Waarom hyperinflatie waarschijnlijk is (deel 2)

In navolging van deel 1, bij deze deel 2 van FOFOA’s artikel over hyperinflatie. Vertaald door Nikolaos.| In zijn boek The Crash Course beschrijft Chris Martenson drie niveau’s van welvaart:

1. Primaire welvaart = alles wat uit de grond en de zee komt (grondstoffen, water, vis, olie e.d.). Zonder dit eerste niveau van welvaart kunnen de volgende niveau’s niet bestaan.
2. Secundaire welvaart = alles wat gemaakt wordt van de primaire welvaart. Denk aan voedsel, hout, huizen, energie, staal, producten en de bedrijven die deze producten maken.
3. Tertiaire welvaart = de papieren trede die we bovenop de eerste twee niveau’s hebben gelegd: papiergeld, aandelen, obligaties, derivaten en alle andere papieren vehikels. Dit derde niveau van welvaart is geen welvaart op zichzelf, maar een claim op welvaart. Een belangrijk onderscheid, omdat de overgrote meerderheid van de mensen hun welvaart hebben vastgelegd in dit derde niveau en dus feitelijk geen welvaart bezitten, maar een claim daarop.
   

Fysieke wereld en monetaire wereld

Je kunt deze niveau’s van welvaart nog iets vereenvoudigd weergeven: er is een fysieke wereld (primaire en secundaire welvaart) en een monetaire wereld (alle papieren claims op welvaart). De monetaire wereld is als ware een nieuwe laag die over de fysieke wereld is heen gelegd.

Het begrip geld

Kijken we nu naar het begrip ‘geld’, dan kunnen we geld zien als iets dat in het midden staat van een transactie tussen goederen. Een voorbeeld: iemand verkoopt brood, krijgt geld daarvoor terug en gebruikt dit geld om zelf kleding te kopen. Het geld is daarmee het ruilmiddel. In de monetaire wereld heeft geld twee functies:

1. Het is ruilmiddel
2. Het vertegenwoordigt gespaarde ‘welvaart’ die niet in de fysieke wereld aanwezig is

Vroeger bestond er helemaal geen monetaire wereld. Alle welvaart werd toen aangehouden in de fysieke wereld. Ja, zelfs het geld maakte toen deel uit van de fysieke wereld (denk aan munten gemaakt uit diverse metalen). Omdat de huidige monetaire wereld slechts claims bevat op de fysieke wereld, is er eigenlijk geen sprake van echte welvaart. Met andere woorden:

In de monetaire wereld worden momenteel enorme bedragen van ‘welvaart’ opgeslagen, die niets anders zijn dan iemands gedachten over welvaart, maar die zelf geen welvaart zijn. Visueel kunnen we de twee werelden als volgt weergeven:

Bovenin de zandloper vinden we de papieren welvaart in de monetaire wereld, onderin de fysieke wereld. Merk op dat goud deel uit maakt van beide werelden: in de vorm van papieren claims in de monetaire wereld en in de vorm van fysiek goud in de fysieke wereld.

In het eerste deel over hyperinflatie introduceerden we het begrip ‘inflatie van vertrouwen‘. De laatste periode van vertrouwensinflatie liep van 1980 tot 2007. In deze periode is er enorm veel ‘welvaart’ opgepot in de monetaire wereld. Ongeveer zo (merk op hoe ongelofelijk scheef de balans is geworden tussen de papieren wereld en de fysieke wereld):

Het vertrouwen daalt

Sinds 2007 zien we echter een daling van het vertrouwen (vertrouwensdeflatie) in de monetaire wereld, dat wil zeggen in de gespaarde papieren ‘welvaart’. Ondanks verwoede pogingen van alle centrale banken neemt het vertrouwen wereldwijd in het papieren systeem gestaag af. Weliswaar zijn er nog geen enorme bedragen vanuit de monetaire wereld door de nek van de zandloper naar de fysieke wereld aan het stromen, maar die beweging wordt wel steeds waarschijnlijker door het afnemende vertrouwen in de monetaire wereld als medium om welvaart in op te slaan.

Stel je dan eens voor wat er gebeurt als het vertrouwen in de papieren wereld als middel om in te sparen wegvalt en die enorm aangezwelde berg met imaginaire welvaart zijn weg probeert te vinden naar de onderkant van de zandloper, de fysieke wereld dus.

Nu we te maken hebben met vertrouwensdeflatie in papieren welvaart (en dat is de werkelijke deflatie die we nu meemaken) is het een kwestie van tijd voor de druk in de papieren wereld te groot wordt en er een grote uittocht gaat plaatsvinden naar de fysieke wereld. En dat is het moment dat hyperinflatie zijn intrede doet.

Management Of Perception Economics (MOPE)

De overheden bepalen wat legaal geld is en wat niet. En met geld bedoelen we in dit geval het ruilmiddel. Maar ze kunnen niet bepalen wat het beste medium is om in te sparen. Daarom gebruiken ze daarvoor diverse ‘experts’ in de vorm van vertouwensmanagement. Het doel van deze experts is om vertrouwen te kweken in papieren bezittingen als spaarmiddel. Met een mooi woord heet dit ook wel Management of Perception Economics, ofwel MOPE. Alles wordt in de media in het werk gesteld om ons vertrouwen in de papieren, imaginaire welvaart in stand te houden. Maar dat vertrouwen is aan het afbrokkelen en de afgelopen jaren tonen aan dat de centrale banken deze negatieve feedback loop niet om kunnen keren naar een positieve feedback loop.

Deflationisten zullen terecht opmerken dat bij de beweging door de zandloper naar beneden toe, je eerst langs de weg van papiergeld moet gaan. Met andere woorden, als assets als derivaten, vastgoed en aandelen worden verkocht, is er extra vraag naar papiergeld. Daardoor stijgt de waarde van dit papiergeld. De traditionele deflationist zal dit als bewijs zien dat er sprake is van deflatie. Maar dat is slechts een tijdelijk effect. Want stel je voor dat al die papieren ‘welvaart’ zich gaat concentreren in de ‘ultieme veilige haven’, de Amerikaanse staatsobligatie. Dan zal er een moment komen dat deze gigantische bubbel als een zeepbel uit elkaar barst. En met de centrale banken die vandaag de dag geld printen als bezetenen om nog meer liquiditeit in het systeem te pompen en slechte schulden overeind te houden: wat denk je dat het eindresultaat zal zijn?

Als de bubbel van de staatsobligaties knapt, zullen er enorme bedragen vluchten naar de fysieke wereld, om te proberen de papieren ‘welvaart’ zo snel mogelijk om te zetten in echte, fysieke welvaart. Dit is de trigger voor hyperinflatie.

Staatsobligaties ‘veilige haven’

Tenslotte nog dit: in de afgelopen 12 jaar hebben investeerders twee maal te maken gehad met een crash in de aandelenmarkten en eenmaal met een crash in de vastgoed markt. Massaal wordt nu gevlucht in een volgende categorie, de zogenaamd veilige staatsobligaties. Maar we weten allemaal dat het volgen van de massa altijd een verkeerde keuze is in casu kapitaalvorming. Als het vertrouwen in de meest veilige papieren belegging faalt, dan zal er een kapitaalstroom op gang komen naar de fysieke wereld. Niet weer omhoog de zandloper in naar andere papieren assets.

Het timen van dit moment is, zoals we vaker hebben gezegd, onmogelijk. Theoretisch kan het volgend jaar gebeuren, of nog meer dan 10 jaar duren voor het zover is. Veel zal afhangen van de beslissingen van bankiers, politici, overheden en beleidsmakers. Laten ze het zover komen? Of worden we van de ene op de andere dag wakker met de mededeling dat we een nieuw geldsysteem hebben?

Bronnen: FOFOA en Peakprosperity, vertaald door Nikoloas.