Eén van de vele reacties op Biflatie sprong er wat mij betreft de laatste tijd uit. Bertus schreef 16 januari in een reactie op dit artikel:

De mensen die het geld lenen, zijn in principe net zo schuldig als het geldsysteem die het uitleent. Het grootste deel van de volwassenen zijn net als kinderen,ze kunnen niet wachten tot ze iets verantwoord kunnen aanschaffen. Kocht je een huis in 1970,was het ok, kocht je hem in 2004, dan ben je de sjaak. Het financiële systeem weet dat de werkende klasse hebberig is en z’n vergaarde hebbedingen ook graag aan z’n omgeving wil tonen. In het kapitalistische systeem, moet je goed kunnen inschatten waar het op dat moment tijd voor is.

Puntsgewijs zou ik daar de volgende kanttekeningen bij willen maken.

‘De mensen die het geld lenen, zijn in principe net zo schuldig als het geldsysteem die het uitleent.’

Dit lijkt me een waarheid als een koe. Als er geen mensen zijn die geld willen lenen is er ook voor de uitleners van dat geld geen bestaansrecht meer. M.a.w. ons lenen geeft dus bestaansrecht aan diegenen die dat geld willen uitlenen en daaruit volgt dat we dit systeem indirect over onszelf afgeroepen hebben. Mensen moet je hier natuurlijk heel breed zien en geldt voor naties, banken, bedrijven en particulieren. Dit allemaal nog afgezien van wat nu eigenlijk geld is en dat er arbeid verricht moet worden om dit geld te kunnen verdienen.

‘Het grootste deel van de volwassenen zijn net als kinderen, ze kunnen niet wachten tot ze iets verantwoord kunnen aanschaffen.’

Naar mijn idee een direct gevolg van het bovengenoemde. De vraag die men zich bij aanschaf van wat dan ook zou moeten stellen is: wat is voor mij het praktisch nut. En dat is natuurlijk een vraag die ieder voor zich totaal verschillend zal kunnen beantwoorden. Nou is het vaak wel zo dat kinderen nog voor rede vatbaar zijn, bij volwassenen ligt dit echter anders. Niet dat volwassenen daarom hun basisideeën hebben laten varen, maar eigenlijk omdat ze meer gezien zouden moeten hebben over oorzaken en gevolg. Dit brengt je natuurlijk op de psyche van de mens en de omstandigheden waaronder de mens is opgegroeid, die hem of haar hebben gevormd tot het individu wat hij nu is.

‘Kocht je een huis in 1970, was het ok, kocht je hem in 2004, dan ben je de sjaak.’

Dat voorbeeld van dat huis vind ik wel aardig. Er zijn maar heel weinig verbruikszaken die in waarde toenemen. Alle economische verbruiksgoederen zijn onderhevig aan waardedaling door het gebruik, alleen is dat blijkbaar niet zo met huizen. Als ik de economische berichten erop nalees komt die huidige prijsverlaging door een verstoring van vraag en aanbod. De waardestijging van huizen over de geschetste periode 1970 tot 2004 – in fiatgeld dan – kan men natuurlijk ook toeschrijven aan inflatie. Dit zijn slechts 3 van de aannames die men in het algemeen commentaar spuit, ongetwijfeld zullen er nog wel meerdere ideeën rondgaan.

‘Het financiële systeem weet dat de werkende klasse hebberig is en z’n vergaarde hebbedingen ook graag aan z’n omgeving wil tonen.’

Dit is een wat moeilijker onderwerp. Het is natuurlijk niet zo vreemd dat je arbeid verricht om je bepaalde privileges te kunnen verschaffen. Wat voor zin heeft arbeid anders? Zelfs bij slaven zag je dit. De opperslaaf had meer privileges dan de gewone, maar hij bleef hoe dan ook een slaaf. Verder is het zo dat de werkende klasse dit financiële systeem over zichzelf heeft afgeroepen. Dit is een proces van vele eeuwen geweest dat in het begin langzaam verliep en daarom niet zo opviel. Dat proces heeft zich inmiddels behoorlijk versneld en daarbij vele onregelmatigheden opgeleverd. Onregelmatigheden die nu uitgegroeid zijn tot uitwassen, die moeilijk af te stoppen zijn. En juist het tentoonspreiden van de vergaarde hebbedingen aan de omgeving roept bij velen een gevoel op van: dat wat hij heeft wil ik ook. Naar praktisch nut wordt steeds minder gekeken.  Praktisch nut moet je hier wel bekijken als praktisch nut voor het bepaalde individu. Wat voor nut heeft een blikopener als er geen blikken zijn om te openen. Leuke woordspeling trouwens.

‘In het kapitalistische systeem,moet je goed kunnen inschatten waar het op dat moment tijd voor is.’

Ook dit is een waarheid als een koe, hoewel dit zich niet beperkt tot alleen kapitalisme. Alleen lijkt me dit toegespitst op materieel opzicht en consensus, niet zozeer op een gelukkiger, beter of evenwichtiger leven. En ook weer gezien vanuit het blikveld van het individu.

Nou wil ik beslist niet de moraalridder uithangen, want ook ik heb mijn ideeën (idealen) best wel aangepast in de loop der jaren. Maar één van de zaken waar ik me over het algemeen wel steeds aan gehouden heb is de vraag, die ik me constant stel: wat is voor mij het praktisch nut? En dat kan nogal variëren afhankelijk van het onderwerp. En ja, ik ben nogal individueel aangelegd, maar hou echt wel mijn omgeving in de gaten. Bedankt Bertus, zonder jou had ik dit nooit geschreven.

23 reacties

  1. Moraliseren is leuk, maar ’t feit blijft dat Henk en Ingrid uiteindelijk geen cent meer kunnen lenen dan dat de bank ze toestaat. En als die twee meer willen lenen dan goed voor ze is dan is het de bank, als risicodeskundige bij uitstek, die op de rem moet gaan staan. Het tegenovergestelde was in de afgelopen jaren het geval. Begeleid door een propagandabombardement om je toch vooral zoveel mogelijk in de schulden te steken gingen in de jaren ’90 alle remmen los. De gang van zaken op hypotheekmarkt is inmiddels in alle toonaarden beschreven en hoeft hier dus niet nog eens herhaald te worden.

    Inflatie, hypotheekrenteaftrek, aflossingsvrij lenen, het woningaanbod krap houden; als je het systeem zodanig inricht dat huishoudens een dief worden van hun eigen portemonnaie wanneer ze zich niet tot aan hun nek in de schulden steken, dan moet je ook niet raar staan te kijken wanneer ze dat ook daadwerkelijk gaan doen. Zelfs nu

  2. “Net zo schuldig” … “schuld”…

    Noodgedwongen tweeverdiener omdat 1 salaris niet langer volstaat om het huisje boompje beestje ideaal te bewerkstelligen, het loslaten van de goudstandaard omdat dat eeuwige groei in de weg staat, groei die door enkele ambitieuze karakters wordt doorgegeven aan de laag daaronder, marketing, manipulaties en een taboe op geboortebeperking, de groei doctrine en ieders wens op een beter leven, het onderwijs gestoeld op toekomstige productiviteitsgroei om schuld op schuld vooralsnog te legitimeren.

    En het heet: evolutie. We zijn en we blijven apen. Biflaten.

  3. Dick schrijft: ‘Het financiële systeem weet dat de werkende klasse hebberig is en z’n vergaarde hebbedingen ook graag aan z’n omgeving wil tonen.’ En iets verder: “Verder is het zo dat de werkende klasse dit financiële systeem over zichzelf heeft afgeroepen.” Ik waag dit te betwijfelen.

    In onze westerse beschaving werken we om beloond te worden. Dit is puur bedoeld om te kunnen overleven. Daarnaast is het een normaal natuurlijk verschijnsel dat een mens net als een dier in de wildernis voortdurend op zoek is naar meer. Sparen voor later als de winter komt om te overleven. Kortom, het is een loffelijk streven om uit te kijken naar meer. Dat noemen we ambitie. Dat is wat anders dan hebberigheid. Hebberigheid is een buitensporig streven naar meer, naar overbodige luxe. Hebberigheid wordt aangewakkerd door een enorm overaanbod in de uit z’n krachten gegroeide welvaarts(schulden)maatschappij. Onze welvaartsmaatschappij is de eindfase van een lang tijdperk van groei en langdurige vrede na een periode van onrust en oorlogen. Als zo’n tijdperk lang genoeg duurt dan groeit automatisch het kapitalisme toe naar z’n huidige status. Een maatschappij vol overdaad en overvloed. In een lang tijdperk van groei worden banken oppermachtig en beheersen het financiële systeem. We worden verleid om geld te lenen om vooral daarmee het financiële systeem te vergoten. Gevolg: expansie van onze industrie en handel. Groei, groei, groei.

    Echter is op bepaald moment de rek er uit en wordt onze schuld te hoog. Om te voorkomen dat de boel instort verlagen centrale banken de rente en werken wij ons allen te pletter om toch nog onze schulden af te betalen. Alleen wordt dat steeds moeilijker omdat tegelijk onze overheid ook diep in de schuld zit en daarmee het begrotingstekort oploopt door rente- en aflossingsverplichtingen. Dus gaan belastingen en allerlei premieheffingen omhoog omdat de overheid z’n hoofd ten koste van de burger boven water moet houden. We houden door deze hogere heffingen steeds minder over en geven dus minder uit. Gevolg: minder koopkracht en dalende omzetten bij het MKB met alle gevolgen dien. Faillissementen en ontslagen. In mijn beleving zitten we dus nu in de eindfase van het kapitalistische systeem. Het is maar hoe je het bekijkt en daarbij denk ik altijd: de tijd zal het leren.

    1. Volgens de wis- en natuurkundige wetten komt alles uiteindelijk weer op “0” uit. De mens is en blijft een roofdier dus zal het einde van het huidige kapitalistische systeem niet zonder slag of stoot gaan. Het aflossen van de huidige schuldenberg zal minstens zoveel tijd kosten als de tijd waarin deze is opgebouwd als het op een fatsoenlijke manier moet gaan gebeuren, maar dat zal dat zal voor de gemiddelde Westerling niet op te brengen zijn omdat ze niet meer buiten de huidige luxe kunnen om maar eens wat te noemen. Ze zullen elkaar al gauw de hersenen inslaan…

    2. Gerrit, in het aanbrengen van de nuance tussen ambitie en hebberigheid kan ik me wel vinden. Helaas is het zo dat het eerste (ambitie) vaak overgaat in hebberigheid. En dat heeft Bertus waarschijnlijk zo ook wel bedoeld.
      Wat onverlet laat dat je daarmee (overdaad) wel een systeem over je afroept. Moraliserend zou je zelfs kunnen zeggen: overdaad schaadt. En zo te zien zou je daar best wel eens gelijk in kunnen krijgen.

  4. “De tijd zal het leren.”

    Inderdaad.

    Daar sluit ik me volledig bij aan.

    So BUY bitcoins, bitchez … gewoon mee-‘evalueren’ met deze (verrotte) digi-tijden-gn-gnnn…

    Hihi.

  5. Het probleem is juist denk ik door de opgeblazen huizenprijzen en de omlaag gemanipuleerde rentes door centrale banken dat het heel misleidend is wanneer lenen verstandig is.

    Een elite profiteert van het het systeem en laat de mensen denken dat ze het zelf hebben gedaan en dit stukje is het bewijs.

  6. Tsja, geld lenen als eigen schuld…

    Doet me denken aan de sigarettenindustrie. Longkanker zou ook je eigen schuld zijn als je rookt. Wat wel ns vergeten wordt bij dit soort terechtwijzingen, is dat de industrie een godsvermogen heeft uitgetrokken om in laboratoria te onderzoeken hoe je mensen zo verslaafd mogelijk kunt maken aan je product. Oftewel: zo verslaafd dat je niet meer in termen van schuld kunt spreken. Want dat is wat een verslaving is: je voelt nauwelijks nog keuzevrijheid. En daar is het die indurstrie om te doen.

    Bij banken is dit niet anders. Die hebben echt mensen over de streep lopen lullen. Lachende gezichten die je adviseerden om vooral veel te lenen, ‘want hoe meer je leent, hoe lager de rente’.

    Die hele grootindustrie steekt 99% van zn energie in ‘overredingsstrategieen’. De meeste psychologen werken niet bij het Riagg maar in de reclame. Neurologen: idem. De hele godganse dag door lopen ze in je oren te tetteren: “kopen, kopen, kopen…’. en ‘lenen, lenen, lenen…’ En als je vervolgens onder de druk bezwijkt is het je EIGEN STOMME ROTSCHULD…

  7. “De mensen die het geld lenen, zijn in principe net zo schuldig als het geldsysteem die het uitleent.”

    Vraagje:
    als niemand meer zou van banken lenen, hoe anders dan d.m.v. leningen zal het geld vandaag komen te bestaan?

  8. Let wel: Ik ga even hebben waarom moraliseren niet helpt en mensen een schuldgevoel aanpraten zonder zinnige analyse eigenlijk ook niet 100% terecht is. Over de mate van schuld wil ik me niet uitlaten.

    We vergeten het belangrijke aspect dat politieke sturing en de enorme reclame industrie van de spaarzame en nuchtere Nederlanders tot stevige consumenten en leners hebben gemaakt. Met de huizenmarkt hebben ze nog meer gedaan.Goedkoop geld, de waan dat het veilig lenen is, moeilijk om aan een huurhuis te komen en proberen huren duurder te maken dan te kopen en mensen proberen aan te smeren dat lage rentes de nieuwe normaal zijn. Verder is het geloof dat huizenprijzen nooit kunnen dalen ook bij veel mensen in de beruchte tijd ingekomen.

    Zie ook de dynamiek van bubbels en bubbels leren dat mensen geen rationele wezens zijn en op emotie handelen. Dit is meteen de sterke, maar ook ons hele zwakke deel van ons soort. We vergeten ook dat veel mensen niet tegen de druk van de reclame industrie kunnen of dingen doen uit sociale druk om er bij te horen. Verders weet de reclame industrie precies in te spelen op bepaalde gevoelens, die mensen hebben, zoals hebzucht. Ook de koppeling van hebzucht in combinatie met seksueel succes is een zeer voorkomende en beruchte. Ook de zogenaamde vrije media is niet vrij en al helemaal niet neutraal. Als je 1000x een leugen hoort ga je het geloven, ook is het een flagante leugen. En als kleine minderheid, die alles door heeft, richt je weinig meer uit. Let wel hoe krachtig propaganda kan zijn. Zie hoe de verschrikkingen van de Tweede Wereld oorlog ooit hebben kunnnen plaatsvinden. Juist door manipulatie en propaganda.

    Daarbij kennen veel mensen kennen niet anders, omdat ze de periode van voor de jaren ‘ 80 hebben meegemaakt.

    Verder wil ik ook op wijzen dat diegene die in 2004 wilde gaan wonen voor een groot deel afhankelijk was van die opgeklopte woningmarkt en wonen is wel een primaire levensbehoefte. Ook wil ik wijzen dat de wachtlijsten van huurwoningen in Nederland lang zijn, op dit moment een inkomensgrens (vanaf 2011??) is EN de nauwelijks ontwikkelde vrije sector huren nog steeds koophuis slachtoffers maakt. Nu door de huurprijzen nog maals op te kloppen probeert men de huizenbubbel weer nieuw lucht in te blazen. Ook hier komen weer ongelukken van.

  9. Triest is het dan ook dat mensen welke wel verantwoordelijk hebben gehandeld, er waarschijnlijk (gedeeltelijk) voor opdraaien. Niet voor niets zijn kluisjes een booming business tegenwoordig.

    Maar afijn, dinsdag a.s. is het zover, ik ben benieuwd. Live!!! Tweede kamer, Plenair debat 18:30 uur. Burgerinitiatief ‘Geen EU-bevoegdhedenoverdracht zonder referendum’. Heel erg vreemd dat reguliere media hier geen aandacht aan hebben besteed. Of misschien heb ik het gewoon gemist.
    http://www.tweedekamer.nl/vergaderingen/plenaire_vergaderingen/details/index.jsp?date=21-01-2014#2013A05048

  10. Wonen hebben ze hier in Nederland tot verslaving nr. 1 gemaakt.

    Het begint vanaf het meest minimalistische:
    Heb je niet minimaal een bijstandsuitkering kom je tot geen enkele woning in aanmerking. Heb je geen woning (woon je niet ergens), krijg je geen bijstandsuitkering.

    De woningnood is mijn inziens HET middel om mensen te verplichten om keuzes te maken. Duur huren, veel te lange wachtlijsten vs kopen en schuld.

    Iemand die leent om een dure flatscreen te kunnen kopen is in mijn ogen compleet een idioot ! Een hypotheek aangaan kan een GEDWONGEN noodsprong zijn. En dat is precies waar ‘ze’ je willen hebben. Schuld = slaaf = zonodig werken tot je erbij neervalt om aan je verplichtingen te voldoen.

    Alles wordt opgehangen aan het hebben van een woonadres in Nederland. De recente plannen van Asher: Oost-Europeanen, kan je geen woonadres opgeven ? Dan heb je verder ook geen rechten.

    Een woonadres is je 2e Burger-Service-Nummer.

  11. Ik kocht mijn huis in 1984.
    Verbouwde het helemaal zelf in 1993.
    Hoe vaak ik nadien op de bank werd ontboden is niet te tellen.
    Telkens begonnen ze over de overwaarde.
    Die overwaarde moest ik gebruiken.
    U begrijpt het al, ik deed het niet.
    De banken zijn nog meer schuldig aan de over creditering dan mensen.
    Iedere keer wordt de lener als schuldige gezien.
    Maar de banken stimuleerden dat en gaven dat krediet.

    1. Ik kan de ervaring onderstrepen van iedere keer bij verlenging van de hypotheek dezelfde vraag van de bank te hebben gekregen. Voor mij lag het erg simpel, ik had er geen praktisch nut bij. Daarbij moet ik wel opmerken dat ik ook nog nooit echt verbouwd heb. Ik heb mijn huis op mijn behoeftes op langere termijn gekocht en ben daar tot nu toe nog steeds gelukkig mee. Mijn ‘overwaarde’ zal dan waarschijnlijk ook in vergelijking met anderen uit die periode heel bescheiden zijn.

  12. die schuldverstrekkers (banken ed) hebben de media.
    en die manipuleert de schapen.
    mensen zijn verzamelaars van naturel,
    dus dat is slim gespeeld, ne nog steeds trouwens
    de burgers zijn niet zo schuldig,
    denk loze massa is het, tja ik ook, jullie ook
    hier schrijven vele mensen hoe het is en zou moeten
    maar er gebeurt niets.
    want we denken dat we veilig zitten

  13. Waar komt geld vandaan; uit de creatie van telkens nieuwe leningen, het enige dat de huidige status quo overeind kan houden is de creatie van nieuwe leningen.

    Hoe creeer je nieuwe leningen in een omgeving waarvan mag worden verwacht dat deze nooit worden terugbetaald? Doorgerold tot in het oneindige?

    Ziedaar, het einde van een debt super cycle. Huisjes, hypotheekjes, pensioentjes, spaargeld; aan het einde van een cyclus begint alles opnieuw.

    Na een zekere periode van onzekerheid te hebben doorstaan. En neem maar van mij aan dat de op handen zijnde periode van onzekerheid een big fucking mess gaat worden.

  14. Bedankt Dick S,voor jouw reactie op mijn reactie.
    Ben een aantal dagen afwezig geweest,vandaar wat later antwoord.
    De punten die jij extra hebt belicht,zijn het zeker waard,om eens goed te lezen en te overdenken.
    Het is zeker zo,dat de aard,opvoeding en of iemand gevoelig is voor de werkwijze van banken,sentiment en de reclame industrie,wat een persoon besluit in zijn/haar leven.
    Groet

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Nieuw in de wereld van cryptocurrencies? Bekijk nu uw mogelijkheden op Nederlands grootste exchange...

Ontvang jij al een passief inkomen door het staken van crypto?

Lees meer over crypto staking op onze favo platformen: