die keynesiaanse kamikaze piloten even vergeten dat Keynes er nog een zin achter plakte namelijk: “zodat in betere tijden men deze schulden weer af kan lossen”.. En dat is nu net het hele probleem! In europa is het hosanna als we ons begrotingsTEKORT terugbrengen tot onder de 3%… Tja, dan hoor je al die VVD en CDA idioten praten over tering naar de nering zetten, en dan zakt de moed je volledig in de schoenen, ze hebben werkelijk geen idee waar ze mee bezig zijn. Dus daar moet ik Ruben heel veel gelijk in geven!
Oplossingen zijn:
0 NU uit de euro stappen (eventueel een noord europees handels en reis-werkverkeer verdrag opstellen met duitsland en andere stabiele omringende landen)
1 Invloed banken drastisch inperken!
2 DNB bij het ministerie van economische zaken onderbrengen.
3 Nieuwe minister van economische zaken verplicht uit de oostenrijkse school laten komen.
4 Woningmarkt hervormen, plemp het land maar vol met huurwoningen!
5 Pensioenfondsen nationaliseren en je verlies pakken door te investeren in duurzame waardevaste alternatieven.
6 zorgstelsel weer nationaliseren, we krijgen enorme uitdagingen te verwerken hier en kunnen de tussenkomst van alle graaiers hier missen als kiespijn. Neem een voorbeeld aan cuba, dat beschikt over het meest efficiente en zeer hoog aangeschreven zorgstelsel te wereld.
zo kan ik nog wel even doorgaan, maar ik geloof dat mijn punt wel duidelijk is… helaas kan ik me niemand in dit land voorstellen die de politieke ballen heeft om ook maar een van deze punten door te voeren.. gewoon lekker pappen en nathouden zoals altijd, zakken vullen en aftaaien voor de problemen te groot worden. Lang leve de nederlandse politiek!!!! hoera hoera hoera
@8 Was er bij de Grote Depressie van de jaren ’30 ook sprake van een totale collaps?
[quote]Gaat één van de landen plotseling in default dan betekend dat ook een plotseling einde van de huidige Euro. De economische rotzooi die dan ontstaat zal met geen pen te beschrijven zijn. Het is dus hopen dat het allemaal gecontroleerd en stap voor stap zal gaan.[/quote]
Betekent dit dan een wereldwijde economische rotzooi of alleen in de Eurozone en dat China en het Midden-Oosten door blijven draaien?
#10R
Zou ik toch maar wel doen dat opslaan van houdbaar voedsel EN water niet te vergeten!
Lijkt nu misschien idioot dat geef ik toe.
22 IK GA VRIJDAG TOCH OOK BEGINNEN.MET IN KOPEN TE DOEN .MAAR IK DENK DAT ER VEEL MIJ GAAN ZOT VERKLAREN.
@16, zou je a.u.b. geen hoofdletters willen gebruiken, dat komt nogal schreeuwerig over!
Dank u.
Natuurlijk is het afgelopen met de huidige euro.
En welke oplossing er ook komt, over tien jaar zitten we met exact dezelfde problemen.
Tenzij onze (ahum) leiders en bestuurders (of wat er nu voor door moet gaan) eens een keer gaan denken en handelen in het algemeen belang en niet alleen maar aan zichzelf en hun status denken. O, en hun ‘vrinden’ natuurlijk.
Stop de graaiers, neppers, naaiers en neuzelaars!
@13
2012?
Eens met bijna alles
3) ?
4) hervormen ja, alleen maar huur als oplossing.. koopwoningen moeten blijven, eigen bezit leidt tot mooiere woningen, reëel financieren wel noodzaak
@19
met 3 bedoel ik voornamelijk het gedachtegoed van Ludwig von Mises, hij is een van de sterkhouders van de oostenrijkse school, een stroming in de economie.
Keynes, ons allen bekend, wordt voornamelijk in het de Angelsachsische wereld aangehangen. Zeer primitief en waarschijnlijk onvolledig, (verbeter of vul mij aan aub) komt het er op neer dat Keynes het economisch beleid bepaald op basis van empirisch verzamelde data en gevoel, Ludwig van misis bestrijd dit door te stellen dat nooit alle factoren die meespelen in de economie empirisch kunnen worden getoetst en hij pleit voor een meer rationele en logische benadering voor het vormen van dit beleid.
Met 4 doel ik niet op een socialistische staat hoor geen zorgen… feit is gewoon dat er doordat er niet reeel is gefinancierd teveel mensen in een koopwoning wonen die hier helemaal niet zouden moeten kunnen wonen.
Om dit probleem op te lossen moeten (vanaf modaal en daaronder) mensen gaan huren, hier zijn huurwoningen voor nodig, die er nu niet zijn… Gezien het enorme overschot aan koopwoningen (210.000 nu op funda?), zal ALLES wat nog aan nieuwbouw wordt gerealiseerd huurwoningen moeten betreffen… Dat bedoelde ik plat met “volplempen”.
@16 carine
Al de grote inkopen gedaan ? Ben nml. hetzelfde van plan te doen.
Kunnen we ook verwachten dat Al-Quaeda en aanverwante groeperingen aanslagen gaan plegen op banken, financiële instellingen en effectenbeurzen om zo een wereldwijde economische chaos te creëren?
Uuuuhm wie financierde adolf hitler? Waarom was er nergens geld voor na 1929 en was er ineens wel geld om 6 miljoen duitsers aan een baan in de infrastructuur te helpen en heel veel producten te produceren om een oorlogje mee te beginnen?
Waarom kunnen we niet gewoon met een nieuwe bank, schone bankbalans beginnen? Gewoon alle bedrijven die echt iets produceren die mogen doorgaan en bedrijven die niks produceren laten we failliet gaan. En waarom dan ook niet gelijk met een nieuwe schone munt aanvangen?
Het kan allemaal met 1 druk op de nieuwe geldknop in een nieuwe economie gerealiseerd worden!
Tsja of de centrale bank heeft een belang dat ze wil meeregeren.
een ECB, een FED, een DNB zijn deze organisaties prive-instituten? En waarom is hun geldcreatie wel of niet eindig?
En waarom gebruikt de rabobank nog wel het echte inflatiecijfer bij het rentepercentage dat ik moet betalen als ik 1000 euro roodsta? ik moet 14 % rente betalen als ik 1000 euro roodsta en 12 % rente betalen als ik 2000 euro roodsta.
Als de spelregels ter vervanging van de gouddekking nageleefd zouden worden, en de belangrijkste mijn inziens is de inflatieberekening, dan hadden we een plafond gehad op geldcreatie of geldproductie en was deze economische permanente kredietkrisis nooit ontstaan.
We moeten weer kwalitatief omgaan met ons ruilmiddel. Een nieuw ruilmiddel wel te verstaan. Een kwalitatief ruilmiddel is gelijk aan een kwalitatief ingerichte en georganiseerde en productieve economie.
Waarom is het onderwijsniveau in nederland zo verschrikkelijk beneden niveau? Waarom kunnen we wel naar de planeet mars toe vliegen maar hebben we nog dezelfde motor in de auto liggen? Waarom leren we op school niet dingen waar we echt iets aan hebben zoals het bedenken van producten die echt werken en niet het primaire productie proces saboteren en traineren en vertragen?
Zeg mij waarom?
Waarom laten we ons wijsmaken door een wetenschappelijk rapport op basis van vooringenomenheid en tunnelvisie dat de markt helemaal geen behoefte heeft aan een simpele mobiele telefoon met een aanknop, een sms functie en een belfunctie?
Waarom voel ik me per avond onwetender worden bij het kijken naar nieuwsuur, rtl 7, 2 vandaag, netwerk, knevel etc.?