Eind jaren ‘20 van de vorige eeuw kregen de Verenigde Staten een ernstige crash te verduren. Om ervoor te zorgen dat dit ‘nooit meer zou gebeuren’ werden in de Verenigde Staten twee bankhervormingen voorgesteld: de Glass-Steagal Act en het Chicago Plan. Ondanks dat alleen de Glass-Steagal Act destijds werd aangenomen zijn er de afgelopen jaren een aantal bankhervormingen voorgesteld die voortborduren op het Chicago Plan:

De Glass-Steagal Act stelde voor om zakenbanken en spaarbanken van elkaar te scheiden. De bekendste wetenschappers van die tijd gaven de voorkeur aan een ander voorstel, dat bekend stond onder de naam ‘Chicago Plan’. Dit plan hield in om een einde te maken aan private geldschepping en fractioneel reserve bankieren. Nader verklaard: In plaats van dat commerciële banken geld creëren door het verstrekken van (rentedragende) leningen zou geld voortaan uitsluitend nog schuldvrij door de overheid in omloop worden gebracht. Dit systeem noemt men volreserve bankieren.

Toch werd uitsluitend de Glass-Steagal Act aangenomen. Dit had verschillende redenen. Ten eerste omdat het Chicago Plan door velen verkeerd begrepen werd. Zelfs belangrijke voorvechters van het plan verkochten het als een plan dat het einde van private banken zou betekenen in plaats van enkel een eind aan private geldschepping. Ten tweede omdat er (net als vandaag de dag) veel onenigheid was binnen academische kringen hoe de crisis het best bestreden kon worden. Een andere reden was het feit, dat de belangrijkste voorvechter in de Senaat, Bronson Cutting, in 1935 omkwam bij een vliegtuigongeluk. Ook heerste het idee, dat de Glass-Steagal Act slechts de eerste stap van bankhervorming zou betekenen. 1

Vandaag de dag zijn er ook veel bekende economen die van mening zijn dat het destijds voornamelijk de krachtige en effectieve druk van de bankenlobby was die hierin een cruciale rol heeft gespeeld. Volgens hen gaven banken vermoedelijk de voorkeur aan de Glass-Staegal Act omdat het effect op de kern van hun verdienmodel kleiner was. Ze kunnen misschien ook gedacht hebben dat het gemakkelijker zou zijn om uiteindelijk de Glass-Steagal Act in te trekken, dan het zou zijn om geldcreatie opnieuw te privatiseren zodra de overheid zich bewust zou zijn van de voordelen van het Chicago Plan.2 3 De Glass-Steagal Act werd dan ook in 1999 ingetrokken.

Voortborduren op het Chicago Plan

Sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2007/2008 is fractioneel reserve bankieren en private geldschepping voor het eerst sinds de jaren dertig van de vorige eeuw weer een punt van discussie geworden binnen academische kringen. Ook zijn er inmiddels een aantal bankhervormingen voorgesteld die voortborduren op het Chicago Plan:

Chicago Plan Revisited

NEED Act

Bank of England (Creation of Currency) Bill

Om een vergelijkbaar scenario van de jaren dertig te voorkomen zal er toch echt een maatschappelijk debat rondom dit onderwerp moeten komen. Inmiddels is er dan ook een internationale coalitie die campagne voert om fractioneel reserve bankieren te verbieden en volreserve bankieren te implementeren: de International Movement for Monetary Reform.

Monetaire onwetendheid

Toch blijft het lastig om een mainstream discussie te initiëren rondom geldcreatie. Geld is voor de mens wat water is voor de vis. Een vis is zich niet bewust van het feit dat hij in het water leeft. En zo is het ook met geld. Dit ondanks het feit, dat steeds meer mensen zich beginnen te interesseren voor monetaire vraagstukken. Het merendeel van de mensen zal je al met waterige ogen aankijken wanneer je ze slechts vraagt waar geld vandaan komt.

Toch is dit niet zo verwonderlijk, wanneer je je realiseert dat het proces van geldschepping zelfs binnen academische kringen een onderbelicht onderwerp is en dat het daardoor vaak verkeerd begrepen word. Zo blijkt uit de documentaire Economic Science and the Debt Crisis dat één van de redenen waarom de meeste macro-economen en beleidsmakers de financiële crisis bijvoorbeeld niet zagen aankomen is omdat de macro-economische modellen die zij hanteren geen rekening houden met, geloof het of niet, geld!

Neoliberalisme

Neoliberalisme is nog steeds de heersende economische ideologie in de Westerse wereld. Sinds het uitbreken van de crisis is de kritiek daarop enorm toegenomen. Het zijn dan ook vaak de vrije markt economen die beginnen te stuiteren wanneer wij voorstellen om het monopolie op geldschepping aan de overheid te geven. Wat vrije markt economen zich niet realiseren is, dat het juist de bedenkers van het vrije markt kapitalisme waren die in de jaren dertig het Chicago Plan voorstelden. Zij waren van mening dat private geldschepping de vrijemarktwerking juist verstoort.

Kumhof

Hyperinflatie

Tegenstanders van geldcreatie door de overheid komen ook vaak met het argument dat die overheid ons meteen in een hyperinflatie zou storten. De geschiedenis laat echter anders zien. Meer hierover kun je lezen in de artikelen Publieke vs. private geldschepping en Overheidsgeldschepping en inflatie.

1. http://www.levyinstitute.org/pubs/wp/76.pdf

2. http://issuu.com/onsubject/docs/money_and_sustainability/133

3. https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2012/wp12202.pdf

Bron: Ons Geld

22 reacties

  1. Dat sowieso Houtskool.

    De titel + de tweede zin (Bankhervormingen van de VS – “Om ervoor te zorgen dat dit ‘nooit meer zou gebeuren….’) is iets wat in het verre verleden is gebeurd, alleen mensen van 80+ hebben het meegemaakt, wil je het bewust hebben meegemaakt dan zul je tot de zeer hoogbejaarde categorie behoren.

    En toch gaan wij hetzelfde meemaken. Want die zo lang voorspelde en beloofde economische groei en de daarmee meegroeiende inflatie, blijkt er niet te komen. Joh. De inflatie in de eurozone staat inmiddels onder de 0,5 % ! Dus zullen er op termijn ook bankhervormingen moeten plaatsvinden, wederom “Om ervoor te zorgen dat dit nooit meer zal gebeuren”..

    We staan nu tussen de 0 % en de 0,5 % in… de vraag is dus niet of, maar wanneer we negatieve inflatie zullen krijgen.

    Ik wed begin 2015. Dus vanaf januari of februari of maart. Dus dat we het laatste kwartaal van dit jaar de 0,3 %, de 0,2 % en de 0,1 % zien. En op de grens 2014-2015 de 0 %, daarna zullen we VOOR HET EERST SINDS DE JAREN ’30 EEN LANGDURIGE PERIODE VAN WAARDEVERMEERDERING I.P.V. WAARDEVERMINDERING VAN ONS GELD ZIEN.

    Wie wed er mee?

    1. Ik denk een heel eind met jou mee. Alle signalen wijzen er op. Ik stel voor dat Koen Dil de naam van deze site wijzigt in “Niflatie”. De mix van inflatie en deflatie slaat om naar alleen nog negatieve inflatie als straks echt de pleuris uitbreekt. Italië zit al in recessie, Frankrijk zakt alsmaar dieper in het moeras en Duitsland groeit ook al niet meer. Wanneer de 3 grootste EU-handelszones niet meer groeien dan zal automatisch de handel met de andere EU-landen ook inzakken met alle gevolgen van dien. De neerwaartse spiraal zal zich kunnen versnellen. Ik volg deze ontwikkelingen op de voet en kijk met een schuin oogje naar de beurzen die in afwachting op de drogerende maatregelen van Draghi alleen nog maar kunnen stijgen. Het bekende wensdenken. De beurzen staan ver weg van de reële economie door de geldverruimingspolitiek van centrale banken. Wanneer die wig nog altijd groter wordt is de kans op een echte crash uitermate groot. De chaos die dan ontstaat is onvoorspelbaar omdat momenteel ook onvoorspelbare en onvoorstelbare geopolitieke spanningen meespelen. Al deze ontwikkelingen zijn de ingrediënten voor een beurskrach van jewelste. Maar dan wel eentje die meer vergelijkbaar zal zijn met die van 1929 dan die van 1987. Of mijn denkwijze is te rangschikken onder doemdenken of onder realistisch denken mag iedereen voor zichzelf uitmaken.

    2. Wereldwijde schulden zijn te hoog. Deflatie maakt deze schulden nog meer onhoudbaar dan ze reeds zijn. Eerst een relatief korte periode van deflatie, en dan “bommen los”.

  2. En/of een beurscrash in oktober, waardoor de inflatie dit jaar al licht onder de 0 % zal uitkomen.

    “Grote Depressie”:

    begon vanaf eind 1929, laten we zeggen 1930.

    “Grote Europese deflatiecrisis”

    begint vanaf eind 2014, laten we zeggen 2015.

    ’t Kan allemaal.

  3. Deflatie biflatie. http://www.theguardian.com/world/2014/aug/29/eurozone-deflation-gear-inflation-five-year-low Helemaal niet slecht voor de burger, maar voor de econoom en politici de duivel. Het geld wordt meer waard, ja dat kan ook nog, de prijzen dalen. Lijkt me geen slecht teken in het uizzicht van nogmaals een verhoging van de zorgkosten, een beetje lucht is juist goed voor de koopkracht, maar helaas zullen de CB’s er alles aan doen om de inflatie wederom aan te wakkeren. DE banken krijgen weer een sloot geld en of ze die in de vorm van leningen even door kunnen schuiven naar de burgers en bedrijven. De vraag naar krediet daalt echter ernstig.

    JE weet wat komen gaat, als Europa dezelfde weg als Japan gaat bewandelen. QE infinity.

    1. Spijker op zijn kop Dre!Voor een bank “geldt”alleen afhankelijkheid creeeren en woekeren,dus profiteren van het succes en op risico van een ander,in deze tijd de belastingbetaler.Deze belastingbetaler heeft geen enkele zin meer om nog meer af te dragen vooral niet aan de knoflookperiferie en instroom van incompetente en duistere types.

    2. Een systeem dat zo afgeladen zit met schulden als het onze kan deflatie gewoon niet aan. Neem een onderneming die net met miljoenen of miljarden geleend geld geinvesteerd heeft in een nieuwe productielijn. Zou een mooi winstgevend project kunnen worden, maar nu moet dit bedrijf z’n verkoopprijzen voortdurend naar benden gaan aanpassen om nog wat te kunnen verkopen. Ondertussen blijven de aflossings- en interestverplichtingen op het geleende vermogen wel gewoon door lopen. Da’s dus een recept voor het faillissement voor de onderneming en, als er de hele samenleving dik in de schulden zit, een recept voor het faillissement van je financiele sector.

  4. Stel dat ik geld gespaard heb, dan zou ik het aan iemand kunnen uitlenen. Omdat ik het risico te groot vind, doe ik dat via een bank, die het op zijn beurt uitleent. Ik denk dat ik safer ben via de bank dan rechtstreeks. Maar dit is toch fractioneel bankieren? Wat is daar mis mee? Is dit geldschepping?

  5. Wat mij opvalt Is dat hier niemand de officiële inflatiecijfers in twijfel trekt,
    is er dan niemand die kijkt naar de prijs van het treinkaartje, de postzegels, de zorgverzekering, de extra btw sinds okt.2013, de verhoging van de assurantiebelasting, de waterbelasting etc. ??
    Tja als je alleen naar de groente en het brood kijkt en het een patroon van je printer, dan is het mogelijk dat de prijzen vrijwel gelijk blijven.
    Maar aangezien ik minder dan 20% van mijn totale kosten uitgeef aan eten of drinken is dat niet iets wat zo hard door tikt.
    Als je in een huurwoning zit, hebben jullie dan niets gemerkt van gestegen huren? Is je WOZ belasting inderdaad vrijwel niet meer gestegen de laatste jaren?
    Kortom.. Mijn inflatiecijfers komen ver boven de 7% !!!

    Shadowstats in Amerika komt meestal met reële inflatiecijfers die procenten liggen boven de zgn propagandacijfers van de overheid. Hier zouden we ook zo’n instituut moeten hebben ….

    1. Ik heb het idee dat het vooral de prijzen en tarieven van de vele hele en halve overheidsmonopolies in ons land zijn die bovengemiddeld stijgen. Logisch, ontsnappen hieraan is nauwelijks mogelijk. Dat ligt natuurlijk anders voor bedrijven die voor de markt werken. Die hebben niet zohee veel ‘pricing power’in een land waar het besteedbare inkomen in het afgelopen decennium met een procent of tien is gedaald.

  6. ‘k Zie wel wat in dat fullreserve banking zoals neergelegd in het Chicagoplan. Bij dit zgn. full reserve banking wordt een rigoreuze scheiding gemaakt tussen geldcreatie en kredietverlening. Kredietverlening blijft een zaak van de banken. Het geld daarvoor trekken ze aan bij aandeelhouders, spaarders of andere vermogensverschaffers. Bij een stijgende kredietvraag zullen banken dan de rentevergoeding moeten verhogen om meer vermogen aan te trekken. De huidige manier van (fractioneel) bankieren komt in mij ogen neer op een ongezonde manier van rentemanipulatie. Banken verlenen immers krediet door ‘geld uit het niets’ te scheppen. Ze kunnen dus krediet verlenen zonder vermogen van buitenaf aan te trekken. De omvang van de schulden en toename van de risico’s die daarmee samen hangen kunnen dus toenemen zonder dat daar eeb rem op wordt gezet door een hogere rente.

    1. Zolang banken hun dekkingsgraad (hoe hoog of laag dan ook) constant houden, kunnen ze daarboven geen geld scheppen. Hoeveel geld ze ook aantrekken, ze kunnen niet meer uit gaan lenen. Op die dekkingsgraad zullen geldinleggers c.q. de overheid streng moeten toe zien. Als daar niet op gelet wordt, ja dan dreigt het uit de hand te lopen en tendeert die dekkingsgraad naar nul.

  7. ik val weer in herhaling tav inflatie, de levensmiddelen en producten die ik dagelijks gebruik worden niet goedkoper maar duurder, de enige producten die aan deflatie onderhevig zijn, zijn de luxe producten die ik niet echt nodig heb, daarbij is de levensduur van de huidige luxe goederen veel korter dan in het verleden zodat je uiteindelijk toch meer geld kwijt bent voor je zogenaamd goedkopere luxeproducten, dus over het geheel: inflatie en geen deflatie,
    de economische levensduur van huizen uit de 18de eeuw is vanaf dit ogenblik langer dan de huizen die vandaag worden gebouwd, de restwaarde van een jaren dertig huis is aanzienlijk hoger dan de hedendaagse nieuwbouw.

  8. Kletsen over geld’systemen’ heeft geen enkele zin. Slechts een enkele, democratisch ‘gelegaliseerde’ vingerknip volstaat om het zorgvuldig geplande ideaal te hervormen naar een voor dat moment beter geschikte valsificatie.

    Naast ‘free floating currencies’ hebben we Free Floating Communities nodig —->> de wet van de communicerende vaten; aka, in de installatiewereld, het overdrukventiel.

    De huidige farce is zooo groot, biflaten….

    Bread & circusses, Facebook & Twitter, McFlurry & DJJean… democratie, onwetendheid en de wet van de grote getallen die de wet van de communicerende vaten sterk vertroebelt.

    Totdat de man met de hamer ….

    1. Tikkeltje demagogisch. Types als Gekke Guy moet je op geen enkele invloedrijke post in de samenleving willen. Noch in het bedrijfsleven, noch bij de overheid.

      Particuliere banken zijn de afgelopen jaren collectief uit de bocht gevlogen. Zakelijk en etisch. De samenleving draait op voor de schade. Moet beter kunnen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Nieuw in de wereld van cryptocurrencies? Bekijk nu uw mogelijkheden op Nederlands grootste exchange...

Ontvang jij al een passief inkomen door het staken van crypto?

Lees meer over crypto staking op onze favo platformen: