Staan we aan de vooravond van een nieuwe depressie?

Op het naderend einde van de Titanic een goeie eeuw geleden speelde het orkest “vrolijk” door. Het heeft er thans alle schijn van dat het Fed “orkest” middels de geldkraan eveneens in soortgelijke stemming blijft doorspelen, ongeacht wat er verder ook speelt. Mundus vult decipi, ergo decipiatur, de wereld wil bedrogen worden etc. Op geen terrein blijkt dat zo evident als op het monetaire!

Eindstation

Het eindstation van ons huidige monetaire systeem is al lange tijd in zicht. Zonder een adequate koopkrachtpolis in de vorm van edelmetaal rest ons weinig anders dan het lot van de passagiers op de Titanic. In het huidige monetaire Umfeld gaat dat thans zowel de beleidsmakers als hun onderdanen aan. Afgaande op de tot dusver opgegeven voorraden goud (niet altijd even betrouwbaar) zijn de natiestaten grosso modo beter voorbereid dan hun onderdanen. Echter, het zijn anderzijds de onderdanen die uiteindelijk de stabiliteit binnen de samenleving bepalen.

Mondkapje

Tot dusver zal wereldwijd het bezit van een mondkapje vele malen groter zijn dan van een ounce goud of zilver, ofschoon er de nodige twijfel bestaat over de effectiviteit van dat kapje. Het edelmetaal daarentegen stond tot augustus 1971 borg voor een gezond monetaire systeem, zolang er niet de hand mee werd gelicht wat echter wel gebeurde om meer papieren liquiditeit te verkrijgen teneinde daarmee vermeende doelen te realiseren. In het heetst van de koude oorlog vormde een “positieve” afloop van de oorlog in Vietnam een dergelijk doel doch zonder dat dit kantelmoment thans nog veel herinnering oproept en niet meer in verband wordt gebracht met de ontkoppeling dollar/goud als anker van het mondiale monetaire systeem. Immers, hiermee wordt bij elke centrale overheid een zekere uitgaven discipline afgedwongen die de koopkracht van de onderliggende munt in stand houdt.

De aanstormende “krach”

Zonder een koppeling met edelmetaal heeft elke centrale bank en regering in wezen vrij spel, zij het dat met name de noordelijke landen binnen de Europese Unie hierin meer realiteitszin aan de dag leggen dan de zuidelijke, maar wat gaat de ECB nu doen? No steeds weinigen beseffen welke koopkrachtpariteit het edelmetaal bezit. Mede verblind door ons sociale vangnet zal bij een instorting van het monetaire systeem blijken dat 99% of misschien zelfs meer hiertegen geen “polis” bezit!

Putje

Zoals in 2008 en daarvoor in 1929 verdwijnen vermogensklassen als aandelen, obligaties en vastgoed bij een krach steevast “in het putje”. Die angst bestaat wellicht onder de oppervlakte wel maar wordt door het “vrijgevige” monetaire beleid terzijde geschoven. Opvallend daarbij is nog altijd de veel te geringe aandacht die de mainstream media aan dit onderwerp wijden, zodat de grote meerderheid niet helder heeft wat er precies boven hun hoofd hangt.

Grote Verwachtingen

Het siert Geert Mak als auteur en historicus maar in zekere zin ook als buitenstaander hieraan in zijn nieuwste boek “Grote Verwachtingen” in het tijdvak 1999 – 2019 de nodige aandacht te hebben besteed. Dat geldt overigens ook onafhankelijk journalist Joris Luyendijk in zijn kruistocht tegen de malafide praktijken van diverse systeembanken (of all banks!), met ook nu nog tientallen biljoenen aan derivaten als massa destructie wapens aan hun jas hangend.

Koopkrachtpariteit

Anderzijds is het boeiend om de krampachtige bewegingen van de monetaire beleidsmakers te blijven volgen die straks hopelijk als basisstof op de universiteit voor een adequaat monetair systeem zullen dienen. De studenten van straks zullen hun ogen uitwrijven bij het bestuderen van de ontwikkelingen op dit terrein sinds 1971 toen de dollar door president Nixon werd ontkoppeld van het goud. Vooral zijn meerdere malen in deze column gebezigde begeleidende opmerkingen als: ‘this will only be temporarily’ en ‘I’ll promise you that the dollar will be as good as gold’ zullen nog lang blijven nagalmen.

Manipulatie

Waarom moest dan het goud aldoor via een sluikse methode op de COMEX futures beurs neerwaarts worden “bijgesteld”, nadat het eerst vanaf 1971 tot 1980 een vrij prijsverloop kreeg. Meest opvallend was natuurlijk dat het goud sterker dan welke manipulatie ook haar functie als koopkrachtpariteit des te meer schijn gaf, waarbij zichtbaar werd hoe sterk de dollar nota bene als “hoeder” van het internationale monetaire systeem aan koopkracht inboette! Dat had bijgevolg z’n weerslag op alle papieren en zwevende valuta’s ter wereld.

Koopkracht

De vraag in welke fase we ons thans bevinden wordt het beste weergegeven via de ontwikkelingen middels de koopkrachtschets vanaf het moment van oprichting van de Fed in 1913, met de daarin opgenomen bepalende historische momenten in 1933, 1944 en 1971.

Loskoppeling

Goed beschouwd bleek de koopkrachtverwatering ook plaats te vinden tijdens de koppelingsperiode tussen 1944 en 1971. Als gevolg van de oorlogsinspanningen ten tijde van WO II, de Koreaanse oorlog, de daarop volgende Vietnam oorlog en niet te vergeten de Koude Oorlog groeiden niet alleen de schulden van de V.S. maar ook de buitenlandse dollartegoeden in rap tempo. Niet zichtbaar op deze chart maar vergeleken met 2013 resteert er thans een pariteit van slechts 2,4 cent ofwel een verlies van bijna 100% in 100 jaar! Het vertrouwen in de koopkracht van de dollar nam op goed moment in de jaren ’60 zodanig af dat Frankrijk onder leiding van toenmalig president De Gaulle dollars begon aan te bieden tegen goud, conform de Bretton Woods afspraken daterend uit 1944. Dit aanhoudende dollar -aanbod gevolgd door andere landen vormde de aanzet tot de uiteindelijke loskoppeling in 1971. De V.S. dreigden anders te veel zo niet alle goud te verliezen!

Petrodollar

Middels de daarop gevolgde petrodollar afspraken met Saudi-Arabië na de eerste oliecrisis in 1973 wisten de Amerikanen de reserverol van de dollar tot dusver in stand te houden. De vraag is hoe lang nog nu ook de olierol van afnemend belang wordt? Ondanks de forse toename in prijs staat het goud in koopkracht historisch gezien op eenzame laagte en dit geldt voor zilver nog ruim zes maal sterker gezien de oplopende prijsverhouding van 16 : 1 (historisch gemiddelde) tegen thans bijna 100 : 1! Dit vanwege de veel dunnere handel zodat zilver aanzienlijk gemakkelijker te manipuleren is. Naar het zich laat aanzien, droogt de voorraad fysiek goud steeds verder op als “reserve onderdeel” voor het manipulatiespektakel op de COMEX futures beurs in New York.

Scheiding arm en rijk

Let wel, deze chart werd opgetekend door ShadowStats in Californië, een instituut in de V.S. dat al sinds 1990 de reële economische statistieken bijhoudt en groot aanzien geniet. Desondanks blijft dit instituut in Amerikaanse overheidskringen “zwaar onderbelicht”! Als blijk van de Fed’s impotentie staat Fed President Powell niets anders te doen dan grootschalig funny money te blijven spuien en zal de in de bovenliggende chart aangegeven neerwaartse richting verder worden voortgezet. In absolute prijstermen betekent dit dat goud nog nooit zo goedkoop is geweest. Zoals bekend, diende “deze curve” zoveel mogelijk te worden verdoezeld. Vandaar de voortdurende neerwaartse bijstelling van de goud- alsmede de zilverprijs. Nu de goudprijs wederom richting het hoogtepunt van 2011 koerst, blijkt het manipulatiekruit goeddeels verschoten te zijn. Eveneens een duidelijk signaal dat het einde van deze “monetaire martelgang” in zicht komt. Een martelgang ook omdat de daarmee samenhangende toenemende scheiding tussen rijkdom en armoede een steeds schrijnender karakter krijgt en bijgevolg aanzet tot een nieuwe tweespalt in de samenleving (Piketty).

Negatieve rente

Ook zal Powell met lede ogen moeten toezien hoe de Treasury yields na de laatste renteverlaging met 50 basispunten (de grootste verlaging sinds 2008!) steeds verder de put worden ingejaagd. Op deze manier verdient hij straks ook geld met een negatieve rente op z’n hypotheek. Bloomberg’s dollar index laat een nauwelijks opwekkender beeld zien. Je zou zeggen dat dit buitenlandse (institutionele) investeerders zou afschrikken om nog langer in dollars te gaan.

Kennelijk worden Treasuries veiliger geacht dan goud maar anderzijds blijft de Amerikaanse obligatiemarkt één van de meest liquide markten ter wereld. Tekenend is voorts de nervositeit op de beurs met een op één na hoogste VIX stand sinds 2008.

Hiertegen lijkt geen kruit meer gewassen en staat de Fed voor een fait accompli, zelfs bij een aandelen opkoop teneinde vooralsnog een catastrofale crash af te wenden. Deze al geruime tijd geleden constatering wordt nu meer dan hard gemaakt!

Teken aan de wand? Als het zover is, zal blijken dat “Andere Tijden” in de Roaring Twenties straks ook geheel andere waarden zullen kennen!