Pensioenkortingen opmaat voor recessie

De discussie over aanstaande pensioenkortingen speelt al een tijdje. We worden er zachtjes aan moe van. Dat is ook de bedoeling lijkt mij. Als het straks dan zover is dan berusten wij gepensioneerden er vanzelf in. Ik spreek hier maar in de wij-vorm omdat ik niet heel toevallig ook zelf, behalve sinds kort mijn AOW, tegelijk ook mijn pensioen ontvang. Daar leef je naar toe na jarenlange noeste arbeid. Samen met de werkgever 48 jaar premies betaald en bij het naderen van je pensioenleeftijd ga je af en toe eens inloggen bij je pensioenfonds om te zien hoeveel pensioen en AOW je dan wel niet gaat ontvangen.

Pensioenkortingen: Minder doen met ons pensioen

Om je heen kijkend naar wat oudere pensionado’s moet daar toch goed mee te leven zijn, zo is althans de algemene gedachte. Gelukkig heb ik mijzelf aangeleerd om niet af te gaan op de levensstijl van anderen maar om puur te kijken wat er op onze bankrekening binnenkomt. En tegelijk ook maar wat er aan vaste lasten enzovoort weer uitvliegt.

Geen mooie dromen, da’s goed voor het milieu

De droombeelden van cruises en verre vliegreizen heb ik daardoor al lang laten varen. Ongemerkt draag ik dus flink bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Ook genieten onze fietsen de voorkeur boven onze auto. Geef ik hier toch mooi het goede voorbeeld. Nou ja, vliegen heb ik nog nooit gedaan vanwege mijn vliegangst en bij cruises denk ik aan een schip vol elitaire kak. Samen met mijn eega fietsen wij vele kilometers langs onze rivieren. Zonder accu, ook goed voor het milieu, oh nee, voor het klimaat. En af en toe gluren wij met onze auto bij de buren. Maar alle gekheid op een stokje; onze relatief goedkope vakanties zouden ons best eens goed van pas kunnen komen de komende jaren. Als pensioenen worden verlaagd moet je je bestedingspatroon daarop aanpassen. En laat ik daar nu toevallig al op vooruit zijn gelopen.

Schone schijn

Mijn inschattingsvermogen op de toekomstige economische ontwikkelingen lijkt helaas maar al te goed uit te komen. Of andere lotgenoten ook goed kunnen schatten waag ik te betwijfelen. En wel hierom. Onze vaderlandse economie draait nog als een tierelier en dat komt doordat mensen nog altijd hun geld laten rollen. Als we om ons heen kijken bij de zomerdag zien we volle terrassen en lange rijen voor de ijssalons. Dat is wat we zien. Wat we niet zien is de verborgen armoede en de ingetogenheid bij veel mensen die zich niet laten zien op straat en niet in de rij staan voor wat lekkers. Daar zijn er in tegenstelling tot wat we op straat zien, veel meer van dan we met ons allen denken. We zien het niet en dus weten we het niet, of we willen het niet weten. Hoe dan ook, er is meer verborgen armoede dan wat jaartjes geleden. Kijk naar de voedselbanken waar een jarenlange toename is van klanten.

Er moet meer gen**kt worden

Waar draait dan onze economie nog op? Wel, de economische motor is de rest van de bevolking. De werkenden en de elite onder de bevolking. Opvallend genoeg niet meer de gepensioneerden. Kijk eens naar de leeftijden op terrassen en in de rijen voor ijssalons. Een groot deel van de grijze golf zit thuis. Slechts een beperkt deel, de jongere oudere en de ‘rijkere’ oudere, vertonen zich in de feestende massa. Een steeds groter deel voelt zich genoodzaakt om thuis te blijven. En dan heb ik het uiteraard niet over de oudjes in verzorgingshuizen. Kortom, de sociale participatie van gepensioneerden in onze welvaartsstaat wordt behoorlijk minder. En zal de komende jaren nog minder worden. Als naar verwachting het aantal gepensioneerden in 2030 toeneemt naar 4,2 miljoen (CBS), dan praten we over 23 procent van de bevolking. Een overduidelijk Japan-scenario. We vergrijzen waar we bij staan. Verjongen lijken we te zijn verleerd, terwijl dat toch de meest aangename bezigheid is op jeugdige leeftijd. Kom op, jongeheren en jongedames, werk aan de winkel. Hier ligt dus echt het probleem. Door het lage geboortecijfer is de financiering van de vergrijzing niet vol te houden.

Gemiste indexatie straks meer dan 15 procent

De uitpuilende pensioenkassen slinken als sneeuw voor de zon. Niet alleen door te lage bevolkingsaanwas maar ook door het repressieve beleid van centrale banken waardoor het oprenten van onze pensioenreserves is omgezet naar minrenten. Dit woord kom ik (nog) niet tegen in de Nederlandse encyclopedie en ik vraag er maar patent op aan. Gaat vast veel gebruikt worden in deze nieuwe tijd van negatieve rente waardoor pensioenreserves en spaargelden stevig worden aangetast. Hiermee heb ik al 2 oorzaken genoemd die ons pensioenstelsel onder grote druk zetten. Fijn is dat voor het nieuwe pensioenakkoord wat nu nader uitgewerkt wordt. Zal nog wel wat strubbelingen geven als ouderenbonden en het Nibud met desastreuze cijfers komen over de forse inkomensachteruitgang van gepensioneerden. Voor de geïnteresseerden plaats ik hier de link naar een verontrustende publicatie van het Nibud. De gemiste indexatie is al opgelopen tot 15 procent en wordt nog meer. Hoe alarmerend is dat? Er zal worden geroepen om reparatie maar ik betwijfel of daar een oplossing voor wordt gevonden.

Pensioen omlaag, alles omlaag, kortom deflatie

Ik denk dat de gehele NL-samenleving de gevolgen gaat ondervinden van de grote vergrijzing. De hand op de knip bij de senioren slaat zo dadelijk over naar de rest van de bevolking die hun creditcard en betaalpassen bedachtzaam in de knip laten. Als steeds meer ouderen telkens minder spenderen hebben steeds meer jongeren minder te besteden. Zo simpel werkt dat. Omzetten vallen terug in winkels en de magazijnen raken verstopt. Daardoor minder fabricage met minder personeel enzovoorts, enzovoorts. Kortom, de negatieve spiraal. Het is een langzaam proces wat zich versnelt als ook andere negatieve factoren een rol gaan meespelen. De volle magazijnen veroorzaken namelijk deflatie. Winkels en onlineshops gaan uitverkopen tegen afbraakprijzen. Veel spullen worden goedkoper. Door het uitstelgedrag van de consument, want even wachten betekent vaak nog goedkoper, gaat de hele economie in de achteruit. Dit scenario zal zich versnellen als pensioenen ook nog eens worden verlaagd. Ik zie dit als een trigger die de hele economie omlaag trekt.

Hoe lang blijven we doormodderen

Vaak komt een ongeluk zelden alleen. Zo gaat dat meestal in een complexe samenleving met een grote verwevenheid. Het dominosteneneffect. Zijn er dan geen alternatieven voor een duurzaam herstel? Zeker wel. De regering kan er voor kiezen de staatsschuld op te laten lopen. Die kan nog wel een stukje omhoog als we kijken naar andere EU-lidstaten met veel hogere staatsschulden. We zitten toch in dezelfde euromuntunie, dus waarom niet lekker meedoen met al die landen met schulden boven de 100 procent van hun BBP? Je hoeft geen econoom te zijn om te zien waar we dan met onze muntunie naar toegaan. Ik zou zeker een voorstander zijn. Al is het alleen maar om niet de geldschieter te hoeven spelen als IT, GR, PO, SP, FR in de problemen raken. Als ook onze NL-begroting flinke tekorten gaat vertonen kunnen we niet meer bijspringen voor die schuldenlanden en gaat de euromuntunie vanzelf failliet. Beter nu dan blijven doormodderen.

De koek is op

Het wordt hoog tijd voor een big reset maar niemand weet nog hoe die er uit moet gaan zien. Of geloven wij nog in onze financiële beleidsmakers. Dat centrale banken te samen met ministers van Financiën met de ideale oplossing komen die ons armetierige burgers/consumenten geen cent kost. Helaas geloof ik daar geen bal van omdat alle voorgaande maatregelen repressieve handelingen waren, zoals QE (kwantitatieve versoepeling) en renteverlagingen, die ons alleen geld hebben gekost. Alle voordelen daaruit hebben we al verteerd, de koek is op. Het is tijd voor een andere koek. Een heerlijke cake bijvoorbeeld maar niet weer met gebakken lucht.